ترفندهای کارگردانی (قسمت اول)
در سینمای حرفه ای اغلب کارگردان ها فیلمنامه ای که متعلق به خودشان نیست را کارگردانی می کنند. در این یادداشت ترفندهایی آموزش داده می شود که با آن ها بتوانید درک درست و کاملی از فیلمنامه ای که توسط شخص دیگری نوشته شده پیدا کنید و حتی مشکلات احتمالی را بدون بازنویسی فیلمنامه و تنها با برجسته تر کردن برخی نکات و عناصر، حل کنید.
1- فیلمنامه را بخوانید . در اولین قدم بدیهی است که باید فیلمنامه را بخوانید یا از فیلمنامه نویس بخواهید که آن را برایتان بلند بخواند و شما به آن گوش دهید. تلفنتان را خاموش کنید. اگر کسی در زد جواب ندهید. فقط بنشینید و فیلمنامه را کامل بخوانید. در پایان کار هم یادداشت بردارید و نکاتی را که به نظرتان می رسد را به شکلی ساده بنویسید. مانند این که :" شروع کمی خسته کننده بود." یا " نویسنده نتوانسته ایده اصلی را به خوبی منتقل کند". و یا "صحنه پایانی بسیار تأثیرگذار بود."
2- پس ازکمی استراحت فیلمنامه را دوباره بخوانید. این بار به ذهنتان اجازه دهید کمی این سو و آن سو پرسه بزند. به این که قرار است فیلم در نهایت چگونه از آب درآید فکرکنید. یا به این که چه نوع بازیگرانی برای فیلم مناسب هستند. در این مرحله و با دوباره خواندن فیلمنامه برخی از مسائلی که بار اول به نظرتان دشوار و پیچیده آمده بود خود به خود حل می شوند.
3- درصورت امکان در این مرحله به فکر طراحی مناسب برای صحنه های فیلم باشید. ساختار فیلم سه خواهر چخوف اثر «فرانسیس بیکن» ممکن است جالب به نظر رسد اما احتمالا برای کمکی برای گروه تولیدی شما نیست وبرای تماشاگرانتان هم جذاب نخواهد بود.
4- درباره نهایی کردن ساختار به سرعت تصمیم گیری نکنید. مسلما شما همواره از سوی تهیه کنندگان برای سرعت بخشیدن به کار تحت فشار خواهید بود اما تا جایی که ممکن است سعی کنید تحت تأثیر این فشارها تن به تصمیم گیری عجولانه ندهید. به طور حتم هرچه بیشتر با فیلمنامه درگیر شوید، ایده ها و طرح هایتان دستخوش تغییر بیشتری خواهد شد.
5- بخش مربوط به هر شخصیت را به طور کامل بخوانید. درست مانند این که قرار است خودتان ایفاگر آن نقش باشید. بخش های مربوط به بازیگران اصلی را جدا جدا و به طور کامل بخوانید. این کار در بیشتر مواقع دید روشن تری درباره آن شخصیت به شما می دهد و به شما در انتخاب بازیگر و اینکه چه کسی مناسب این نقش است کمک شایانی می کند.
6- در خواندن فیلمنامه افراط نکنید. مرتب خواندن و حفظ کردن تمام فیلمنامه می تواند خلاقیت و قدرت تخیل شما را محدود کند. این وظیفه بازیگر است که بخش های مربوط به نقشش را حفظ کند و به خاطر بسپارد نه شما. بعضی اوقات فقط حدس زدن این که یک صحنه چطور پیش خواهد رفت، احساس آزادی عمل و تفکر بیشتری به شما می دهد و دستتان را بازتر می گذارد.
7- یاد بگیرید به متنی که به دلایلی مورد علاقه تان نیست علاقمند شوید . ممکن است از شما خواسته شود یا انتخاب شوید که کارگردانی فیلمنامه ای را برعهده بگیرید. آن هم فیلمنامه ای که به هر دلیل فکر می کنید فیلمنامه خوبی نیست. در این گونه موارد بهتر است به جای تلاش برای تغییر و اصلاح مشکلات درونی فیلمنامه، توجهتان را بر نقاط مثبت آن متمرکز کنید.
