نگاهی به فیلم «مادر قلب اتمی» / یک نمایش رادیویی!
افشین علیار
فیلمی که می توانست در قالب یک نمایش رادیویی ساخته شود!
نگاهی به فیلم «مادر قلب اتمی»
یک هفته به اکران فیلم مادر قلب اتمی مانده بود که یکی از سینما دوستان می گفت فکر کنم فیلمِ خیلی خوبی باشد . چرا ؟ چون ترانه علیدوستی پگاه آهنگرانی مهرداد صدقیان و محمدرضاگلزار تو فیلم بازی کردند تازه این فیلم سه سال توقیف بوده پس حتما باید فیلم خوبی باشد!.... بله دقیقا نکتۀ فیلم در همین است که مادر قلب اتمی بنا به شرایطی که دارد به راحتی می تواند مخاطب را به سینما بکشاند در کنار بازیگرهای چهره اش یک سوپراستار تین ایجر پسند دارد و از سوی دیگر وقتی یک فیلم توقیف می شود و بعد از چند سال اجازۀ اکران می گیرد تماشاگران فکر می کنند قرار است با چه فیلم خاصی مواجه شوند اما مادر قلب اتمی به هیچ وجه نمی تواند یک فیلم خاص باشد، پنجاه دقیقه از فیلم گذشته و تماشاگری که پشتِ نگارنده نشسته به دوستش می گوید حوصله ام سر رفت!
درست می گفت؛ مادر قلب اتمی یک فیلم بلاتکلیف است که مشخص نیست چه می خواهد بگوید. فیلم دیالوگ محور است که از اول تا سکانسِ تصادف با دیالوگ های هجو و پرگویی هایی که به تماشاگر مربوط نمی شود جلو می رود و از سکانس تصادف به بعد با ورود محمد رضا گلزار فضای فیلم به تخیل هدایت می شود، تخیلی بی قواره که اساسا برای چنین فیلمی مسخره به نظر می رسد. هرچند که این فیلم توقیف بوده و برای اکران چند دقیقه یی هم سانسور شده اما این دلیل موجهی برای بی سروشکل بودن فیلم نیست، چرا که مادر قلب اتمی قبل از اینکه فیلم باشد و قصه داشته باشد دیالوگ بازی سرخوشانه میان شخصیت هاست، دیالوگ هایی که فارغ از پیش زمینه ای میان چند کاراکتر فیلم رد وبدل می شود که اساسا هیچ کارکرد دراماتیکی نداشته و فیلمساز سعی کرده دیالوگ ها را بر اساسِ ارجاعات ماورایی و سیاسی و هسته ای بنویسد. به همین دلیل مادر قلب اتمی دائما در یک تعلیق اشتباه سردرگم است لوکیشنِ محدود که بیشتر فیلم در ماشین می گذرد همراه با دیالوگ های بی سروته که معلوم نیست قصد نویسنده و کارگردان از آن ها چه بوده که بیش حد فضای فیلم را کسالت آور کرده است.
