دهمین سالگرد اکران فیلم پرحاشیه «نقاب» که مجموعه ای از اتفاق های مرموز برایش رقم خورد بهانه ای شد که با کاظم راست‌گفتارکارگردان این فیلم گفت و گویی داشته باشیم. به گزارش شایان فیلم از جام جم انلاین، راست گفتار هنوز هم دل پری از حواشی ایجاد شده برای این فیلم دارد، برایمان از توقیف پس از چند روز اکران گفت و از الگو گرفتن سینمای بالیوود از ایده این فیلم و عواملی که باعث شد سینمای ایران به جایگاه واقعی اش نرسد و همچنین از دست های پشت پرده ای گفت که چگونه ظرف یک روز میلیون ها نسخه سی دی قاچاق فیلمش را قبل از اکران توزیع کردند.

۱۰ سال از اکران فیلم «نقاب» می گذرد، بگذارید از ایده تولید آن شروع کنیم، کمی برایمان از ایده ساخت نقاب بگویید؟

فیلمی بود به نام «داستان وقت خواب» با بازی مارلون براندو، این فیلم ماجرای دو کلاهبردار بود که قصد کلاهبرداری از خانمی را داشتند که در آخر آن خانم توانست سر این دو نفر کلاه بگذارد. داستان فیلم به نظرم جذاب بود و با اقتباس از این فیلم البته نه اینطور که کاملا کپی برداری کنیم بلکه با وفق دادن داستان با آنچه می خواستیم فیلمنامه نقاب را تهیه کردیم.بعد از دریافت مجوز فیلمنامه آقای شریفی نیا به ما مراجعه کرد و گفت آقای قاسم خانی فیلمنامه ای با همین مضمون نوشتند و یک گروه سرمایه گذار هم ایشان را پشتیبانی می کنند اما چون شما زودتر برای این فیلنامه مجوز گرفته اید آنها امکان دریافت مجوز ندارند و پیشنهاد همکاری دادند.

بنده فیلمنامه آقای قاسم خانی را مطالعه کردم که به نظرم فیلمنامه خوبی بود اما در بخش هایی نیاز به اصلاح داشت مثلا جاهایی داستان حالت تخیلی داشت و بازیگر نقش آقای پارسا پیروزفر دارای قدرت ماورایی بود که با نوری که از دستانش ساطع می شد خانمها را هیپنوتیزم می کرد. البته فیلم نامه ها دو تا بود یکی فیلم نامه ای بود که آقای افخمی بازنویسی کرده بودند که آنرا کاملا کنار گذاشتیم و از همان فیلمنامه آقای قاسمخانی استفاده کردیم و با موافقت بنده در تیتراژ نوشتیم فیلمنامه پیمان قاسم خانی و بازنویسی کاظم راست گفتار.

برویم سراغ قاچاق، فیلم شما خیلی زود نسخه های قاچاقش منتشر شد و فیلمی که امید اول فروش سال لقب گرفته بود ناگهان در اکران زمینگیر شد، فیلم شما را می توان یکی از اولین قربانی های قاچاق نامید.

بله روز قبل از اکران سی دی را بیرون دادند اما با اینکه دم در سینما داد میزدند نسخه بدون سانسور ۵۰۰ تومن؛ در همان ده روز اکران هیچ وقت سالن سینما خالی نبود.

اعتقاد دارید قاچاق این فیلم نیز سازمان یافته بود؟

من هنوز برایم سوال است که آن موقع دی وی دی نبود هر فیلم دو سی دی داشت چطور یک شبه سه میلیون نسخه یعنی شش میلیون سی دی از این فیلم پخش شد چند کارخانه برای تولید سی دی کار کردند و چه توطئه بزرگی پشت صحنه بود تا این فیلم زمین بخورد!

چرا اکران فیلم مدتش کم بود؟

متاسفانه توقیف شد. وزیر وقت ارشاد رسما از اکران فیلم عذرخواهی کرد.

