اکران نوروزی بهترین زمان روی پرده رفتن فیلم‌ها و پررونق‌ترین گیشه فروش سینماهاست، اما این زمان ظرفیتی محدود برای خیل عظیم متقاضیان دارد؛ حداکثر هفت فیلم می‌توانند در این بازه زمانی اکران شوند، برای همین دعوا بر سر به دست آوردن این ظرفیت وجود دارد.

بعضی از فیلم‌ها هم مانند «خوب، بد، جلف ۲: ارتش سری» تصمیم گرفته با دور زدن رقبای احتمالی یک ماه زودتر به سینماها بیاید و تا اردیبهشت ماه ۹۹ روی پرده سینماها بماند.

گفته می‌شود به غیر از «خوب، بد، جلف ۲: ارتش سری» که تکلیف اکرانش مشخص شده است، سازمان سینمایی به دنبال گزینه‌هایی، چون قرعه‌کشی برای تعیین صاحبان سهمیه نوروزی است.فیلم‌های «عطر داغ» علی ابراهیمی و «چهل و هفت» به کارگردانی علیرضا عطاءالله تبریزی دیگر فیلم‌هایی هستند که از ۳۰بهمن اکران می‌شوند.

رانت برای یک کمدی!

غلامرضا فرجی، سخنگوی شورای صنفی نمایش از اکران فیلم «خوب، بد، جلف ۲: ارتش سری» از ۳۰ بهمن ماه خبر داد. با این اعلام اولین گزینه جدی اکران نوروزی یک ماه زودتر روی پرده رفت تا باز هم فضای مرده سینما در اسفند ماه با حضور یک فیلم کمدی زنده شود.

حضور این فیلم در اسفند ماه بر پرده سینما عملاً جزو زمان اکران فیلم محاسبه نمی‌شود و «خوب، بد، جلف ۲: ارتش سری» مانند سایر فیلم‌های اکران نوروزی که هفته آخر اسفند معرفی می‌شوند، از زمان کامل اکران نوروزی بهره‌مند خواهد شد. ایجاد رانت برای فیلم کمدی «خوب، بد، جلف ۲: ارتش سری» در شرایطی است که گفته شده این فیلم خارج از روند معمول دیگر فیلم‌ها به اکران رسیده است.

تلاش برای اکران «خوب، بد، جلف ۲: ارتش سری» را می‌توان نشانه‌ای از نفوذی دانست که در حق دیگر صاحبان فیلم‌ها اجحاف می‌کند تا بیشترین سود اقتصادی را از اکران ببرد، حتی آیین نامه اکران سال ۹۹ هنوز تدوین نشده است و نمی‌توان به طور قاطع گفت چند فیلم می‌توانند در اکران نوروزی حضور داشته باشند.

پیشنهاد قرعه‌کشی اکران

با پایان یافتن جشنواره فیلم فجر رایزنی‌های غیررسمی برای دستیابی به اکران نوروزی آغاز شد و فیلم‌هایی که پتانسیل فروش خوبی دارند با دفاتر پخش فیلم قرارداد اکران بستند. تعداد بالای فیلم‌های متقاضی اکران باعث شد تا روش‌های متعددی برای چگونگی گزینش فیلم‌ها برای حضور در اکران نوروزی مطرح شود. یکی از گزینه‌ها «قرعه‌کشی» بود.

علی سرتیپی تهیه‌کننده سینما و مدیرعامل شرکت پخش «فیلمیران» می‌گوید: «فکر می‌کنم در شرایط فعلی اکران، قرعه‌کشی فیلم‌ها به نفع شرایط فعلی سینماست و می‌تواند بهترین روش باشد. هر چند قرعه‌کشی از نظر اصولی کار درستی نیست، اما می‌تواند برای مدت کوتاهی قابل قبول باشد.»

چند سالی است که قرعه‌کشی به عنوان ابزار تقسیم عادلانه نوبت پخش فیلم‌های بخش سودای سیمرغ جشنواره فیلم فجر به کار گرفته می‌شود، اما تا چه حد می‌تواند ابزار خوبی برای اکران نوروزی باشد جای سؤال است!

