ماجرای پخش فیلم در سینمای ایران ماجرای دنباله داریست که تقریبا در هر فصل اکران درباره‌اش می شنویم. مشکل اصلی بر سر یکی دو دفتر پخش است که با چیدمان بالای سانس و سالن برای فیلمهایشان زمینه ساز فروش بالای آنها را موجب شده و در این مسیر بقیه فیلمها باید به حداقلها قناعت کنند.به گزارش سینماروزان این روند پخش که بارها از آن با لفظ «مافیای پخش» یاد شده است موضوع یکی از برنامه های اخیر «حوض نقره» رادیو سراسری ایران شد؛ برنامه ای که خیلی زود و بعد از طرح مسأله به مناظره ای بدل شد میان علی سرتیپی مدیرعامل فیلمیران و امیرحسین شریفی تهیه کننده آثاری همچون «ضیافت»، «اشک سرما» و «پری».

امیرحسین شریفی با اشاره به فیلم خودش «آوازهای سرزمین من» که چهار سال پشت خط اکران مانده بیان داشت: یک سری دفتر پخش با کنار هم قرار گرفتن، مافیایی را در اکران درست کرده اند و نتیجه آن هم شده توجه ویژه به یک سری آثار و مهجور ماندن مابقی آثار پشت خط اکران.شریفی در پاسخ به مجری «حوض نقره» که آیا علی سرتیپی هم در این مافیا هست گفت: بله، ایشان هم هست! و از اینجا به بعد علی سرتیپی روی خط آمد و به مانند همیشه مافیا را شوخی دانست و از تولیدات بالای سینمایی و تعداد پایین سالنهای نمایش گفت و اینکه این همین کمبود سالن است که برای سینماگران مشکل ساز شده است.

سرتیپی از این هم گلایه کرد که برخی تهیه کنندگان با کمک فارابی و نهادهایی مثل تلویزیون فیلم میسازند بی توجه به اکران آنها و بیان داشت: خود من هم فیلمهایی مانند «مالاریا» را دارم که دو سال است پشت خط اکران مانده اند یا «برادرم خسرو» که بعد از دو سال اکران شد. این قدرت دفتر پخش است که فیلمهای خوب سراغش می آیند و بعید است فیلمی خوب باشد و پشت خط اکران بماند.

امیرحسین شریفی در پاسخ به سرتیپی بیان داشت: در سینمای ایران فیلمهایی را داریم که خیلی زود پروانه ساخت می گیرند و بلافاصله بعد از تولید پروانه نمایش گرفته و در کوتاهترین فاصله هم اکران میشوند؛ فیلمهای خود آقای سرتیپی از جمله چنین فیلمهایی است یعنی در عرض دو ماه تولید میشود و در عرض ۴ ماه بازگشت سرمایه شان صورت می گیرد اما کم نیستند دوستانی که سالها فیلمشان پشت خط اکران می ماند. چرا باید این تبعیضها وجود داشته باشد. خود من فیلمی ارزشی به نام «آوازهای سرزمین من» را تولید کرده ام که مدتهاست پشت خط اکران مانده و حتی گروهی مثل هنروتجربه هم آن را اکران نمیکند. چرا؟

سرتیپی در پاسخ به شریفی گفت: هر فیلمی که ادعای ارزشی بودن دارد که ارزشی نیست. چرا «ماجرای نیمروز» که در نوروز اکران بود میفروشد؟ از آن گذشته چرا حوزه هنری که از فیلمهای ارزشی حمایت میکند با اینکه دو سرگروه هم دارد نمی آید فیلمهایی مانند «آوازها…» را اکران کند.

شریفی در واکنش به سرتیپی با اشاره به حمایتهای ارگانی از فیلم «ماجرای نیمروز» بیان داشت: فیلمی که نام بردید حمایت چندین ارگان پشتش بود که توانست اکران نوروز بگیرد وگرنه مگر امکان داشت به اکران نوروزی برسد؟ درباره حوزه هم باید بگوییم انتقادات ما به این نهاد هم وارد است. حوزه که هیچ حتی شهرداری هم قبل از اکران فیلم را می بیند و اگر مطابق سلیقه اش نباشد راحت فیلم را می گذارد کنار. چرا؟؟ مگر نه اینکه نهادهای عمومی باید تسهیلاتشان را بدون تبعیض تقسیم کنند؟ در صنف تهیه کنندگان بارها مشکل نضج یافتن خودی و غیرخودی در سینما و حمایت از معدودی خودی و بایکوت بقیه صحبت کرده ایم و باز هم در این باره خواهیم گفت.