8- پرسشهایی را که فیلمنامه سعی دارد با کمک آنها ذهن تماشاگر را درگیر کند، شناسایی کنید. یکی از ویژگی های هر فیلمنامه خوب، پرسشی مهم و اساسی است که درباره شخصیت اصلی فیلم مطرح کرده و به وسیله این پرسش تماشاگر را به داستان فیلم جذب می کند. سؤالی که تمامی کنش ها و واکنش های درون فیلم حول محور آن شکل می گیرد. مانند آنچه شکسپیر درهملت مطرح می کند که :آیا شاهزاده جوان از قاتل پدرش انتقام خواهد گرفت یا نه؟ و یا پرسش ایبسن در خانه عروسکی که: آیا نورا رازش را از تروالد مخفی نگه خواهد داشت؟
شما به عنوان یک کارگردان باید چیزی را که قرار است بیننده را به ادامه تماشای ماجرای فیلم ترغیب و جذب کند، شناسایی کنید.
9- به خاطر داشته باشید که تجربیات انسانی بر اساس رنج ها و راه های رهایی از این رنجها و آلام شکل می گیرند. پرسشهای اساسی و مهمی که هنگام خواند فیلمنامه باید در ذهنتان مطرح شود: شخصیت های این متن از چه چیزهایی رنج می برند؟ برای رهایی از این رنجها چه کارهایی انجام می دهند؟
10- درک کنید که فیلمنامه ها ،انسان ها را در شرایطی غیر عادی قرار می دهند و واکنش ایشان را در این موقعیت های دشوار به تصویر می کشند. آن چه ما روی پرده سینما یا صحنه تئاتر می بینیم، تصویری از زندگی روزمره آدم ها نیست. بلکه بیش از آن است. چیزی است به مراتب بزرگتر،پرمفهوم تر. چیزی که می تواند زندگی انسان هارا تغییر دهد. اما منشأ این شرایط ویژه چیست؟ به قول آرتور میلر :" ساختار نمایشنامه(فیلمنامه) داستان همیشه مثل پرنده هایی است که به لانه باز می گردند." داستان، چگونگی این بازگشت است. به این معنی که پیامد و نتیجه کاری که فردی زمانی انجام داده همواره برای درگیر کردن شخصیتها به زمان حال بر می گردد. این اعمال و واکنش های مربوط به گذشته به سراسر داستان سرایت می کند. این اعمال شرایط عادی زندگی شخصیت ها را در معرض تهدید قرار داده و به زندگی آن ها وزن و ارزش می دهد. آنها را وادار به انتخاب می کند.
11- بدانید که مبارزه و تلاش مهمتر از نتیجه است. حتی اگر شخصیت های داستان به آنچه می خواستند دست نیابند، نمی توان آنها را سرزنش کرد. آنچه اهمیت دارد قصد و منظور واضح و نیت آشکار آن ها است. این که آنها با مشکلات و موانع دست و پنجه نرم می کنند و گاه مجبور می شوند درباره آن چیزهایی که باید در راه رسیدن به اهدافشان انجام دهند، در لحظه تصمیم گیری و انتخاب کنند. انتخاب های آن ها در شرایط دشواری که آنها را وادار به تصمیم گیری کرده همان چیزی است که شخصیت ها را برای بیننده جذاب و جالب می کند. شخصیت هایی که شرایط را تغییر می دهند و یا این شرایط است که آنها را تغییر می دهد.
12- به خاطر داشته باشید که پایان داستان در نقطه شروع آن پنهان است. در تمام متن های ممتاز، نتیجه داستان به طور حتم و به شکلی اجتناب ناپذیر در لحظه آغاز و در تمام لحظه های بین دو نقطه آغاز و پایان مستتر است. از منظر تماشاگر، درک این نکته زمانی ممکن است که نمایش به پایان رسیده و بیننده با بازگشت به عقب به بررسی اتفاقات داستان می پردازد. در این راه نقش تمامی المانها و عوامل ضروری و حیاتی است. همه لحظه ها از نخستین لحظه تا آخرین لحظه با اهمیت است و شما که به عنوان کارگردان هدفتان پرداختن به ظرافت ها و جزییات است، باید بدانید که غیبت هر جزء هرچند کوچک می تواند به کارتان آسیب بزند. سخن گفتن از دستیابی به این درجه از کیفیت آسان است اما خلق و آفرینش چنین کیفیتی به هیچ وجه ساده نیست. با همه این ها برای یک کارگردان حفظ وحدت و یکپارچگی ساختار یک اثر و ایجاد هماهنگی بین عوامل بسیار ضروری است.
نظرات کاربران
- تازه ترین آمار فروش فیلمهای سینمایی
- 20 فیلم جنجالی که نباید با همسر یا نامزدتان تماشا کنید! (قسمت1)/دختر خوب و دختر گمشده!