علی احمدزاده به عنوان کارگردان می داند که فیلمش نمی تواند مخاطب را راضی نگه دارد. به همین دلیل گاهی از دیالوگ های بامزه در میان آدم های فیلم استفاده می کند. آنچه که از مختصاتِ این فیلم پیداست مادر قلب اتمی فارغ از یک فیلمنامه ی منسجم ساخته شده به طوری که انگار این فیلم با یک طرح سه خطی جلو دوربین رفته و بازیگرها با بداهه پردازی دیالوگ گفته اند،چرا؟ خط روایی فیلم نامفهوم و گنگ به نظر می رسد از آنجایی که رسالت سینما قصه و شخصیت پردازی در چارچوب دراماتیک ست و باید قواعد آن حفظ شود احمدزاده بدون در نظر گرفتنِ این قواعد و برهم زدن چارچوب مرسوم دراماتیک، سعی کرده با استفاده از دیالوگ های سیاسی یا هسته ای که از مسائل مهمِ کشور است فیلم تخیلی با رگه های سیاسی بسازد، اما مگر می شود با بهره گیری از مسائل سیاسی فیلم تخیلی ساخت؟
فکر کنیم مادرقلب اتمی فیلمی ست دوقطبی، یعنی از سکانس اول تا تصادف قطب اول و از سکانس تصادف تا پایان فیلم قطب دوم، آن وقت می شود نکات مثبت و منفی فیلم را از هم جدا کرد؟ خیر نمی شود. چرا که فیلمساز آنقدر در سیاست و هجوگویی تمرکز کرده که نمی تواند قصه اش را جلو ببرد، مادر قلب اتمی می توانست در قالب یک نمایش رادیویی ساخته شود چرا که کلیت فیلم متکی بر دیالوگ است، دیالوگ های دوپهلوی سیاسی که هیچ ربطی به فضاسازی ندارد . قطب نخست فیلم با دیالوگ های سرخوشانه ی آرینه و نوبهار و کامی شکل می گیرد که اساسا کاربرد آن در کلیت فیلم نامفهوم و بی فایده است که شاید در بعضی مزه پرانی های کامی، مخاطب لبخندی بزند. اینکه کامی زیاد پیاده روی می کند یا خوابش را تعریف می کند یا از اصالت توالت فرنگی به نوبهار می گوید یا به عینک دودی روی چشمانش حساس است چه لزومی برای فیلم دارد؟ یا از طرفی دیگر وقتی مامور پلیس از فیلم آرگو حرف می زند ارینه می گوید این فیلم همه ی ایرانی ها را احمق پنداشته و مامور پلیس می گوید شما جوانان با این سر و وضع تان گاهی با نظام هم سویی دارید،(چه سرووضعی؟) استفاده از این دیالوگ های دمِ دستی و شعارگونه توهین است یا نقد اجتماعی یا دیدگاه جوانان ایران به حساب می آید؟
البته مادر قلب اتمی به دلیل نوع دیالوگ هایش دست کمی از آرگو ندارد زیرا که این فیلم هم به یک نوع تخریب کننده است با این تفاوت که مادر قلب اتمی را یک ایرانی ساخته که قصد داشته با تمام نیرو از راهِ دیالوگ نویسی به کاستی های جامعه اش بپردازد. به اعتقاد فیلمساز گستردگی این دیالوگ ها واقعیت جامعه است اما نامِ صحیح آن تخریب یک جامعه یا صرفا سیاه نمایی است. همین مسئله هم باعث می شود این فیلم در جشنواره های خارجی به راحتی راه پیدا کند.آیا این دیالوگ های گل درشت و اغراق آمیز درباره ی یارانه ها و مسائل دیگر با پیش زمینه ی خاصی در فیلم افزوده شده است؟ خیر، فیلمساز محترم احساس کرده اند با خلق یک قصه ی تخیلی بی سروته می تواند نقد اجتماعی کند و مسلما این افکار نخ نما شده آن قدر گل درشت و بی خاصیت و تاریخ گذشته ست که مخاطب بلاتکلیف می ماند که حرف اصلی مادر قلب اتمی چیست؟ به طوری که احمدزاده با خلق آدم هایی که حتی کاراکتر هم نیستند چه برسد به شخصیت می خواهد کشورش را مورد ارزیابی قرار بدهد، اما مگر می شود یک فیلم اینقدر خام باشد؟ اساسا نقد اجتماعی هم نیاز به ایجاد قصه دارد، قصه یی که شخصیت و فضا داشته باشد فضایی که دیالوگ های شعاری یا هجو نداشته باشد...