سرتیپی با اشاره به کارنامه دفتر فیلمیران در اکران برخی آثار ارزشی اظهار داشت: کم فیلم دفاع مقدسی در سینمای ایران نبوده که پخشش کرده ایم. «بادیگارد» و «ایستاده در غبار» از جمله آثار ارزشی هستند که فیلمیران آنها را پخش کرد و خوب هم فروختند.

شریفی در واکنش به سرتیپی بیان داشت: معلوم است که می فروشند چون  هر فیلمی که شما می گیرید سرگروه خوب می گیرد پخش خوب دارد و خوب هم می فروشد چون شرکت شما بخش عمده سینماها را در اختیار دارد.سرتیپی در پاسخ به شریفی باز هم از مورد «مالاریا» گفت که نتوانسته اکرانش کند. سرتیپی اظهار داشت: مشکل اصلی سینمای ایران بر سر نظام عرضه-تقاضاست. مثلا «مالاریا» را نتوانستیم در این دو سال اکران کنیم پس برخلاف تصورات خودمان هم از این وضعیت ضربه می خوریم.شریفی در پاسخ به علی سرتیپی گفت: جناب سرتیپی خودشان هم می‌دانند آن فیلم «مالاریا» نمی‌فروشد و برای همین اکرانش نمی کند. فیلم «کبریت سوخته» ما الان روی پرده است اما فقط صبح و ظهر سانس می گذارند و طبیعی است که نمی فروشد و اگر برای هر فیلم دیگری هم چنین وضعیتی وجود داشته باشد نخواهد فروخت.

سرتیپی باز هم بحث را به سمت حوزه برد و تأکید کرد: حوزه هنری صدها سینما در تهران و شهرستان دارد و بودجه دولتی هم دارد پس بیاید فیلمهای ارزشی اکران کند. ما بخش خصوصی هستیم و نمی‌توانید بر ما خرده بگیرید که چرا در انتخاب فیلم وسواس داریم.وی با نقد پیشنهادات مبتنی بر محدودیت پخش کننده ها در تعداد آثار ادامه داد: محدودیتهایی که در دولت قبل برای پخش آمد هم به ضرر بخش خصوصی تمام شد. اصول سینما دنیا این است که تولیدکننده باید پخش داشته باشد و برعکس.

سرتیپی از اینجا به بعد به گلایه از مجری برنامه پرداخت و شکل گرفتن چنین مباحثی در برنامه را ناشی از عدم آگاهی دانست و بلافاصله هم ادامه بحث را نیمه تمام گذاشت و خداحافظی کرد.شریفی با گلایه از ناراحتی سرتیپی گفت: وقتی شرکت متبوع سرتیپی ۲۰ تا ۲۵ سینما در دستش دارد پس می آید فیلمهای بفروش را می گیرد و پخش می کند و حتی اگر مطمئن باشد به بازگشت سرمایه یک پروژه، در تولید شراکت می کند و طبیعی است در این شرایط همه چیز به نفع آنها پیش می‌رود. این مگر معنایی جز مافیا دارد؟ حتی شورای صنفی نمایش هم با اینهاست.

این تهیه کننده درباره پیشنهادش برای اصلاح امور بیان داشت: برای برون رفت از این وضعیت باید تصمیم قاطع گرفت. وقتی سازمان سینمایی و صنف سینما جلو بیایند و برنامه ریزی صحیح برای پخش و سیستم اکران کنند آن گاه این رفتارهای مافیایی کمتر و کمتر میشود اما وقتی صنف حواسش به اکران نیست معلوم است که کلی سوءاستفاده صورت میگیرد. باور کنید همان سیاستهای درجه بندی و تعیین زمان اکران بعد از جشنواره باز بهتر از این بود که فیلمها ۴ سال-۴سال پشت خط اکران بمانند.