نیره خادمی:  نوید محمدزاده، شهاب حسینی، رامبد جوان و حتی ستاره اسکندری؛ سلبریتی‌هایی هستند که این روزها نامشان جز به‌عنوان بازیگر در پوستر تئاترها آمده است. آنها در کنار همه انتقاداتی که به جنجال‌های مجازی‌ هم‌صنفی‌هایشان وارد است، فعالیت دیگری را در مقام تهیه‌کنندگی برای گروه‌های جوان و کمتر شناخته‌شده در فضای تئاتر در پیش گرفته‌اند یا به‌عنوان مشاور و مدیر پروژه در کنار آنها قرار می‌گیرند.

هزینه‌های یک چرخش تاریخی

 تا همین چند‌ سال قبل که تئاتر و کمک‌های سرازیرشده به آن در دست دولت بود، کمتر پیش می‌آمد که سلبریتی‌ها پا به این عرصه بگذارند، اما از‌ سال ٩٤ با یک چرخش تاریخی و افزایش سالن‌های خصوصی، تئاتر هم به سمت خصوصی‌شدن رفت. در این راه اتفاقات زیادی افتاد و یکی از این اتفاقات دیگر هم ورود سلبریتی‌ها و چهره‌های سینمایی روی صحنه تئاتر بود، تا مخاطب بیشتری را به سمت سالن‌های تئاتر بکشاند. خصوصی‌سازی تئاتر بی‌دردسر نبود و با انتقادات زیادی همراه شد. تجاری‌شدن تئاتر زیر سایه ستاره‌های سینمایی حقیقتی گریزناپذیر بود و همچنان هم نظرات منتقدانه‌ای درباره آن وجود دارد.

ورود یک جریان جدید به تئاتر

در سال‌های گذشته جریان دیگری هم در تئاتر به ظهور رسید؛ ورود سلبریتی‌ها به عرصه تهیه‌کنندگی و کارگردانی آن. البته ورود سلبریتی‌ها به پشت صحنه تئاتر بیشتر در حمایت از گروه‌های جوان و کمتر شناخته‌شده است. رامبد جوان از‌ سال ٩٢ به‌عنوان تهیه‌کننده تئاتر شلوار جین آبی مطرح بود؛ تئاتری که همان ‌سال نمایش برگزیده چهارمین فستیوال مونولیو شد. این تئاتر تا به حال ٦ اجرا را روی صحنه برده است. پاییز ‌سال گذشته خبری درباره همکاری نوید محمدزاده با یک گروه تئاتری به‌عنوان تهیه‌کننده منتشر شد؛ نمایشی با عنوان «زندگی در تئاتر» به کارگردانی محمد برهمنی که سه بار تمدید شد. همین روزها هم نمایش «عند از مطالبه» به تهیه‌کنندگی نوید محمدزاده در پردیس شهرزاد روی صحنه است، درحالی‌که از ١٣ شهریور تا ٢٠مهرماه هم تالار قشقاقی میزبان این تئاتر بود. «نمایش سیزیف» اثر دیگری است که این روزها در تماشاخانه استاد سمندریان به تهیه‌کنندگی نوید محمدزاده روی صحنه است. شهاب حسینی که ‌سال گذشته تئاتر «اعتراف» را کارگردانی کرد، امسال تحت عنوان شرکت فرهنگی «ندای هفت شهاب آسمان» با عوامل تئاتر به عنوان مشاور پروژه «سنگ‌ها برای آنتیگون» همکاری کرد. ظاهرا در هفته‌ها و ماه‌های آینده باید منتظر تئاتری به تهیه‌کنندگی ستاره اسکندری هم باشیم. چند روز قبل تینا پاکروان در صفحه اینستاگرام ورود او به دنیای تهیه‌کنندگی تئاتر را تبریک گفت.

کسانی که از تئاتر به تئاتر آمده‌اند

آیا ورود سلبریتی‌ها به تهیه‌کنندگی تئاتر اثر مثبتی در فضای تئاتر خواهد داشت؟ این سوالی است که رضا آشفته، منتقد و کارشناس تئاتر به آن پاسخ داد: «کسانی که از تئاتر به سینما رفتند و چهره شده‌اند حالا به‌عنوان تهیه‌کننده به تئاتر بازگشته‌اند. این بازگشت باعث می‌شود برآیند کار گروهی که تحت حمایت آنها هستند، مثبت باشد. آنها به معادلات تئاتر آگاه هستند و می‌توانند موثر باشند. اگر قرار باشد افراد سرمایه‌دار ناآشنا به تئاتر تهیه‌کننده باشند، دردسرهای زیادی خواهد داشت، به این دلیل که آنها تئاتر را نمی‌شناسند. تهیه‌کننده‌ای که تئاتر را نمی‌شناسد، فقط به فکر فروش گیشه است و در این راه به هر کاری دست می‌زند. مثلا کمدی که باید پشت آن تفکر هم باشد، به کمدی لاله‌زاری تبدل خواهد شد. من ورود ستاره اسکندری، رامبد جوان یا نوید محمدزاده به تهیه‌کنندگی تئاتر را به فال نیک می‌گیرم. آنها می‌دانند که تئاتر تعاریف خاص خود را دارد، بنابراین فقط به سودآوری فکر نمی‌کنند. به‌هرحال گروه‌های تجربی مخاطب کمتری دارند، شاید مکاشفه تکنیکال آنها از حوصله مخاطب عام خارج باشد، بنابراین حمایت غیرمستقیم از این گروه‌ها به آنها کمک خواهد کرد.» او معتقد است افرادی که با این گروه‌ها همراهی می‌کنند، درواقع به‌عنوان یک فعال فرهنگی شناخته می‌شوند که به فضاسازی برای تئاتر مستقل کمک می‌کنند: «هنرمند وقتی به گروه‌های جوان کمک می‌کند، دیگر فقط هنرمند نیست، او همزمان به فرهنگ و هنر جامعه فکر می‌کند و فعالیت فرهنگی و اجتماعی انجام می‌دهد.»