جمشید خاوری: به نظر می رسد تب تولید مشترک در سینمای ایران وارد مرحله تازه ای شده است. البته این مساله در تاریخ سینمای ایران بی سابقه نیست و اولین محصول مشترک سینمای ایران با یک کشور خارجی در سالهای نخستینِ ورود سینما به کشور اتفاق افتاده است .

به گزارش «شایان فیلم» مطالعه تاریخ سینمای ایران نشان می دهد که اولین فیلمهای مشترک سینمای ایران، با سینمای هندوستان رقم خورده که حاصلش ساخت فیلمهایی مانند «چشمهای سیاه» و «لیلی و مجنون» در سال 1315 (هـ.ش) بوده است. از دیگر محصولات مشترک سینمای ایران در قبل از انقلاب می توان به «جدال با مهتاب» محصول مشترک ایران و ایتالیا در سال 1342، «مردی از تهران» محصول مشترک ایران و لبنان در سال 1345، «جیب بر خوشگله» محصول مشترک ایران و ترکیه در سال 1348 و «آتش جنوب» محصول مشترک ایران و فرانسه در سال 1355 اشاره کرد.

بعد از انقلاب نیز فیلمسازان ایرانی کم و بیش به سراغ این گونه فیلم سازی می رفتند اما معمولا در حد فیلمبرداری چند سکانس از فیلمشان در یک کشور خارجی و یا استفاده از بازیگران درجه دو و سه برای نقشهای فرعی بود. علاوه بر لوکیشن و بازیگر، عامل دیگری که به یک محصول، عنوانِ «مشترک» را الصاق می کند سرمایه گذاری دو یا چند کشور در تولید یک فیلم سینمایی است که در همه جای دنیا هم رواج دارد و بحثی جدا می طلبد.

اما اتفاقی که باعث شده در دو سه سالِ اخیر، این ماجرا در سینمای ایران وارد فاز جدیدی شود، فروش خیره کننده ی فیلم «سلام بمبئی» بود که به اشتباه، اولین فیلم مشترک ایران و هند لقب گرفت درحالیکه قبل از انقلاب، سینمای ایران و هند همکاری های زیادی داشته اند. علی ایحال؛ «سلام بمبئی» با حضور یک سوپراستار ایرانی که رضا گلزار بود و دیامیرزا ستاره سینمای بالیوود توانست به فروشی نزدیک به 14 میلیارد تومان در سینماهای ایران دست یابد. (از میزان فروش این فیلم در سینماهای هندوستان آماری در دست نیست)

فیلم دیگری که یک محصول مشترک و آماده نمایش است، «اولین تولد» به کارگردانی علی عطشانی می باشد که باز هم به اشتباه در رسانه ها اعلام شده اولین محصول مشترک ایران و هالیوود است در حالی که اگر حتی از فیلمهای مشترک قدیمی هم فاکتور بگیریم، محمد زرین دست همین چندسال قبل فیلم «قفس طلایی» را با حضور امین حیایی و چند بازیگر هالیوودی در آمریکا ساخته بود!

البته عطشانی محصول مشترک دیگری به نام «پارادیس» را نیز در ایران وآلمان کارگردانی کرده که هنوز موفق به اکران عمومی نشده و برخی خبرها حکایت از توقیف این فیلم به دلیل موضوع خط قرمزی اش دارد.

بعد از استقبال زیادی که مردم ایران از سریال های ترکی - که از شبکه های ماهواره ای فارسی زبان پخش می شود-  داشتند توجه فیلمسازان ایرانی به سینمای ترکیه معطوف شد که نتیجه اش حضور «نورگل یشیل چای» در فیلم «جن زیبا» به کارگردانی بایرام فضلی بود که امسال در اصفهان فیلمبرداری شد و قرار است سال آینده در ایران و ترکیه اکران شود.

ضمن اینکه مهران برومند نیز قصد دارد برای «فیروزه» سریال تازه اش در شبکه نمایش خانگی، از بازیگرانِ تُرک استفاده کند.

اخیرا هم خبر رسیده که در ادامۀ  این همکاری های مشترک، قربان محمد پور به دنبال یک محصولِ سه گانه است که برای فیلم جدیدش یعنی دختر شیطان – که قسمت دوم «سلام بمبئی» است – علاوه بر بازیگران ایرانی و هندی از بازیگران ترک هم استفاده کند و مذاکراتی با بوراک اوزچیویت (که در ایران با سریال های اوکیا و حریم سلطان معروف شده) داشته است.