سفیر سوییس چند روز پیش با نشان دادن اسکناس صد فرانکی این کشور که روی آن دو مجسمه آلبرتو جاکومتی (هنرمند سوییسی) نقش بسته بود، از اهمیت هنر در این کشور سخن گفت؛ تا جایی که آثار هنری روی پول رایج آن چاپ می‌شود؛ اما در ایران آثار هنری چه زمانی روی اسکناس‌ها نقش می بندند؟

روی اسکانسی که مارکوس لایتنر ـ سفیر سوئیس در ایران ـ در مراسم جانمایی دو مجسمه آلبرتو جاکومتی در فضای داخلی موزه هنرهای معاصر تهران نشان داد، از یک سو چهره جاکومتی و از سوی دیگر تصویر این دو مجسمه او (که در تهران نگهداری می‌شوند) وجود داشت.

مارکوس لایتنر در ادامه گفت: ‌این پولی است که بیشترین استفاده را در سوئیس دارد. همان طور که می‌دانید ما در موضوعات مالی جدی هستیم و اگر به این اسکناس نگاه کنید تصویر این دو مجسمه را روی آن می‌بینید.

به گزارش شایان فیلم از ایسنا، نگاهی به اسکناس‌های ایران از سال ۱۳۶۰ تا به حال نشان می‌دهد بیشتر مکان‌های مذهبی، تاریخی یا معماری‌های معروف ایرانی برای چاپ روی  پول‌های کاغذی رایج در مملکت مورد توجه بوده است. ساختمان پیشین مجلس شورای اسلامی، مسجد جامع یزد، سردر دانشگاه تهران، مدرسه فیضیه، کعبه، آرامگاه حضرت معصومه (س)، آرامگاه امام رضا (ع)، میدان نقش جهان، خانه آقازاده و آرامگاه سعدی از جمله این موارد هستند.

در این میان سال ۱۳۹۲ بانک مرکزی به مناسبت مبعث پیامبر گرامی اسلام(ص) اسکناس پنج هزار ریالی با طرح جدید منتشر کرد. این طرح به یک اثر در حوزه میراث فرهنگی، یعنی سفالینه یافته شده از قرن هشتم هجری تعلق داشت.

مجید صنیعی ـ مدیرکل سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی ـ در این‌باره اظهار کرده بود: در سال ۱۳۹۰ با توجه به مطرح شدن موضوع توجه به میراث فرهنگی و صنایع دستی ایران، فرآیند طراحی بر این اساس آغاز و پس از ارائه و بررسی طرح‌های گوناگون در نهایت طرح پشت اسکناس پنج هزار ریالی از ماهواره امید به ظروف سفالی مربوط به قرن هشتم هجری تغییر یافت.

در پی این اتفاق فائق توحیدی ـ کارشناس اموال فرهنگی سازمان میراث فرهنگی ـ درباره نقش روی این اسکناس‌ها به ایسنا گفته بود:‌ هرچند سفال‌های قرن هشتم هجری قمری نقطه‌ی عطف و اثر شاخصی در هنر ایرانی محسوب نمی‌شوند، اما طرح استفاده‌شده در پشت اسکناس‌های پنج‌هزار ریالی که به نام «سفال تکنیک سلطان‌آباد» شناخته می‌شود، اقدام جالبی برای نشان دادن هنر و فرهنگ غنی ایران است.

همچنین در جدیدترین اسکناس ایرانی یعنی اسکناس هزار تومانی که سال ۱۳۹۶ ​در دسترس مردم قرار گرفت، در کنار آرامگاه حافظ شعری از این شاعر (هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق/ ثبت است بر جریده عالم دوام ما) نوشته شده که نیم نگاهی به حوزه ادبیات ایران نیز داشته است.

با در نظر گرفتن اینکه اسکناس‌های هر کشور و نقوش روی آن‌ها به نوعی نشان دهنده هویت و فرهنگ هر کشور هستند، شاید بتوان امیدوار بود پس از گامی که در این زمینه با توجه به میراث فرهنگی یا در مورد آخر ادبیات ایران، برداشته شد، گام بعدی در راستای توجه به هنرهای تجسمی (در حوزه های مختلف نقاشی، مجسمه‌سازی و...) و معاصر کشور برداشته شود و شاهد آثار زیبای خلق شده هنرمندان ایرانی روی اسکناس‌های کشور باشیم.