تفاوت «میزانسن» و«دکوپاژ» در کارگردانی
میزانسن و دکوپاژ در سینما تعاریف و کارکرد متفاوتی دارند. به صورت کلی دکوپاژ به زاویه و نوع حرکت دوربین و میزانسن به موضوعاتی که جلوی دوربین قرار میگیرد اشاره دارند.
یکی از نمونههای مثالزدنی دکوپاژ در فیلم «سرپیکو»ی سیدنی لومت است. نقش سرپیکوی پلیس را آلپاچینو بازی میکند. فیلم در مورد پلیسی است که علیه نظام فاسد پلیس آمریکا میشورد. در این فیلم سرپیکو در این مبارزه تنهاست. این مفهوم دراماتیک و داستانی فیلم است ولی لومت با زیرکی این مفهوم را در دکوپاژ و میزانسن های فیلمش نشان میدهد. تماشاچی متوجه این دقت بشود یا نشود، در پایان فیلم تنهایی سرپیکو را میپذیرد. با این که قهرمان فیلم در تقابلات و برخی موارد در تعاملات با آدم های دیگر فیلم است. در صحنههای این فیلم سرپیکو هرگز در نمایی دیده نمیشود که با جمعی همراه باشد. حتی جایی که در کلاس توجیهی پلیسها شرکت میکند، به تنهایی از تصویر خارج میشود و یا معمولاً در حضور در جمعهای انسانی فیلم مقابل گروهها قرار میگیرد. این مفهوم نمادین و روایی در زیبایی شناسی بصری فیلم هم وجود دارد.
میزانسن و دکوپاژ در سینما تعاریف و کارکردهای جداگانهای دارند. دکوپاژ به زاویه دوربین و جایگاه دوربین نسبت به موضوعی که مقابل دوربین است اطلاق میشود. در واقع چگونگی نگاه دوربین به سوژه دکوپاژ نام دارد. اما میزانسن، موضع چیزی است که نسبت به محیط، دیگران، اشیاء و... جلوی دوربین قرار میگیرد. میزانسن و دکوپاژ به تنهایی تعریف نشده و در کنار یکدیگر هستند که معنی پیدا میکنند.
به طور مثال حرکت دوربین در سینمای اصغر فرهادی تابع میزانسن است. یعنی اول عکسالعمل بازیگر نسبت به رخداد پیدا میشود و بعد بهترین زاویه برای دیدن آن عکسالعمل در نظر گرفته میشود. میزانسن دادن در یک پلان خلاقیت کمی میطلبد. در میزانسن، مخصوصا در فیلم واقعگرا، محدودیت وجود دارد. اما وقتی دکوپاژ به کمک میآید میتوان به محدودیت غلبه کرد. به طور مثال ریاکشن همه در مقابل سینی چایی برداشتن چایی است (میزانسن) اما اینکه از چه زاویه به این اکشن نگاه شود (دکوپاژ) خلاقیت و هنر کارگردان وارد میشود.
اصرار بر یک نوع دکوپاژ باعث ایجاد قرارداد بین تماشاگر و فیلم میشود. مثلا نمای متوسط، نمای بیقضاوت است. اما این به تنهایی معنی ندارد. تکرار این پلان با قالب مشخص معنایی برای پلان میسازد. مثلا در فیلم واقعگرا، قرارداد میکنیم که دوربین جلوتر از شخصیت حرکت نمیکند. یا مثلا برای صحنه دادگاه، با دادن نماهای بسته ایجاد استرس میکنیم.چگونگی اجرای دکوپاژ و میزانسن بستگی به زبان فیلم دارد. زبان فیلم فاصلهی قصه فیلم تا واقعیت است.
واقعیت: منظور از واقعیت چیزی نیست که در دنیای واقع هست، بلکه قراردادهایی است که عوامل مختلف فیلم برای ما تعریف میکنند. (مثلا دیدن واقعیت دویدن با حرکت دوربین سرشانه در سینما: حرکت دوربینها در صحنههای جنگ، آمدن دوربینهای خانگی و اینکه ما همیشه تصاویر واقعی را با لرزش دیدهایم؛ این باور را برای ما میسازد که اگر در صحنهای ببینیم که دوربین با حرکت دوی کاراکتر حرکت میکند،آن صحنه واقعیست.)
اگر فیلمی سعی بر نزدیک بودن وقایع با واقعیت داشته باشد زبان فیلم واقعگراست. و در حالت برعکس، اگر فیلمساز سعی کند آنچه نمایش میدهد با وقعیت فاصله داشته باشد، زبان فیلم واقعگرا نیست.
