رفتن فرزاد طالبی و آمدن علی ترابی، ظهور چهره‌های جدید پاپ و اضطرابی که علاقه‌مندان خسروی آواز ایران در پی شایعه وخامت حال محمدرضا شجریان داشتند از مهمترین اتفاقات عرصه موسیقی در سال ۹۶ بود.به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، مهمترین اتفاقِ حوزه موسیقی در سال ۹۶ در روزهای پایانی سال با رفتن فرزاد طالبی از دفتر موسیقی و آمدن علی ترابی به جای او رخ داد. جز این سال ۹۶ شاهد ظهور چهره‌های متعدد در عرصه موسیقی پاپ بود، چهره‌هایی که وجه مشترکشان حضور در مهمترین رویداد موسیقی کشور؛ جشنواره موسیقی فجر و برنامه «دورهمی» بود. رویداد دیگر به وضعیت موسیقی بانوان مربوط بود و آخرین اتفاق تند شدن ضربان قلب علاقه‌مندان خسروی آواز ایران بود در پی انتشار شایعاتی مبنی بر وخیم شدن حالش.

رفت و آمدها در دفتر موسیقی

بعد از رفتن علی مرادخانی از معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و آمدن سیدمحمدمجتبی حسینی به جای او که آذر ۹۶ انجام شد، احتمال تغییر در چینش مدیران دفتر امور هنرهای تجسمی، دفتر امور موسیقی، اداره کل امور هنرهای نمایشی، مرکز آموزش و توسعه فعالیت‌های هنری و کارگروه مد و لباس، به عنوان زیرمجموعه‌های این معاونت بسیار شد.

اولین تغییر در روابط عمومی این معاونت رخ داد و در میانه بهمن ۹۶ با حکم سیدمحمدمجتبی حسینی، مجید فروغی جایگزین مهدی وجدانی شد و دومین و مهمترین تغییر مربوط به دفتر موسیقی بود. فرزاد طالبی که در تیر ۹۴ نخست سرپرست این دفتر شد و در فروردین ۹۵ به عنوان مدیر این دفتر حکم گرفت، ۲۷ اسفند ۹۶ جایش را به علی ترابی داد و با حکم محمد سلطانی‌فر، معاون امور مطبوعاتی، به‌عنوان مشاور امور پایگاه‌های خبری منصوب شد.

علی ترابی پیش‌تر مابین استعفای محمدعلی خبری از مدیریت دفتر موسیقی تا تعیین محمد میرزمانی به عنوان مدیر این دفتر یعنی از فروردین ۸۹ تا خرداد ۹۰ سرپرست این بخش از معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. او در آذر ۹۰ بعد از تودیع بابک رضایی، مدیرعامل انجمن موسیقی شد و تیر ۹۵ جایش را به بهرام جمالی داد.

نکته مهم دیگر در مورد علی ترابی به عقیده مانی جعفرزاده، موسیقی‌دان، آهنگساز و منتقد این است که او از سه دوره گذشته جشنواره موسیقی فجر تبری جسته ‌است. جعفرزاده در این مورد می‌گوید: «یعنی از زمانی که جشنواره گرفتار حواشی شد و آن قدر این سه دوره برای شخصِ من غیرقابل هضم است که دوری جستن او در نظرم می‌تواند نشان‌دهنده سلامتش باشد!»

رقابت جشنواره موسیقی فجر و «دورهمی»

بهنام بانی یکی از خوانندگان پاپ بود که در سال ۹۶، هم اولین کنسرتش را برگزار کرد (۲۰ مرداد) و هم، در مهمترین رویداد موسیقی کشور یعنی سی و سومین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر روی صحنه رفت. این اتفاقات در حالی رخ داد که او چه پیش از برگزاری اولین کنسرتش و تا پایان ۹۶ آلبومی به بازار نفرستاد و شهرتش را مدیون انتشار تک آهنگ‌هایش در فضای مجازی است. او در بیوگرافی اینستاگرامش تاکید کرده است تمامی فعاليت‌های هنری‌اش تحت نظر شركت فرهنگی هنری آوای فروهر (به مدیریت برادران حاتم پور، محمد و مجتبی) است.برنامه «دورهمی» با حضور بهنام بانی که ۲۰ بهمن ۹۶ پخش شد نشان داد تلویزیون هم برای جذب مخاطب، به علاقه‌مندان این خوانندگان پاپ می‌اندیشد.

