ساخت فیلم در سینمای ایران فرمول مشخصی دارد؟
«بلاکباستر»های ایرانی اگرچه به تبعیت از نمونهای خارجی، پرخرج و با پروداکشن بزرگ ساخته میشوند و معمولا دارای دکورهای عظیم هستند، با این حال فروششان به هزینهای که صرف ساختشان شده نمیخورد. درواقع تولیدشان یک شکست به معنای واقعی است؛ موضوعی که صنعت سینمای ایران را با چالشهایی مواجه میکند. ساخت آثاری با هزینه تولید بالا در سینمای ایران که عمدتا با حمایت ارگانهای دولتی ساخته میشوند، چندسالی است محل بحث بسیاری از کارشناسان سینماست. فیلمهایی که با وجود هزینههای بسیاری که صرف ساختشان شده، عملا در اکران نتوانستند هزینههای ساختشان را تأمین کنند و به نوعی میتوان گفت در اکران با شکست مواجه شدند. هرچند این موضوع در مورد تمامی فیلمهایی که با این شرایط ساخته شدند هم صدق نمیکند و گاهی فیلمی توانسته در اکران عمومی با اقبال مخاطبانش مواجه شود، اما در سالهای اخیر ورود بخش خصوصی به ماجرای ساخت فیلم هم نتایج مثبتی در پی داشته و سهم بیشتری از تولیدات سینمایی به این گردونه وارد شدهاند. اما ماجرای هزینههای تولید و فروش فیلم در ایران معادله سادهای نیست. جریان تحریم ایران و به تبع آن گرانشدن تجهیزات در صنعت سینما نیز تأثیراتش را گذاشت و بسیاری از اهالی سینما یکباره شرایط متفاوتتری را نسبت به چیزی که پیش از این با آن روبهرو بودند، تجربه کردند و هزینههای ساخت فیلم گاهی بیش از چیزی تخمین زده میشد که در شرایط معمولی قابل برنامهریزی بود.
بااینحال در سالهای اخیر فروش فیلمهایی که در مدتی کوتاه در باشگاه میلیاردیها جای میگیرند، توجه ویژهای را به خود جلب کردند. برای بسیاری از اهالی سینما فروش فیلمهایشان در مرز پنج میلیارد تومان توفیق در گیشه محسوب میشود و میتوان با خیال آسودهتری به این فکر کرد که فیلم هزینههای ساختش را تأمین کرده است. اما در این میان بسیاری از کارشناسان سینما از کاهش نگرانکننده مخاطبان سینما در چند ماه گذشته صحبت میکنند، اینکه به میزان گرانشدن قیمت بلیت سینماها در چند ماه گذشته به وضوح میتوان افت مخاطب در سینمای ایران را متوجه شد و این موضوع ازجمله اتفاقاتی است که باید با نگاه کارشناسی به آن پرداخت و در پی حل آن بود.
از طرف دیگر در سینماهای دنیا هزینههای تولید فیلم به علاوه درآمد فیلمها بدون احتساب تورم نشاندهنده موفقیت اغلب فیلمها در اکران سینماهاست، بهگونهای که دهمین فیلم لیست فیلمهای پرفروش تاریخ سینمای دنیا شش برابر هزینه ساختش، فروش داشته است و این نکته قابل تأملی است. با بررسی آمار فیلمهای پرفروش خارجی روشن میشود که پیوند میان صنعت کتاب و سینما بسیار قوی است. بسیاری از فیلمهای پرفروش بر اساس رمانهایی ساخته شدهاند که عناصر نمایشی در آنها بالا بوده است. همچنین استودیوها در زمینه ساخت فیلمهایی که میتوانند فروش موفقی داشته باشند مؤثرند. استودیوها در سینمای هالیوود نقش اصلی را بازی میکنند؛ چراکه تجهیزات، افراد و عوامل فنی ثابت تحت نظر آنهاست. ضمن اینکه ترس از شکست، به صورت متداول خیلی بالا نیست چون در بدترین شرایط هزینه تولید فیلم را از فروش آن به شبکههای تلویزیونی درمیآورند. همچنین روال کلی به این صورت است که حتی اگر استودیویی چند شکست پیاپی داشته باشد، حتما فیلم پرفروشی در آینده خواهد ساخت تا درآمد همان فیلم بتواند پاسخگوی نیاز آینده نزدیک استودیو و به نوعی راز بقای آن باشد.