- معرفی بهترین فیلم های عاشقانه 2018
- شمارۀ «محمدرضا گلزار» چند؟!
- بشنوید: «رسم عاشقی» اثر رسول نجفیان درباره شهدا
- عکس/ دیدار محسن چاوشی با خوانندۀ خارجنشین!
- معروف ترین و پر بیننده ترین سریال های ترکی/ از عشق ممنوع تا عشق اجاره ای!
- دست زدنِ مجری مرد به زن، برنامۀ زنده را به هم ریخت +ویدئو
- نکات اولیه ای که هر فیلمنامه نویس باید بداند
- عکس: مراسم تشییع پیکر حبیب الله کاسه ساز
- پخش بیش از ۵۰ فیلم در تاسوعا و عاشورای حسینی
- خواننده های نسل جدید با کدام آهنگ ها معروف شدند؟
- کتاب ۵۷درصد گرانتر شد
- تخفیف ویژۀ کتابهای سینمایی در نمایشگاه کتاب
- 10 فیلمی که حتی مردان را هم به گریه میاندازد!
- زیباترین بازیگران زن ایرانی در رتبه بندی جهانی
- عکسهای بدون حجاب بازیگر معروف ایرانی در کانادا
- فیلم هایی که بحران های زندگی زناشویی را نمایش دادند
- فصل دوم سریال «نفس» امسال جلوی دوربین می رود
- ماجرای مرگ برادرِترانه علیدوستی درچهارشنبه سوری
- کمدین هایی که نقش جدی بازی کردند/ از مهران غفوریان تا رضا عطاران و جواد عزتی
- سه شعر دردسرساز که خوانندگان معروف خواندند
- فیلم سینمایی «فیتیله و ماه پیشونی»
- کمدین های شکستخورده ی 98 سینمای ایران
- زمان پخش فصل جدید «بچه مهندس» مشخص شد
- آیا سایت های فروش بلیت، تماشاگران را فریب می دهند؟
- «نما به نما» جایگزین مسابقه «۳۰۰ ثانیه» می شود
- سه نمایش جدید در تماشاخانه های پایتخت
- بازیگرانی که در تلویزیون «عروس» شدند!
- ناگفتههای «سیما بینا» در آستانه ی 75 سالگی
- ببینید: تمسخرسریالهای نمایش خانگی در تلویزیون!
- آنچه دربارۀ فیلمهای جشنواره فجر 39 نمی دانستید!
- سرنوشت عجیب کوچولوهای بازیگری که محو شدند
- «کچلیک»؛ اسپانسر عجیب کنسرت «گلزار»!
- آهنگ «جان دار» ازمحمدرضا علیمردانی و امین بانی
- پشت پرده شایعۀ دوستی ستارههای سینما و فوتبال/ از ترلان پروانه تا مهدی طارمی!
- نمایشی که برای زیر پانزده ساله ها ممنوع است!
- تهیه کنندۀ یک فیلم توقیفی: اگر مجوز فیلممان را بدهند؛ کل سودمان را برای بخاری مدارس می دهیم!
- کچلهای سینما، از جمشید آریا تا صفر کشکولی!
- یک واکنش به سحر قریشی و لیلا اوتادی/ چشم و ابروی زیبا در این شهر زیاد است!
- معرفی موفق ترین سریال های پلیسی ایرانی
- ده فیلم مناسب برای درون گراها و انزوا طلبان!
- عصبانیت مهران احمدی از سانسور حرفهایش
- ماجرای پخش قسمت جنجالی پت و مت از تلویزیون
- نگاهی به دو فیلم جنجالی که بر اساس زندگی قاتل زنان خیابانی ساخته شده اند
- شاهرخ استخری: نمیخواهم عکس همسرم منتشر شود!
- حال خوب اجرای تئاتر در روزهای آلوده تهران
- نقد کوتاهی بر فیلم "هفت و نیم"/فقط گفتن و رفتن!
- گفت و گو با میثم کزازی کارگردان فیلمِ «شین»
- دستمزد مهناز افشار از «الیور توئیست» اعلام شد
- نمایشگاه کتاب زودتر از هر سال برگزار می شود
- پرفروش ترین کتاب های سال ۹۸ معرفی شدند
- اجرای یک پرفورمنس کرونایی در پیرانشهر!
- هشت بازیگر مشهور که حاضر به بازی در صحنههای جنسی نیستند!
- شمارۀ «محمدرضا گلزار» چند؟!
