مائده مرتضوی

«برادرم خسرو» یک سایکو ملودرام است. با آنتاگونیست و پروتاگونیستی فارغ از شخصیت. مخاطب از لحظه ورود خسرو به خانه ناصر، وارد جهان داستانی فیلم می‌شود و لحظه‌به‌لحظه کشمکش‌های میان این دو برادر را دنبال می‌کند. از همان لحظه ورود به فیلم، با دو جهان متفاوت روبه‌رو هستیم. با دو قطب متفاوت و به معنای بهتر دو قطب مخالف یکدیگر. دو قطب به نام‌های ناصر و خسرو. تماشاگر به‌طور موازی شاهد دو اسلوب زندگی است. اولی بر پایه نظم و منطق و منفعت و دومی که پایبند به هیچ قانون و نظم خاصی نیست. پرده اول فیلم به رفت‌وبرگشت شخصیتی میان دو برادر اختصاص دارد. در بسیاری از صحنه‌های اولیه فیلم تماشاگر طنز تلخ رفتارهای خسرو را درک می‌کند. اما در مقابل با شخصیت پیچیده ناصر روبه‌روست. گاهی به او حق می‌دهد و گاهی مردد می‌ماند که بالاخره حق با کیست. این تردید رفته‌رفته بیشتر می‌شود تا جایی که تماشاگر با دیدن خشونت‌های رفتاری ناصر که در یک‌سوم پایانی فیلم به اوج خود می‌رسد، نشانه‌هایی از دوقطبی بودن را در خود ناصر هم کشف می‌کند. مخصوصاً اینکه به‌کرات از ابتدای فیلم شاهد شنیدن این جمله از ناصر بوده‌ایم که این بیماری ژنتیکی است.

اما موضوع فیلم صرفاً پرداخت به یک بیماری خاص و بالابردن سطح فکر اجتماع در مواجهه با آن نیست. فیلم بر پایه روابط انسانی استوار است. روابطی که گاه با در نظر گرفتن منفعت، اخلاق را به پایین‌ترین سطح خود سوق می‌دهند. هیچ‌کدام از شخصیت‌های فیلم اعم از ناصر، میترا همسرش و پسرشان و حتی شخصیت محوری خسرو، آدم‌هایی نیستند که اول فیلم به مخاطب نشان داده‌شده‌اند. آن‌ها هم با تشدید علائم بالینی دوقطبی بودن خسرو، دچار دوگانگی می‌شوند و مخاطب شاهد فروپاشی نظم اولیه این جهان تلخ آرمانی است.

برادرم خسرو فیلم‌نامه‌ای قوی دارد. شخصیت‌پردازی‌ها عالی‌اند و باورپذیر. تمام کُدها به‌درستی به بیننده داده می‌شوند و هرکدام از شخصیت‌ها با رفتاری کلیدی و نه صرفاً با دیالوگ‌هایی کلیشه‌ای، به بیننده بازنمایانده می‌شوند. آدم‌های این فیلم به جغرافیای خاصی وابسته نیستند و در فیلم کوچک‌ترین اشاره‌ای به سطح مذهب آن‌ها نیز نمی‌شود. آنچه اینجا مهم است روابط است و بس. روابطی که برخلاف نام فیلم که دال بر مهر و شفقت بین دو برادر است،‌هیچ اثری از آن مشاهده نمی‌شود و  تضادی هنرمندانه رقم‌زده است.

برادرم خسرو در عین سایکو درام بودن، فیلمی نمادین است. نماد انسان‌هایی که در تقابل با یکدیگر و سود و زیان خویش، بین عواطف انسانی و خشم خطرناک مهارنشدنی یا به بیان روشن‌تر بین دو قطب مثبت و منفی سرگردان مانده‌اند.