مادر قلب اتمی یک فیلم روان پریش است که به هر دری می زند تا از بلاتکلیفی نجات پیدا کند اما احمدزاده به صورت کاملا عمدی از عناصری بهره گرفته که پایه و اساس فیلم بلاتکلیف به نظر برسد، اساسا مشخص نیست که قصد فیلمساز از سیاه نمایی چه بوده؟ احمدزاده نتوانسته که به شیوۀ مرسوم اعتراض اجتماعی اش را گسترش دهد پس تصمیم گرفته یک آدمی را از سیارۀ دیگری به فیلم بیاورد تا او زمینه سازی باشد برای نشانۀ اعتراض های اجتماعی و ایجاد فضای تخیلی بی ربط که مطلقا به سینمای سورئال ربطی ندارد، زیرا که سینمای سورئال تعریف دیگری دارد و نمی شود با خلق یک کاراکتر بی هویت یا با نوع دیالوگ گویی یا قاب بندی یا نورپردازی شلخته فضای سورئال خلق کرد.
زمانی که یک فیلم قصه نداشته باشد؛ پس کارگردانی آن هم ضعف دارد حالا بی افزایید که نود درصد فیلم در ماشین می گذرد احمدزاده آنقدر ذوق در گسترش نقد اجتماعی و به چالش کشیدن احوالات جامعه اش را داشته که فراموش کرده می تواند با محتوا، فیلمش را تا حدودی نجات بدهد، اما وقتی فیلمساز هدفی جز نشان دادن یک قصۀ غیرواقعی و خیالی که لایه های درونی آن تخریب اجتماعی ست ندارد، نمی شود توقعی از محتوا و فرم و بازیگران داشت، علیدوستی آهنگرانی صدقیان ضعیف ترین بازی هایشان را در این فیلم ارائه دادند و مسلما حضور محمدرضا گلزار در کنار بازیگران دیگر سوء استفاده یی بوده برای کشاندن تماشاگر به سینما، اگر این فیلم با بازیگرهای دیگری ساخته یا در گروه هنروتجربه اکران می شد مطمئنا با استقبال مواجه نمی شد، اساسا وقتی یک فیلم سه سال توقیف باشد و بازیگر تین ایجر پسندی مثل گلزار داشته باشد فیلم پرفروشی می شود؛ اما آیا این فیلم می تواند اثر رضایت بخشی باشد؟ پاسخ خیر است.
- مطالب مرتبط
-
برادران لیلا که بودند و چه کردند؟
-
نگاهی به دو فیلم جنجالی که بر اساس زندگی قاتل زنان خیابانی ساخته شده اند
-
یادداشتی درباره فیلم "چپ راست"
-
نگاهی به فیلم سراسر شب/ خسته و پُر مَلال!
-
نگاهی به فیلم جمشیدیه / از کوره در رفتن!
-
نگاهی به فیلم "پاپ"/ عشق و چیزهای دیگر
-
نگاهی به بنفشه آفریقایی/ مردانگی های یک زن!
-
نقد کوتاهی بر فیلم لتیان/، دربارۀ اِلی و دربارۀ یاسی!
-
نقد کوتاهی بر فیلم "هفت و نیم"/فقط گفتن و رفتن!
-
نقد کوتاهی به فیلم «بی وزنی»: چیزی شبیه اسمش!
نظرات کاربران
-
معرفی بهترین فیلم های عاشقانه 2018
-
بشنوید: «رسم عاشقی» اثر رسول نجفیان درباره شهدا
-
20 فیلم جنجالی که نباید با همسر یا نامزدتان تماشا کنید! (قسمت1)/دختر خوب و دختر گمشده!
-
شمارۀ «محمدرضا گلزار» چند؟!
-
سرنوشتِ دکورهای میلیاردی سریال «مختارنامه»/ به فیلمبرداران «عروسی» اجاره داده می شود!
-
معروف ترین و پر بیننده ترین سریال های ترکی/ از عشق ممنوع تا عشق اجاره ای!
-
یک مستند ایرانی، برنده جشنواره فیلم استرالیا
-
دست زدنِ مجری مرد به زن، برنامۀ زنده را به هم ریخت +ویدئو
-
ببینید: زن و شوهری که در30 فیلم، نقش خودشان را بازی کرده اند!
-
زیباترین بازیگران زن ایرانی در رتبه بندی جهانی
-
پژمان بازغی: گلزار سوپراستار نیست!