در ایران معادلهها برعکس است و بلاکباسترها با توجه به هزینهای که برای ساختشان میشود در فروش شکست میخورند. در روزهایی که گذشت، جزئیاتی جدید درباره کمکهزینه شهرداری برای بودجه تولید «ماجرای نیمروز» منتشر شد. ماجرا به چند هفته پیش برمیگردد که افشین حبیبزاده معاون نظارت شورای شهر تهران از مشارکت ٩٥٠میلیونتومانی شهرداری تهران در ساخت فیلم «ماجرای نیمروز» خبر داد. اما این نماینده شورای شهر اعلام کرده این ٩٥٠ میلیون تومان سهم ٢٥درصدی شهرداری در ساخت فیلم محمدحسین مهدویان بوده است. اگر سهم سایر ارگانها برای تأمین بودجه «ماجرای نیمروز» را در نظر بگیریم، یعنی حداقل سهمیلیاردو ٨٠٠ میلیون تومان برای ساخت «ماجرای نیمروز» هزینه شده است.
«ماجرای نیمروز» ساخته محمدحسین مهدویان و به تهیهکنندگی سیدمحمود رضوی برای اولینبار در سیوپنجمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و پس از استقبال مخاطبان و منتقدان توانست چهار سیمرغ بلورین از جشنواره سال گذشته بهدست آورد. این فیلم پس از موفقیت در جشنواره فجر، نوروز امسال در سینماهای کشور به نمایش درآمد و به فروش قابلقبولی دست یافت و تا چند ماه عنوان پرفروشترین فیلم غیرکمدی سال را به خود اختصاص داد. دو هفته پیش افشین حبیبزاده، عضو شورای شهر تهران، اعلام کرد در دوره گذشته شورای شهر تهران، ٩٥٠ میلیون تومان برای ساخت فیلم «ماجرای نیمروز» هزینه کرده است. اما این عضو شورای شهر امروز درباره سهم شهرداری از فیلم «ماجرای نیمروز» به ایسنا گفته است: «بنا بر گفته رئیس مرکز سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، مؤسسه تصویر شهر در واقع قراردادی با سازنده فیلم «ماجرای نیمروز» منعقد کرده بود که بر اساس آن شهرداری سهم ٢٥درصدی در تولید این فیلم داشته و بر همین اساس ٩٥٠ میلیون تومان برای تولید این فیلم پرداخت کرده است که پس از فروش سهم شهرداری پرداخت شده که البته این روند ادامه دارد».فیلم «ماجرای نیمروز» در اکران نوروز توانست بیش از چهارمیلیارد و ٣٠٠ میلیون تومان فروش کند که این رقم به شکل مساوی میان سینماداران، پخشکننده فیلم (سیمای مهر به مدیرعاملی محمود رضوی) و تهیهکننده تقسیم میشود. البته کارگردان «ماجرای نیمروز» در پایان اکران این فیلم اعلام کرد که فروش آخرین ساختهاش با توجه به اکران در دانشگاهها و مراکز غیررسمی، به بیش از چهار میلیارد تومان رسیده است. حال با توجه به صحبتهای حبیبزاده میتوان به این نتیجه رسید که هزینه ساخت «ماجرای نیمروز» با توجه به بازیگران سرشناسی که در اختیار داشت، سهمیلیارد و ٨٠٠ میلیون تومان بوده است. این یعنی «ماجرای نیمروز» فقط توانسته در گیشه هزینههای ساخت خود را درآورد و به یک تعبیر موفق نبوده است./شرق
پ.ن: بلاک باستر (Block Buster) فیلم های بسیار پر خرج و عظیم که معمولا طولانی تر از زمان فیلم های عادی هستند و پر آب و رنگ ساخته می شوند و معمولا از دکورهای عظیم استفاده می کنند. این فیلم ها با توجه به هزینه ای که در بر داشته اند باید فروش زیادی بکنند تا به سوددهی برسند. بلاک باستر هم معنای پرخرج را با خود دارد و هم معنای پر فروش را. برای مثال فیلم هایی مانند برباد رفته ( 1939- Gone With The Wind )، تایتانیک ( 1998- Taitanic)، جنگ ستارگان ( 1977- Star wars ) و ... .
- مطالب مرتبط
- ویروسی بدتر از کرونا که به جانِ سینمای ایران افتاده!
- خودشیفتگی سحر قریشی کار دستش داد!
- یک پیشنهاد به برگزارکنندگان جشنواره فیلم فجر
- انتقاد شدید یک منتقد به فیلمسازانِ افغانستانیِ ساکن ایران: بتازانید که دور دورِ شماست!
- جواد عزتی؛ ستارهی همهفنحریف سینمای ایران
- درخواست شهاب حسینی برای بازگشت بهروز وثوقی
- نامهٔ اعتراضی بازیگر ایرانی به رئیس جمهور
- بازیگرانِ ساعت خوش و ماجرای نوشابۀ مشکی!
