نشست نقد و بررسی «تابستان داغ» با حضور ابراهیم ایرج زاد کارگردان، پیام کرمی نویسنده، شاهین شجری کهن منتقد سینما  و علی رزازیان مجری و کارشناس سینما در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد. در ابتدای برنامه پیام کرمی درباره ایده این کار گفت: ایده کار از تصاویر متعددی در زندگی ام گرفته شده است که مهم ترین آن اتفافی است که برای برادرم افتاد. بیست سال پیش برادرم به خانه دایی ام می رود و از پاسیون خانه به پایین پرت می شود، من بعد از دیدن این صحنه و ارتفاع از حال رفتم اما همیشه در ذهنم باقی ماند و باعث شکل گیری تابستان داغ شد.

ابراهیم ایرج زاد کارگردان این اثر نیز درباره همکاری با پیام کرمی اظهار کرد: من فیلمساز عرصه فیلم کوتاه هستم و فیلم هایی که ساخته ام با اقتباس از ادبیات است. بسیار دوست داشتم که اولین فیلم بلندم را با اقتباس از رمان بسازم. وقتی با پیام آشنا شدم و فیلمنامه او را خواندم متوجه شدم تمام فاکتورهایی که به عنوان اقتباس دنبال آن بودم دارد بنابراین در ابتدای سال ۹۴صحبت هایی با هم کردیم  بازنویسی هایی روی متن اثر صورت دادیم تا در نهایت فیلم کنونی تولید شود.شاهین شجری کهن منتقد سینما درباره اسم تابستان داغ بیان کرد: درباره اسم فیلم نظری ندارم، اسم معمولا ویترین و پیشانی فیلم است و باید مخاطب را دعوت به تماشا کند، اسم می تواند ربطی به محتوا و مضمون هم نداشته باشد.

وی درباره کارنامه ابراهیم ایرج زاد کارگردان تابستان داغ گفت: این کارگردان سیر طبیعی فیلمسازی را طی کرده و به درستی بر مسند کارگردانی اولین فیلم بلندش نشست. این در حالی است که در حال حاضر در سینما هم تورم تولید وجود دارد و هم جریان های منتهی به سینما متعدد است یعنی الگوهای ساده ساختن فیلم برای بیان دغدغه ها و سلایق وارد سیکل پیچیده ای شده که برای کارشناسان سینما هم فهم آن سخت است.

شجری کهن با اشاره به ورود غیرهنری ها به عرصه تولید تصریح کرد: وضعیت به شکلی است که شرکت تولیدی بزرگ برای فرار مالیاتی از پرداخت ۱۰۰ میلیارد ۲ میلیارد فیلم می سازد تا به نام فعالیت فرهنگی معاف از مالیات شود. در این مناسبات ناسالم هر کسی با ساخت کلیپ هم فیلمساز می شود. این اتفاق و ورود اسم های ناآشنا و نابلد به عرصه فیلمسازی به عقبه ناسالم بر می گردد.این منتقد افزود: در چنین مناسبات ناسالمی ابراهیم ایرج زاد با تلاش و طی مسیر سخت و درست وارد عرصه ساخت فیلم بلند می شود. کارگردانی که  آخرین فیلم کوتاهش در جشنواره نمونه ای قابل قول در کارگردانی و بازی گرفتن از بازیگران کودک و  نوجوان بود.

شجری کهن درباره مضمون تابستان داغ و کیفیت آن اظهار کرد: در آمارها و نظرات که نگاه می کنیم از آن به عنوان اثری گرم، تلخ، سنگین، دغدغه مند و اجتماعی نام برده می شود، صفاتی که این روزها به نوعی برچسب تبدیل شده است.زمانی فیلم تلخ اجتماعی با بررسی معضلات پیشتاز شده و به جهت دغدعه مندی ستاره  می گیرد اما در حال حاضر نسبت به این بازتاب فضای اجتماعی گریز وجود دارد. با این همه تابستان داغ فیلمی است که مهمترین کارکرد فیلم سینمایی را دارد و درباره آن حرف زده می شود به خصوص که این اثر مخاطب را به چالش می کشد.

پیام کرمی درباره شباهت فیلمنامه اش به فیلم های اصغر فرهادی که گاه مطرح می شد و به نظر مخالف مجری در این باره واکنش نشان داد و اظهار کرد: فکر می کنم هر کس که هنری خلق می کند از تمام اتفاقات پیرامون خود تاثیر می گیرد، من فیلم بسیار کم دیده ام ولی فیلم های اصغر فرهادی را بسیار دیده ام و باید بگویم که از ایشان تاثیر گرفته ام و این مسئله پنهان کردنی نیست.

کارگردان تابستان داغ اما در واکنش به سخنان پیام کرمی بیان کرد: فیلمنامه وقتی نوشته می شود با زمانی که ساخته می شود متفاوت می باشد، آقای فرهادی چون خود می نویسد و خودش می سازد معمولا اثری متفاوت رقم می خورد اما تابستان داغ اثری است که فیلمنامه نویس و کارگردان آن دو شخص هستند نه یک نفر. وقتی وقتی فیلمنامه را دیدم با توجه به بازنویسی زیاد که روی آن انجام شد و نگاه خاص نویسنده و فیلمساز را در خود داشت فاکتورهای بسیاری در فیلم وجود دارد که مدل تصویر کردن و کارگردانی اصغر فرهادی ندارد. ایرج زاد ادامه داد: برخی کارگردانان چون حمید نعمت الله در بازی گرفتن از بازیگران شناخته شده اند در نتیجه بازیگران دوست دارند با آنها کار کنند و این به توان کارگردان بر می گردد اما این درست نیست که چون کارگردانی توان ندارد بیاید و با اوردن بازیگردان فیلم بسازد.

وی درباره تفاوت فیلمساز و کارگردان اظهار کرد: کارگردان معمولا بسیار نزدیک به اپراتور است مثلا یک سریال آمریکایی را می بینید که هر  قسمت را یک نفر می سازد و هر قسمت با قسمت های بعدی توازن دارند چون از یک قاعده و قانون در ساخت تبعیت می کنند اما فیلمساز متفاوت است یعنی اثر کوروزاوا و پولانسکی متفاوت است که به جهان بینی این دو بر می گردد.

شجری کهن درباره قواعد سینما در تولید یک اثر گفت: ما به خصوص در فضای آکادمیک به شدت درگیر باید ها و الگوهای اجباری شده ایم یعنی هر کس فکر می کند فرمولی که خود بلد است و از نظر خودش منطقی است باید اجرا شود. وجود بازیگردان در یک کار به نظر کارگردان بر می گردد و ممکن است این انتخاب یک جا جواب دهد و جایی جواب ندهد. این که کارگردان بازی بازیگر را هدایت کند شاخص و اندازه ای ندارد.

پیام کرمی نویسنده تابستان داغ گفت: پایان فیلم به خوبی و خوشی ختم می شود و این تصمیمی بود که برای پایان اثر گرفتیم اما این که تا چه میزان این پایان بندی در آمده است نمی دانم. الان که دفترچه این فیلم را دوباره مرور می کنم درباره این که کاراکترهای آن دوباره زنگی را از نو شرع کنند یا به سراغ بچه بروند فکر می کنم. وی خاطرنشان کرد: شاید شخصیت های فیلم برای مخاطب تمام شده است اما برای من تمام نشده و در قالب زندگی ادامه پیدا می کنند و شخصیت فیلمنامه بعدی  من همان کودک تابستان داغ در ۲۵ سالگی است که مرگ همبازی اش را به چشم دید.