-
هلن به خانه ها می آید
-
کمدین هایی که نقش جدی بازی کردند/ از مهران غفوریان تا رضا عطاران و جواد عزتی
-
20 فیلم جنجالی که نباید با همسر یا نامزدتان تماشا کنید! (قسمت2)/ چشمان کاملا بسته!
-
عکسهای بدون حجاب بازیگر معروف ایرانی در کانادا
-
گفت و گو با میثم کزازی کارگردان فیلمِ «شین»
-
هشت فیلم در شبکه نمايش خانگی مجوز گرفتند
-
12 گام برای نوشتن یک فیلمنامه ی انیمیشن
-
بلیط فروشی بازیگران فیلمِ آشوب
-
نمایش تولیدات حوزه هنری در ۱۲ جشنواره خارجی
-
بازیگر زن سینمای ایران اولین فیلمش را ساخت
-
صد نقشِ فراموش نشدنی سینما و تلویزیون ایران
-
رونمایی از پوستر فیلم «زیر سقف دودی»
-
نامزدهای پانزدهمین جشن سالانه منتقدان تئاتر معرفی شدند
-
تمرین بازیگری در خانه
-
روایت محمود دینی از شباهت به شهرام شب پره!
-
«آینه بغل» با افت فروش، همچنان می فروشد!
-
30فیلم کودک در یک مجموعه به بازار می آید
-
ماهچراغ شبیه به 90 شبی های مهران مدیری نیست!
-
برگزیدگان جشنواره جهانی فیلم فجر معرفی شدند
-
انتشار یک فیلم کودکانه در شبکه نمایش خانگی
-
سانسور عجیبِ پاهای یک زن در شبکۀ نسیم!
-
دیزنی لند، یازده میلیون بازدید کننده داشته است!
-
بهترین فیلمهای قرن 21 به انتخاب شش کارگردان
-
بازیگران قسمت تازه «مردان ایکس» معرفی شدند
-
لیلی گلستان: تلویزیون، یک نهاد حکومتی نبود
-
یک بازیگر دیگر هم از ایران رفت و کشف حجاب کرد!
-
سریالهای شبکه تماشا در تابستان امسال
-
بهرام افشاری با گریمی خاص در یک سریال خاص!
-
ببینید: فرزند ایرج قادری، فیلمساز شد!
-
نگاهی به فیلم تک خال در حفره اثر بیلی وایلدر
-
تهیه کنندۀ یک فیلم توقیفی: اگر مجوز فیلممان را بدهند؛ کل سودمان را برای بخاری مدارس می دهیم!
-
کچلهای سینما، از جمشید آریا تا صفر کشکولی!
-
سعید شهروز: می توانستند عزتِ ما را حفظ کنند
-
آهنگی که صداوسیما رد کرد در ارمنستان اول شد!
-
«کيهان کلهر» در ميان 5 موسيقيدان برتر صلح
-
انتشار نسخه دیجیتال آلبوم «جام تهی» با صدای محمدرضا شجریان
-
فیلمنامه در راه استقلال(1)
-
انتشار دومین فراخوان جشنواره فیلم کوتاه تهران
-
ازدواج علی اوجی و نرگس محمدی
-
بدلِ شهرام شب پره در جشنواره جهانی فجر+عکس
-
ببینید: مراسم افطاری رئیس جمهور با هنرمندان
-
ببینید: تیپ و استایلِ دهه هفتادی های سینما!
-
جمشید هاشم پور و سام قریبیان به «هایلایت» پیوستند
-
بشنوید: «رسم عاشقی» اثر رسول نجفیان درباره شهدا
-
بشنوید: «رسم عاشقی» اثر رسول نجفیان درباره شهدا
-
20 فیلم جنجالی که نباید با همسر یا نامزدتان تماشا کنید! (قسمت1)/دختر خوب و دختر گمشده!
-
شمارۀ «محمدرضا گلزار» چند؟!
-
سرنوشتِ دکورهای میلیاردی سریال «مختارنامه»/ به فیلمبرداران «عروسی» اجاره داده می شود!