اولین آلبوم رسمی ماکان بند (امیر مقاره و رهام هادیان) با نام «دیوونه‌بازی» اول شهریور ۹۶ منتشر و اولین کنسرت آن‌ها در تهران دهم آذر ۹۶ برگزار شد. آن‌ها در سی و سومین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر هم حضور داشتند. خوانندگان «هر بار این درو» تحت امتیاز موسسه فرهنگی هنری آوازی نو به مدیریت حسن اردستانی فعالیت می‌کنند و همچون بهنام بانی تجربه حضور در «دورهمی» را دارند.

حمید هیراد (حمید حسین‌زاده) دیگر خواننده پاپ تحت امتیاز موسسه حسن اردستانی است که در سال ۹۶ اولین تک آهنگ مجوزدارش را منتشر کرد. او در اردیبهشت ۹۶ «مستم کن» را روانه بازار کرد و در حالی که تاکنون نه آلبوم منتشر کرده و نه کنسرت مستقل داشته است به صداوسیما هم رفت. خواننده «شوخیه مگه» ۲۴ آذر مهمان «دورهمی» شد.

هوروش بند (مهدی دارابی و مسعود جهانی) تحت امتیاز موسسه فرهنگی هنری ققنوس به مدیریت محمدحسین توتونچیان در حالی شهریور ۹۶ نخستین کنسرت رسمی‌اش را در تهران برگزار کرد که مسعود جهانی، تنظیم‌کننده و آهنگساز این گروه هنوز مجوز حضور در اجرای زنده نگرفته بود و مهدی دارابی، خواننده به تنهایی روی صحنه رفت.خواننده «به کی پز می‌دی» هم مانند بهنام بانی، ماکان بند و حمید هیراد سابقه حضور در «دورهمی» را دارد. هوروش بند همچنین در سی و سومین جشنواره موسیقی فجر روی صحنه رفت.

سینا شعبانخانی دیگر خواننده پاپ بود که در سال ۹۶ اولین کنسرت رسمی‌اش را برگزار (۱۷ مرداد) و آلبوم رسمی‌اش را پنجم اسفند منتشر کرد. او در این سال به جشنواره موسیقی فجر و برنامه «دورهمی» هم دعوت شد. خواننده قطعه «جادوی خاص» با موسسه فرهنگی هنری پیام به تهیه‌کنندگی شاهین ترابی همکاری می‌کند.

این خوانندگان تعدادی از حاضران در سپهر کوچک موسیقی پاپ ایران بودند که در سال ۹۶ ستاره اقبالشان درخشیدن گرفت.

بینوایان بانوانِ موسیقی ایران

سهم خوانندگان زن از سی و سومین جشنواره موسیقی فجر تنها دو اجرا بود. یکی گروه گروه ژن دنگ به سرپرستی آرزو بابایی از اصفهان و دیگری گروه کیدی به سرپرستی رومینا تنی از هرمزگان که هر دو در بخش موسیقی نواحی و در فرهنگسرای نیاوران روی صحنه رفتند.