نظرات کاربران
-
معرفی بهترین فیلم های عاشقانه 2018
-
بشنوید: «رسم عاشقی» اثر رسول نجفیان درباره شهدا
-
20 فیلم جنجالی که نباید با همسر یا نامزدتان تماشا کنید! (قسمت1)/دختر خوب و دختر گمشده!
-
شمارۀ «محمدرضا گلزار» چند؟!
-
سرنوشتِ دکورهای میلیاردی سریال «مختارنامه»/ به فیلمبرداران «عروسی» اجاره داده می شود!
-
معروف ترین و پر بیننده ترین سریال های ترکی/ از عشق ممنوع تا عشق اجاره ای!
-
یک مستند ایرانی، برنده جشنواره فیلم استرالیا
-
دست زدنِ مجری مرد به زن، برنامۀ زنده را به هم ریخت +ویدئو
-
ببینید: زن و شوهری که در30 فیلم، نقش خودشان را بازی کرده اند!
-
زیباترین بازیگران زن ایرانی در رتبه بندی جهانی
-
پژمان بازغی: گلزار سوپراستار نیست!
-
هلن به خانه ها می آید
-
کمدین هایی که نقش جدی بازی کردند/ از مهران غفوریان تا رضا عطاران و جواد عزتی
-
20 فیلم جنجالی که نباید با همسر یا نامزدتان تماشا کنید! (قسمت2)/ چشمان کاملا بسته!
-
عکسهای بدون حجاب بازیگر معروف ایرانی در کانادا
-
گفت و گو با میثم کزازی کارگردان فیلمِ «شین»
-
هشت فیلم در شبکه نمايش خانگی مجوز گرفتند
-
12 گام برای نوشتن یک فیلمنامه ی انیمیشن
-
بلیط فروشی بازیگران فیلمِ آشوب
-
نمایش تولیدات حوزه هنری در ۱۲ جشنواره خارجی
-
بازیگر زن سینمای ایران اولین فیلمش را ساخت
-
صد نقشِ فراموش نشدنی سینما و تلویزیون ایران
-
رونمایی از پوستر فیلم «زیر سقف دودی»
-
نامزدهای پانزدهمین جشن سالانه منتقدان تئاتر معرفی شدند
-
تمرین بازیگری در خانه
-
روایت محمود دینی از شباهت به شهرام شب پره!
-
«آینه بغل» با افت فروش، همچنان می فروشد!
-
30فیلم کودک در یک مجموعه به بازار می آید
-
ماهچراغ شبیه به 90 شبی های مهران مدیری نیست!
-
در اکران آنلاین، انحصارها باید شکسته شود
-
برگزیدگان جشنواره جهانی فیلم فجر معرفی شدند
-
انتشار یک فیلم کودکانه در شبکه نمایش خانگی
-
سانسور عجیبِ پاهای یک زن در شبکۀ نسیم!
-
دیزنی لند، یازده میلیون بازدید کننده داشته است!
-
بهترین فیلمهای قرن 21 به انتخاب شش کارگردان
-
بازیگران قسمت تازه «مردان ایکس» معرفی شدند
-
لیلی گلستان: تلویزیون، یک نهاد حکومتی نبود
-
یک بازیگر دیگر هم از ایران رفت و کشف حجاب کرد!
-
سریالهای شبکه تماشا در تابستان امسال
-
بهرام افشاری با گریمی خاص در یک سریال خاص!
-
ببینید: فرزند ایرج قادری، فیلمساز شد!
-
نگاهی به فیلم تک خال در حفره اثر بیلی وایلدر
-
تهیه کنندۀ یک فیلم توقیفی: اگر مجوز فیلممان را بدهند؛ کل سودمان را برای بخاری مدارس می دهیم!
-
کچلهای سینما، از جمشید آریا تا صفر کشکولی!
-
سعید شهروز: می توانستند عزتِ ما را حفظ کنند
-
آهنگی که صداوسیما رد کرد در ارمنستان اول شد!
-
«کيهان کلهر» در ميان 5 موسيقيدان برتر صلح
-
انتشار نسخه دیجیتال آلبوم «جام تهی» با صدای محمدرضا شجریان
-
فیلمنامه در راه استقلال(1)
-
انتشار دومین فراخوان جشنواره فیلم کوتاه تهران
-
ازدواج علی اوجی و نرگس محمدی
-
بدلِ شهرام شب پره در جشنواره جهانی فجر+عکس
-
ببینید: مراسم افطاری رئیس جمهور با هنرمندان
-
ببینید: تیپ و استایلِ دهه هفتادی های سینما!