- هنرمند با سلِبریتی فرق داره!
- رونقی که اینترنت نگذاشت در گیشۀ سینما پا بگیرد
نظرات کاربران
- 20 فیلم جنجالی که نباید با همسر یا نامزدتان تماشا کنید! (قسمت1)/دختر خوب و دختر گمشده!
- تازه ترین آمار فروش فیلمهای سینمایی
- خواننده های نسل جدید با کدام آهنگ ها معروف شدند؟
- معرفی بهترین فیلم های عاشقانه 2018
- بشنوید: «رسم عاشقی» اثر رسول نجفیان درباره شهدا
- عکس/ دیدار محسن چاوشی با خوانندۀ خارجنشین!
- شمارۀ «محمدرضا گلزار» چند؟!
- نگاهی به چند اثر حاضر در جشنواره فیلم فجر
- دست زدنِ مجری مرد به زن، برنامۀ زنده را به هم ریخت +ویدئو
- کمدین هایی که نقش جدی بازی کردند/ از مهران غفوریان تا رضا عطاران و جواد عزتی
- معروف ترین و پر بیننده ترین سریال های ترکی/ از عشق ممنوع تا عشق اجاره ای!
- ببینید: تیپ و استایلِ دهه هفتادی های سینما!
- زیباترین بازیگران زن ایرانی در رتبه بندی جهانی
- کچلهای سینما، از جمشید آریا تا صفر کشکولی!
- سرنوشتِ دکورهای میلیاردی سریال «مختارنامه»/ به فیلمبرداران «عروسی» اجاره داده می شود!
- فیلم هایی که بحران های زندگی زناشویی را نمایش دادند
- عکس: مراسم تشییع پیکر حبیب الله کاسه ساز
- پخش بیش از ۵۰ فیلم در تاسوعا و عاشورای حسینی
- فصل دوم سریال «نفس» امسال جلوی دوربین می رود
- کلیپی که حمید عسکری را ممنوع الفعالیت کرد!
- 10 فیلمی که حتی مردان را هم به گریه میاندازد!
- «نوشدارو» روی آنتن شبکه سلامت می رود
- حال خوب اجرای تئاتر در روزهای آلوده تهران
- پوراحمد: با بُکن نَکنهای صداوسیما کنار نمیآیم!
- عکسهای بدون حجاب بازیگر معروف ایرانی در کانادا
- کمدین های شکستخورده ی 98 سینمای ایران
- ببینید: انتقاد تند حامد بهداد از مسعود کیمیایی
- تصادف رضا عطاران؛ حادثه ای که به خیر گذشت!
- کتاب ۵۷درصد گرانتر شد
- تخفیف ویژۀ کتابهای سینمایی در نمایشگاه کتاب
- ماجرای مرگ برادرِترانه علیدوستی درچهارشنبه سوری
- سه شعر دردسرساز که خوانندگان معروف خواندند
- اسکار ۲۰۲۳ برای «همه چیز همه جا به یکباره»
- ده فیلم مناسب برای درون گراها و انزوا طلبان!
- عکس متفاوت ترانه علیدوستی درفیلم مهتاب کرامتی
- یک واکنش به سحر قریشی و لیلا اوتادی/ چشم و ابروی زیبا در این شهر زیاد است!
- ازدواج مجری صدا و سیما با خانم بازیگر +عکس ها
- نقد کوتاهی بر فیلم لتیان/، دربارۀ اِلی و دربارۀ یاسی!
- یادداشتی بر فیلم «قهرمان»ساختۀ اصغر فرهادی
- نگاهی به دو فیلم جنجالی که بر اساس زندگی قاتل زنان خیابانی ساخته شده اند
- عجیبترین اتفاقات سال 2020 در پروژههای سینمایی
- نقد کوتاهی به فیلم «بی وزنی»: چیزی شبیه اسمش!
- آهنگ جدید سینا شعبانخانی به نام ناراحتم
- در اکران آنلاین، انحصارها باید شکسته شود
- گزارشی از اختتامیه جشنواره سی و سوم فیلم کودکان
- پخش ۱۴ کنسرت آنلاین برای روزهای قرنطینه خانگی
- آهنگ «جان دار» ازمحمدرضا علیمردانی و امین بانی
- ساخت سریال در شبکه نمایش خانگی متوقف شد
- یادداشتی درباره فیلم "چپ راست"
- ببینید: تغییرِ ظاهر مجری زن تلویزیون!