با توجه به این که در دوره سی و سوم و دو دوره قبل حمیدرضا نوربخش، دبیر جشنواره با حذف فراخوان، خود اقدام به دعوت از خوانندگان و گروه‌ها کرد، هنگامه اخوان به عنوان یکی از خوانندگان پیشکسوت زن که در دوره‌های قبلی این رویداد هم حضور داشت، در ایام برگزاری جشنواره در مورد دلیل نبودنش به خبرآنلاین گفت: «حمیدرضا نوربخش از من برای حضور در جشنواره سی و سوم دعوت کرد اما به او اعلام شده بود که بانوان باید در سالن نیاوران روی صحنه بروند و نه در تالار وحدت. من خود از اعضای شورای نظارت بر کیفیت سالن‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستم. ما در رده‌بندی‌مان نیاوران را به گروه‌های درجه سه و جوانان تازه‌کار اختصاص می‌دهیم، در این رده‌بندی تالار رودکی درجه دو و تالار وحدت درجه یک است. در نتیجه با تمام احترامی که برای نوربخش قائلم و با وجود علاقه‌ای که به او دارم پشنهادش را نپذیرفتم. هر چند می‌دانستم او به هیچ وجه در این میان مقصر نیست.»

جدا از آن‌چه در جشنواره موسیقی فجر بر بانوان گذشت، ممانعت از روی صحنه رفتن نوازندگان زن در اصفهان هم واکنش‌های بسیاری را برانگیخت به گونه‌ای که حتی سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در مورد آن صحبت کرد.

ارکستر ملی اصفهان ۲۲ و ۲۳ دی بدون حضور بانوان نوازنده خود در این شهر به اجرای برنامه پرداخت. شهروز بلوچستانی، نوازنده فلوت ارکستر ملی اصفهان، در گفت‌وگویی با ایلنا ضمن بیان این نکته که سال‌هاست که بانوان موزیسین اصفهانی حق روی استیج رفتن در این استان را ندارند، گفته بود: «در این زمینه بسیار صحبت شده است و همیشه گفته می‌شود که مسئله حضور بانوان روی صحنه در حال بررسی است اما واقعا مشخص نیست این بررسی‌ها چه زمانی به اتمام می‌رسد.»

سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در جریان برگزاری سی و سومین جشنواره موسیقی فجر در این خصوص در جمع خبرنگاران گفت: «از نظر ما حضور نوازندگان خانم روی صحنه کنسرت‌های ارکسترال اشکالی ندارد و همه جا هم باید با همین رویه نسبت به حضور هنرمندان خانم روی صحنه اقدام کنند. در حوزه تکنوازی هم ما دستورالعمل‌هایی داریم که در همه جای کشور به صورت یکسان وجود دارد. به هر ترتیب من از آقای حسینی به عنوان معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌خواهم دستورالعمل‌های مربوط به اجرای زنده بانوان نوازنده در اجراهای صحنه‌ای شهرستان‌ها به صورت کاملا شفاف تدوین شود. ضمن اینکه همه مدیران ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها نیز براساس این دستورالعمل کار‌ها را انجام داده و پای این داستان باقی بمانند. به هر حال ما در این حوزه گفت‌وگوهای زیادی نیز انجام داده‌ایم و امیدوارم با جدیت آقای حسینی این دستورالعمل‌ها به صورت واحد در تمامی استان‌ها اجرایی شود.»

هنگامه اخوان به غیر از این دو موضوع یعنی حضور کمرنگ خوانندگانِ زن در جشنواره و ممانعت از روی صحنه رفتن نوازندگانِ زن در کنسرت‌های ارکسترال به خبرآنلاین گفت: «یکی از این مسائل بحث تبلیغات است. چطور است که تبلیغ تئاترها و فیلم‌های سینمایی را با حضور چهره‌ها و اتفاقا خانم‌ها از بالا تا پایین تهران می‌بینیم؟! ولی نوبت به کنسرت بانوان که می‌رسد فقط می‌توانیم پوسترهایمان را در چند آموزشگاه موسیقی نصب کنیم و اجازه تبلیغ محیطی نداریم!»

او افزود: «مسئله دیگر ساعت برگزاری کنسرت بانوان است. چه کسی ساعت دو و سه بعدازظهر آواز می‌خواند؟! اصلا چه کسی برای دیدن کنسرتی که صلات ظهر برگزار می‌شود به سالن می‌آید؟! منِ نوعی در آن ساعت از کجا تماشاگر بیاورم؟! و وقتی تماشاگر نباشد از کجا اجرا بهای تالاری مثل وحدت را که برای اجرا در آن ساعتی ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است بپردازم؟!»