-
بشنوید: «رسم عاشقی» اثر رسول نجفیان درباره شهدا
-
بشنوید: «رسم عاشقی» اثر رسول نجفیان درباره شهدا
-
20 فیلم جنجالی که نباید با همسر یا نامزدتان تماشا کنید! (قسمت1)/دختر خوب و دختر گمشده!
-
شمارۀ «محمدرضا گلزار» چند؟!
-
سرنوشتِ دکورهای میلیاردی سریال «مختارنامه»/ به فیلمبرداران «عروسی» اجاره داده می شود!
-
معروف ترین و پر بیننده ترین سریال های ترکی/ از عشق ممنوع تا عشق اجاره ای!
-
یک مستند ایرانی، برنده جشنواره فیلم استرالیا
-
دست زدنِ مجری مرد به زن، برنامۀ زنده را به هم ریخت +ویدئو
-
ببینید: زن و شوهری که در30 فیلم، نقش خودشان را بازی کرده اند!
-
زیباترین بازیگران زن ایرانی در رتبه بندی جهانی
-
پژمان بازغی: گلزار سوپراستار نیست!
-
هلن به خانه ها می آید
-
کمدین هایی که نقش جدی بازی کردند/ از مهران غفوریان تا رضا عطاران و جواد عزتی
-
20 فیلم جنجالی که نباید با همسر یا نامزدتان تماشا کنید! (قسمت2)/ چشمان کاملا بسته!
-
عکسهای بدون حجاب بازیگر معروف ایرانی در کانادا
-
گفت و گو با میثم کزازی کارگردان فیلمِ «شین»
-
هشت فیلم در شبکه نمايش خانگی مجوز گرفتند
-
12 گام برای نوشتن یک فیلمنامه ی انیمیشن
-
بلیط فروشی بازیگران فیلمِ آشوب
-
نمایش تولیدات حوزه هنری در ۱۲ جشنواره خارجی
-
بازیگر زن سینمای ایران اولین فیلمش را ساخت
-
صد نقشِ فراموش نشدنی سینما و تلویزیون ایران
-
رونمایی از پوستر فیلم «زیر سقف دودی»
-
نامزدهای پانزدهمین جشن سالانه منتقدان تئاتر معرفی شدند
-
تمرین بازیگری در خانه
-
روایت محمود دینی از شباهت به شهرام شب پره!
-
«آینه بغل» با افت فروش، همچنان می فروشد!
-
30فیلم کودک در یک مجموعه به بازار می آید
-
ماهچراغ شبیه به 90 شبی های مهران مدیری نیست!
-
در اکران آنلاین، انحصارها باید شکسته شود
-
برگزیدگان جشنواره جهانی فیلم فجر معرفی شدند
-
انتشار یک فیلم کودکانه در شبکه نمایش خانگی
-
سانسور عجیبِ پاهای یک زن در شبکۀ نسیم!
-
دیزنی لند، یازده میلیون بازدید کننده داشته است!
-
بهترین فیلمهای قرن 21 به انتخاب شش کارگردان
-
بازیگران قسمت تازه «مردان ایکس» معرفی شدند
-
لیلی گلستان: تلویزیون، یک نهاد حکومتی نبود
-
یک بازیگر دیگر هم از ایران رفت و کشف حجاب کرد!
-
سریالهای شبکه تماشا در تابستان امسال
-
بهرام افشاری با گریمی خاص در یک سریال خاص!
-
ببینید: فرزند ایرج قادری، فیلمساز شد!
-
نگاهی به فیلم تک خال در حفره اثر بیلی وایلدر
-
تهیه کنندۀ یک فیلم توقیفی: اگر مجوز فیلممان را بدهند؛ کل سودمان را برای بخاری مدارس می دهیم!
-
کچلهای سینما، از جمشید آریا تا صفر کشکولی!
-
سعید شهروز: می توانستند عزتِ ما را حفظ کنند
-
آهنگی که صداوسیما رد کرد در ارمنستان اول شد!
-
«کيهان کلهر» در ميان 5 موسيقيدان برتر صلح
-
انتشار نسخه دیجیتال آلبوم «جام تهی» با صدای محمدرضا شجریان
-
فیلمنامه در راه استقلال(1)
-
انتشار دومین فراخوان جشنواره فیلم کوتاه تهران
-
ازدواج علی اوجی و نرگس محمدی
-
بدلِ شهرام شب پره در جشنواره جهانی فجر+عکس
-
ببینید: مراسم افطاری رئیس جمهور با هنرمندان
-
ببینید: تیپ و استایلِ دهه هفتادی های سینما!