- آیا سایت های فروش بلیت، تماشاگران را فریب می دهند؟
- نکات اولیه ای که هر فیلمنامه نویس باید بداند
- «نما به نما» جایگزین مسابقه «۳۰۰ ثانیه» می شود
- زمان پخش فصل جدید «بچه مهندس» مشخص شد
- شمارۀ «محمدرضا گلزار» چند؟!
- تازه ترین آمار فروش فیلمهای سینمایی
- خواننده های نسل جدید با کدام آهنگ ها معروف شدند؟
- معرفی بهترین فیلم های عاشقانه 2018
- بشنوید: «رسم عاشقی» اثر رسول نجفیان درباره شهدا
- عکس/ دیدار محسن چاوشی با خوانندۀ خارجنشین!
- شمارۀ «محمدرضا گلزار» چند؟!
- نگاهی به چند اثر حاضر در جشنواره فیلم فجر
- دست زدنِ مجری مرد به زن، برنامۀ زنده را به هم ریخت +ویدئو
- کمدین هایی که نقش جدی بازی کردند/ از مهران غفوریان تا رضا عطاران و جواد عزتی
- معروف ترین و پر بیننده ترین سریال های ترکی/ از عشق ممنوع تا عشق اجاره ای!
- ببینید: تیپ و استایلِ دهه هفتادی های سینما!
- زیباترین بازیگران زن ایرانی در رتبه بندی جهانی
- کچلهای سینما، از جمشید آریا تا صفر کشکولی!
- سرنوشتِ دکورهای میلیاردی سریال «مختارنامه»/ به فیلمبرداران «عروسی» اجاره داده می شود!
- فیلم هایی که بحران های زندگی زناشویی را نمایش دادند
- عکس: مراسم تشییع پیکر حبیب الله کاسه ساز
- پخش بیش از ۵۰ فیلم در تاسوعا و عاشورای حسینی
- فصل دوم سریال «نفس» امسال جلوی دوربین می رود
- کلیپی که حمید عسکری را ممنوع الفعالیت کرد!
- 10 فیلمی که حتی مردان را هم به گریه میاندازد!
- «نوشدارو» روی آنتن شبکه سلامت می رود
- حال خوب اجرای تئاتر در روزهای آلوده تهران
- پوراحمد: با بُکن نَکنهای صداوسیما کنار نمیآیم!
- عکسهای بدون حجاب بازیگر معروف ایرانی در کانادا
- کمدین های شکستخورده ی 98 سینمای ایران
- ببینید: انتقاد تند حامد بهداد از مسعود کیمیایی
- تصادف رضا عطاران؛ حادثه ای که به خیر گذشت!
- کتاب ۵۷درصد گرانتر شد
- تخفیف ویژۀ کتابهای سینمایی در نمایشگاه کتاب
- ماجرای مرگ برادرِترانه علیدوستی درچهارشنبه سوری
- سه شعر دردسرساز که خوانندگان معروف خواندند
- اسکار ۲۰۲۳ برای «همه چیز همه جا به یکباره»
- ده فیلم مناسب برای درون گراها و انزوا طلبان!
- عکس متفاوت ترانه علیدوستی درفیلم مهتاب کرامتی
- یک واکنش به سحر قریشی و لیلا اوتادی/ چشم و ابروی زیبا در این شهر زیاد است!
- ازدواج مجری صدا و سیما با خانم بازیگر +عکس ها
- نقد کوتاهی بر فیلم لتیان/، دربارۀ اِلی و دربارۀ یاسی!
- یادداشتی بر فیلم «قهرمان»ساختۀ اصغر فرهادی
- نگاهی به دو فیلم جنجالی که بر اساس زندگی قاتل زنان خیابانی ساخته شده اند
- عجیبترین اتفاقات سال 2020 در پروژههای سینمایی
- نقد کوتاهی به فیلم «بی وزنی»: چیزی شبیه اسمش!
- آهنگ جدید سینا شعبانخانی به نام ناراحتم
- در اکران آنلاین، انحصارها باید شکسته شود
- گزارشی از اختتامیه جشنواره سی و سوم فیلم کودکان
- پخش ۱۴ کنسرت آنلاین برای روزهای قرنطینه خانگی
- آهنگ «جان دار» ازمحمدرضا علیمردانی و امین بانی
- ساخت سریال در شبکه نمایش خانگی متوقف شد
- یادداشتی درباره فیلم "چپ راست"
- ببینید: تغییرِ ظاهر مجری زن تلویزیون!
- آیا سایت های فروش بلیت، تماشاگران را فریب می دهند؟
- نکات اولیه ای که هر فیلمنامه نویس باید بداند
- «نما به نما» جایگزین مسابقه «۳۰۰ ثانیه» می شود
- زمان پخش فصل جدید «بچه مهندس» مشخص شد