-
معروف ترین و پر بیننده ترین سریال های ترکی/ از عشق ممنوع تا عشق اجاره ای!
-
یک مستند ایرانی، برنده جشنواره فیلم استرالیا
-
دست زدنِ مجری مرد به زن، برنامۀ زنده را به هم ریخت +ویدئو
-
ببینید: زن و شوهری که در30 فیلم، نقش خودشان را بازی کرده اند!
-
زیباترین بازیگران زن ایرانی در رتبه بندی جهانی
-
پژمان بازغی: گلزار سوپراستار نیست!
-
هلن به خانه ها می آید
-
کمدین هایی که نقش جدی بازی کردند/ از مهران غفوریان تا رضا عطاران و جواد عزتی
-
20 فیلم جنجالی که نباید با همسر یا نامزدتان تماشا کنید! (قسمت2)/ چشمان کاملا بسته!
-
عکسهای بدون حجاب بازیگر معروف ایرانی در کانادا
-
گفت و گو با میثم کزازی کارگردان فیلمِ «شین»
-
هشت فیلم در شبکه نمايش خانگی مجوز گرفتند
-
12 گام برای نوشتن یک فیلمنامه ی انیمیشن
-
بلیط فروشی بازیگران فیلمِ آشوب
-
نمایش تولیدات حوزه هنری در ۱۲ جشنواره خارجی
-
بازیگر زن سینمای ایران اولین فیلمش را ساخت
-
صد نقشِ فراموش نشدنی سینما و تلویزیون ایران
-
رونمایی از پوستر فیلم «زیر سقف دودی»
-
نامزدهای پانزدهمین جشن سالانه منتقدان تئاتر معرفی شدند
-
تمرین بازیگری در خانه
-
روایت محمود دینی از شباهت به شهرام شب پره!
-
«آینه بغل» با افت فروش، همچنان می فروشد!
-
30فیلم کودک در یک مجموعه به بازار می آید
-
ماهچراغ شبیه به 90 شبی های مهران مدیری نیست!
-
برگزیدگان جشنواره جهانی فیلم فجر معرفی شدند
-
انتشار یک فیلم کودکانه در شبکه نمایش خانگی
-
سانسور عجیبِ پاهای یک زن در شبکۀ نسیم!
-
دیزنی لند، یازده میلیون بازدید کننده داشته است!
-
بهترین فیلمهای قرن 21 به انتخاب شش کارگردان
-
بازیگران قسمت تازه «مردان ایکس» معرفی شدند
-
لیلی گلستان: تلویزیون، یک نهاد حکومتی نبود
-
یک بازیگر دیگر هم از ایران رفت و کشف حجاب کرد!
-
سریالهای شبکه تماشا در تابستان امسال
-
بهرام افشاری با گریمی خاص در یک سریال خاص!
-
ببینید: فرزند ایرج قادری، فیلمساز شد!
-
نگاهی به فیلم تک خال در حفره اثر بیلی وایلدر
-
تهیه کنندۀ یک فیلم توقیفی: اگر مجوز فیلممان را بدهند؛ کل سودمان را برای بخاری مدارس می دهیم!
-
کچلهای سینما، از جمشید آریا تا صفر کشکولی!
-
سعید شهروز: می توانستند عزتِ ما را حفظ کنند
-
آهنگی که صداوسیما رد کرد در ارمنستان اول شد!
-
«کيهان کلهر» در ميان 5 موسيقيدان برتر صلح
-
انتشار نسخه دیجیتال آلبوم «جام تهی» با صدای محمدرضا شجریان
-
فیلمنامه در راه استقلال(1)
-
انتشار دومین فراخوان جشنواره فیلم کوتاه تهران
-
ازدواج علی اوجی و نرگس محمدی
-
بدلِ شهرام شب پره در جشنواره جهانی فجر+عکس
-
ببینید: مراسم افطاری رئیس جمهور با هنرمندان
-
ببینید: تیپ و استایلِ دهه هفتادی های سینما!
-
جمشید هاشم پور و سام قریبیان به «هایلایت» پیوستند