فیلم خیلی با استقبال مواجه شد و دارای سوژه خوبی هم بود چرا توقیف شد؟

ببینید سال ۸۳ این فیلم ساخته شد یعنی ۱۳ سال پیش، اگر این نوع ایده ها که عملا چالش های اجتماعی را بیان می کرد سرکوب نمی شد، حداقل تا الان سیزده چهارده فیلم ساخته شده بود که هم کارکرد اجتماعی داشت هم اقتصاد سینما را از این حالت بسته گلخانه ای نجات می داد، دقیقا سه سال بعد هندی ها با کپی فیلمنامه ما فیلمی با نام نقاب در دوبی ساختند.

یعنی واقعا از نقاب کپی برداری کردند؟

بله حتی در مالزی با خود من از سینمای بالیوود تماس گرفتند که بیا در همین مایه ها یک فیلم برای ما بساز در همان سالها که این فیلم به صورت قاچاق توزیع شده بود، یک استقبال خوب به صورت مستقل از نقاب شده بود آن هم نه به صورت دولتی .

الان فیلمها به خارج از کشور می رود یا با حمایت دولتی یا اینکه یک جایزه ای می گیرند و بر می گردند اما به لحاظ جذب تماشاگر و به عنوان کالای فرهنگی و درآمد فرهنگی هیچ بردی ندارند. حتی به نظر بنده این جایزه ها هم که به فیلمهای ما می دهند ضمن اینکه هیچ بردی برای سینمای ایران ندارد بلکه توطئه آمیز هستند.

چرا توطئه آمیز؟

ببینید از سال ۱۹۰۸ تا سال ۲۰۱۷ حدود ۱۱۰ سال آمریکا هر فیلمساز مطرحی در دنیا بوده است را به هالیوود برده و جذب کرده اما تا حالا یک ایرانی را استفاده نکرده است.

همین الان آقای بیضایی و آقای نادری در آمریکا هستند، اما تا حالا هالیوود از نظر و توان آنها استفاده کرده است؟ از ایشان کار خواسته است تولید کنند؟ همین آقای فرهادی دو جایزه ارزشمند اسکار را از خود اینها گرفته است آیا تا حالا از ایشان استفاده ای کرده اند؟ یا نظری و کاری خواسته اند به نظر من این توطئه آمیز است . متاسفانه در بحث درآمد خارجی برای سینما هم دولت جلوی فیلم هایی مانند نقاب را می گیرد که سینمای ایران نتواند در خارج از کشور به دستاورد اقتصادی برسد و صنعت سینما ما نتواند صادرات فرهنگی داشته باشد.

همین فیلم نقاب زمانی پخش شد که موبایل ها هنوز به این حجم دوربین دار نشده بودند و در کشور ما هنوز این مشکلات مربوط به فیلمبرداری از حریم خصوصی و .. به این گستردگی نبود آیا این فیلم نمی توانست به عنوان یک هشدار اجتماعی و آسیب شناسانه کمک به جامعه کند آن هم در آن سالها؟ واقعا این فیلم حق کسی را خورده بود و ما کار غیر شرع و عرفی را انجام داده بودیم یا این فیلم مشکلی برای جامعه ایجاد می کرد.

نقاب، ۶۹ مورد اصلاحیه داشت با وجود آن که خیلی از این اصلاحیه ها بی مورد بود، همه را ما اعمال کردیم، ولی باز هم توقیف شد. بزرگترین مشکل اینجاست که در وزارت ارشاد یک دستی وجود ندارد، قانون مدونی وجود ندارد که مثلا اگر فیلمی این شاخصه ها را داشته باشد می تواند اکران شود حتی برخورد با افراد هم سلیقه ای و متفاوت است.

به عنوان مثال حرفایی که آقای ده نمکی در فیلمهایش می تواند بزند و اکران خوب هم بگیرد را صد البته به بنده اجازه زدنش را نمی دهند. فیلم نقاب در دوره های مختلف به دلیل نگاه متفات و فرم جسورانه اش درک شدنش برایشان سخت بود و هی با اصلاح روبرو شد و در آخر هم این اتفاق افتاد. من همیشه سعی کردم که سینما کار کنم و فیلم سینمایی بسازم اما متاسفانه در حال حاضر فیلمهای سینمای ما یا فیلم تلویزیونی اند و یا رپورتاژ هستند.