- 20 فیلم جنجالی که نباید با همسر یا نامزدتان تماشا کنید! (قسمت1)/دختر خوب و دختر گمشده!
- معرفی بهترین فیلم های عاشقانه 2018
- شمارۀ «محمدرضا گلزار» چند؟!
- بشنوید: «رسم عاشقی» اثر رسول نجفیان درباره شهدا
- عکس/ دیدار محسن چاوشی با خوانندۀ خارجنشین!
- معروف ترین و پر بیننده ترین سریال های ترکی/ از عشق ممنوع تا عشق اجاره ای!
- دست زدنِ مجری مرد به زن، برنامۀ زنده را به هم ریخت +ویدئو
- نکات اولیه ای که هر فیلمنامه نویس باید بداند
- عکس: مراسم تشییع پیکر حبیب الله کاسه ساز
- پخش بیش از ۵۰ فیلم در تاسوعا و عاشورای حسینی
- خواننده های نسل جدید با کدام آهنگ ها معروف شدند؟
- کتاب ۵۷درصد گرانتر شد
- تخفیف ویژۀ کتابهای سینمایی در نمایشگاه کتاب
- 10 فیلمی که حتی مردان را هم به گریه میاندازد!
- زیباترین بازیگران زن ایرانی در رتبه بندی جهانی
- عکسهای بدون حجاب بازیگر معروف ایرانی در کانادا
- فیلم هایی که بحران های زندگی زناشویی را نمایش دادند
- فصل دوم سریال «نفس» امسال جلوی دوربین می رود
- ماجرای مرگ برادرِترانه علیدوستی درچهارشنبه سوری
- کمدین هایی که نقش جدی بازی کردند/ از مهران غفوریان تا رضا عطاران و جواد عزتی
- سه شعر دردسرساز که خوانندگان معروف خواندند
- فیلم سینمایی «فیتیله و ماه پیشونی»
- کمدین های شکستخورده ی 98 سینمای ایران
- زمان پخش فصل جدید «بچه مهندس» مشخص شد
- آیا سایت های فروش بلیت، تماشاگران را فریب می دهند؟
- «نما به نما» جایگزین مسابقه «۳۰۰ ثانیه» می شود
- سه نمایش جدید در تماشاخانه های پایتخت
- بازیگرانی که در تلویزیون «عروس» شدند!
- ناگفتههای «سیما بینا» در آستانه ی 75 سالگی
- ببینید: تمسخرسریالهای نمایش خانگی در تلویزیون!
- آنچه دربارۀ فیلمهای جشنواره فجر 39 نمی دانستید!
- سرنوشت عجیب کوچولوهای بازیگری که محو شدند
- «کچلیک»؛ اسپانسر عجیب کنسرت «گلزار»!
- آهنگ «جان دار» ازمحمدرضا علیمردانی و امین بانی
- پشت پرده شایعۀ دوستی ستارههای سینما و فوتبال/ از ترلان پروانه تا مهدی طارمی!
- نمایشی که برای زیر پانزده ساله ها ممنوع است!
- تهیه کنندۀ یک فیلم توقیفی: اگر مجوز فیلممان را بدهند؛ کل سودمان را برای بخاری مدارس می دهیم!
- کچلهای سینما، از جمشید آریا تا صفر کشکولی!
- یک واکنش به سحر قریشی و لیلا اوتادی/ چشم و ابروی زیبا در این شهر زیاد است!
- معرفی موفق ترین سریال های پلیسی ایرانی
- ده فیلم مناسب برای درون گراها و انزوا طلبان!
- عصبانیت مهران احمدی از سانسور حرفهایش
- ماجرای پخش قسمت جنجالی پت و مت از تلویزیون
- نگاهی به دو فیلم جنجالی که بر اساس زندگی قاتل زنان خیابانی ساخته شده اند
- شاهرخ استخری: نمیخواهم عکس همسرم منتشر شود!
- حال خوب اجرای تئاتر در روزهای آلوده تهران
- نقد کوتاهی بر فیلم "هفت و نیم"/فقط گفتن و رفتن!
- گفت و گو با میثم کزازی کارگردان فیلمِ «شین»
- دستمزد مهناز افشار از «الیور توئیست» اعلام شد
- نمایشگاه کتاب زودتر از هر سال برگزار می شود
- پرفروش ترین کتاب های سال ۹۸ معرفی شدند
- اجرای یک پرفورمنس کرونایی در پیرانشهر!
- هشت بازیگر مشهور که حاضر به بازی در صحنههای جنسی نیستند!