قرعه‌کشی روش خوبی نیست!

غلامرضا موسوی، تهیه‌کننده سینما یکی از مخالفان بحث قرعه‌کشی اکران است. موسوی می‌گوید: «من با اکران رقابتی موافقم، افرادی که فیلم‌های کم‌مخاطب دارند عموماً دنبال این هستند تا بتوانند فیلمشان را دفتر پخش دیگری اکران کند.

واقعیت است که این موضوع حل‌شدنی نیست؛ سینما در دنیا در یک شرایط رقابتی قرار دارد. قاعدتاً سیستم رقابتی دقیقی باید عملی بشود و راه‌های متعددی هم که دیگران دنبال می‌کنند عموماً نتایج مثبتی را به بار نمی‌آورد.

ما اگر رویه معقول و معمول اکران را دنبال نکنیم سینما و اکران فیلم‌ها برمی‌گردد به شرایط نفوذی که داشت.

سینما با افزایش تعداد سالن‌های سینما می‌تواند دامنه رقابت خود را اضافه کند و از این طریق شاید بتواند کمکی به اکران‌های بهتر بکند. سینما به خاطر بحث رقابتی بودنش با مدل‌های سوسیالیستی و کمونیستی نمی‌تواند جواب بدهد.

موسوی درباره اینکه فیلم‌های پربازیگر و ستاره در فروش از شرایط بهتری نسبت به دیگر فیلم‌ها برخوردارند و این موضوع اکران منصفانه را تهدید می‌کند، می‌افزاید: در حال حاضر فیلم‌هایی داریم که بازیگران درجه یکی دارد و نمی‌فروشد و از سوی دیگر فیلم‌هایی داریم که از بازیگران چهره و مطرح استفاده نمی‌کند و فروش خوبی دارند. آمار فروش فیلم‌های سال قبل و امسال به خوبی شاهدی بر این مدعاست. جذاب بودن فیلم فقط ارتباط با بازیگر ندارد، بازیگر می‌تواند به فروش فیلم کمک کند، اما اگر فیلم جذاب نباشد بازیگر نمی‌تواند هیچ اتفاقی را برای آن رقم بزند.»

داریوش مهرجویی به دنبال نوروز

در یک سنت نانوشته، اکثریت غالب در اکران نوروزی فیلم‌های برتر جشنواره فیلم فجر هستند و سهم اقلیتی برای فیلم‌های خارج از جشنواره در نظر گرفته می‌شود. داریوش مهرجویی که حاضر نشد «لامینور» را به جشنواره فیلم فجر بدهد، یکی از فیلمسازانی است که به دنبال گرفتن سهمیه اکران نوروزی است.

مهرجویی برای فیلم تازه‌اش «لامینور» متقاضی اکران نوروزی شده است تا پس از شش سال دوری از سینما شاهد نمایش فیلم تازه‌اش در نوروز ۱۳۹۹ باشیم.

«لامینور» بیست‌وهفتمین فیلم بلند سینمایی این فیلمساز پیشکسوت است که حضور پیدا نکردنش در فجر سبب تازگی آن برای مخاطب می‌شود. علاوه بر فیلم «لامینور» یک فیلم کودکانه با نام «پیشی میشی» هم متقاضی اکران نوروزی شده است.

طبق آیین‌نامه فعلی باید در هر فصل از اکران یک فیلم کودک و نوجوان اکران شود، شاید شرایط اکران نوروزی باعث شود که این سهمیه اجرایی نشود.

به طور سنتی فیلم‌های ابراهیم حاتمی‌کیا که این اواخر علی سرتیپی پخش آن را بر عهده می‌گیرد در نوروز اکران می‌شود که امسال هم احتمالاً فیلم «خروج» جزو لیست اکران باشد.

فیلم‌هایی که در جشنواره فجر درخشیدند و نیز از استقبال مردمی برخوردار شدند نیز معمولاً در لیست اکران‌های مردمی قرار دارند. «شنای پروانه» و «درخت گردو» اگر متقاضی باشند ممکن است در اکران نوروزی باشند./جوان