اخوان در مورد عدم اجازه فیلمبرداری و حتی عکسبرداری از کنسرت‌های بانوان گفت: «نزدیک به هشت یا ۹ سال است که ما نه تنها حق فیلمبرداری از اجراهایمان را نداریم که اجازه عکاسی هم نداریم! چیزی که می‌گویم جدا از اجازه نداشتن تماشاگران برای ورود با موبایل یا دوربین به سالن است. خود هنرمندان نه روی صحنه و نه پشت صحنه اجازه گرفتن یک عکس را با هم ندارند و دو نفر از خانم‌های حراست که البته تقصیری هم متوجه آن ها نیست، پشت صحنه کنار ما می‌نشینند!»

اضطراب دوستداران خسروی آواز ایران در روزهای پایانی ۹۶

در سال ۹۶ تغییری در وضعیت محمدرضا شجریان، خسروی آواز ایران رخ نداد، هر چند شایعاتی که در پایان سال در مورد وخیم شدن حال او در فضای مجازی دست به دست شد ضربان قلب دوستدارانش را تند کرد تا این که تکذیب خبر از سوی نوه‌اش، آوا مشکاتیان و روابط عمومی شرکت دل‌آواز سکون قبل را برقرار کرد.

نوروز ۹۵ بود که محمدرضا شجریان در پیامی نوروزی که در فضای مجازی منتشر شد ضمن اعلام خبر سکونت موقتی‌اش در خارج از ایران از ابتلایش به سرطان گفت. بهرام بیضایی آن روز را روزی دانست که دشمن عشق پیروز شد و غم به نوروز آمد.

دی ۹۶ همایون شجریان در گفت‌وگو با یورو نیوز در خصوص آخرین وضعیت جسمی پدرش گفت: «سال گذشته و به دلیل بیماری که پدر دچارش بودند، مجبور شدند که پرتودرمانی را در ناحیه سر داشته باشند که این باعث می‌شود بافت‌های سالم هم آسیب ببیند. پرتو درمانی ضمن این که مریضی را کنترل می‌کند، موجب یک سری اشکالات می‌شود. الان نسبت به آن روزهای اول وضعیت ایشان خیلی بهتر شده است.»

او در ادامه با اشاره به این که پس از ثابت شدن شرایط جسمی پدرش در مقطعی قرار گرفتند که دو راه بیشتر پیش روی نداشتند، در توضیح شرایط گفت: «یا این که ایشان باید با فیزیوتراپی به سمت بهتر شدن شرایط جسمی می‌رفتند یا این که مریضی پیشرفت کند و ایشان را به سمت بدتر شدن پیش ببرد. متاسفانه به سمت بهبود نرفته‌ایم اما در عین حال خوشبختانه الان ۷-۸ ماه است وضعیت بدتر نشده و ما هنوز سر آن دوراهی مانده‌ایم. یعنی وضعیت ایشان نه بدتر شده است و نه بهتر.»

همایون شجریان با ابراز نگرانی از این که ممکن است بیماری دوباره فعالیتش را در بدن پدرش آغاز کند، گفت: «بخشی که ما دوست داشتیم با فیزیوتراپی بهتر شود، متاسفانه برای ۷-۸ ماه هست که در همان مرحله‌ مانده و ما را مقداری ناامید کرده است اما حضور و وجود ایشان برای ما نعمت است و هنوز ایشان مثل همیشه هوشیاری‌های خاص خودشان را دارند و گاهی اوقات سوالاتی از من می‌کنند که با خودم می‌گویم بابا چطور این‌ها را هنوز به خاطر دارند.»

او در پایان گفت: «آرزو می‌کنیم و امیدواریم که ایشان بهتر شوند و مردم هم همواره لطف دارند و دعا می‌کنند.» آرزویی که آرزوی همه علاقه‌مندان خسروی آواز ایران در سال 97 نیز هست.