خاکستر نشسته بر چهرۀ«شجریان»را آتش نزنید!
عباس یزدانی: از روز دوشنبه ۳۱ ام اردیبهشت ماه مستندی با نام "شجریان؛ از سپیده تا فریاد" در برخی سرویسهای وی او دی از جمله نماوا، فیلم نت و آیو به نمایش درآمد. این مستند با حمایت موسسه سوره و به کارگردانی مهدی طوسی، با هدف روایت زندگی هنری و سیاسی محمدرضا شجریان ساخته شده است.
مستندی که دست روی یکی از محبوبترین سرمایههای اجتماعی ایران گذاشته و با خوانشی تک بعدی و طیف بندی شده، با نگاهی انحصاری و مرز بندی شده و تنها برای رسیدن به اهدافی خاص، استاد آواز ایران را نشانه گرفته است. آن هم در حال و هوای ماه رمضان که نام او دوباره با ربنای روح نوازش در یادها پررنگ شده و دستهایی در گوشه و کنار سفرههای افطار با دعا برای سلامتی اش بالا رفته است.
روایتهای مستند از زندگی بزرگانی که با فعالیتهای علمی، ورزشی، فرهنگی یا هنری شان به شاخصهای اجتماعی تبدیل شدهاند، همواره با جذابیت خاصی همراه بوده است. اما درست زمانی که رسالت این مستندها نشان دادن زوایای حقیقت محور از زندگی این افراد است، مرزهای نمایش واقعیت تحت تاثیر اهداف سیاسی قرار میگیرد و به طور شاخص آنچه از محمدرضا شجریان در این مستند روایت میشود، در نهایت بیننده را با این سوال مواجه میکند که شجریان واقعی کجاست؟
بینندهای که از محمدرضا شجریان ۷۸ ساله، حداقل یک بار تصنیفی را شنیده و بخش بزرگی از خاطره جمعی موسیقیایی جامعهای که در آن زندگی میکند را مدیون اوست. بیننده هوشیاری که در همان دقایق ابتدایی این مستند به تحسین هنر اعلا شجریان تشویق میشود، اما نمیداند که آرام آرام قرار است با تصویری سیاست زده و مخرب به تماشای مستند پایان دهد. مستندی که معلوم نیست با چه هدفی تصمیم به دوباره آتش زدن خاکسترهای نشسته بر چهره استاد آواز ایران گرفته است.
آن هم در شرایطی که او بیشتر از همیشه نیاز به آرامش دارد و اتفاقا بخاطر محدودیتهای سیاسی که برایش ایجاد شده است، جامعه بیشتر از قبل نگران و همراه او است. اینجاست که باید گفت: هنر نه تنها به خدمت هنر در نیامده، بلکه دست به تخریب سالها فعالیت داخلی و بین المللی محمدرضا شجریان با هدف کسب درآمد زده و خجالت آورتر اینکه دایه داران فرهنگ سازی در فضای آنلاین هم با آن همراه شده اند. صحبت اصلی دقیقا با سرویسهای ارایه دهنده خدمت وی او دی مانند نماوا، فیلم نت و آیو است که بر روی محتواهای عرضه شده خود هیچ نظارتی ندارند و تنها برای فروش یک محصول، آن هم محصولی که عواطف جمعی را نسبت به شخصیت بزرگی، چون محمدرضا شجریان جریحه دار میکند، تبلیغ میکنند.
حال سوال اصلی اینجا مطرح میشود که آیا هنر از فرهنگ جداست و آیا با به زیر کشیدن و تخریب کردن مفاخر هنری میتوان دایه دار فرهنگ بود؟ البته تناقض اصلی همانجاست که این مستند در دقایق ابتدایی خود شواهدی را مبنی بر جدا کردن هنر از سیاست اراِئه میکند و چهرهای از شجریان را به تصویر میکشد که نشان میدهد او هنرش را با سیاست در هم نمیآمیزد.اما اشکال اصلی آنجاست که بدون ارزش قایل شدن برای سرمایه اجتماعیای که یک هنرمند در جامعه به وجود میآورد، در نقطه اوج مستند به فعالیتهای مردمی او از جمله همراه کردن جامعه در جریان زلزله بم اشاره میکند، و درست چند دقیقه بعد او را بخاطر حمایت از همان مردم در سال ۸۸ به بدترین القاب سیاسی متهم میکند.
تضادها در این روایت مستند البته پایانی ندارند و هر چقدر هم که کارگردان تلاش کرده تا با صحبت با نزدیکان و همکاران شجریان نظرات آنها را با خود همراه کند باز هم به جایی میرسد که حسین علیزاده همراه محمدرضا شجریان در بسیاری از کنسرتها میگوید: «قطعا من تن به مصاحبهای نمیدهم که به یک نتیجه سیاسی برسیم که همه تقصیرها را به گردن شجریان بندازیم. ما همچین قصدی نداریم.»
آنچه در پایان بار دیگر لازم است به کارگردان و تهیه کننده این اثر و همچنین به فروشندگان این محتوا یادآور شد این است که در همه ادوار سیاسی و اقتصادی بیش از هر چیز سرمایههای اجتماعی ارزشمند بوده و بیش از هر چیز روی برگرداندن مردم باعث سقوط یک فعالیت سیاسی و اقتصادی شده است. پس چه بهتر که به قول سهراب سپهری «جای مردان سیاست بنشانیم درخت» و با فروش مفاخر و سرمایههای اجتماعی به فکر رونق فعالیتهای خود نباشیم.
- مطالب مرتبط
- ویروسی بدتر از کرونا که به جانِ سینمای ایران افتاده!
- خودشیفتگی سحر قریشی کار دستش داد!
- یک پیشنهاد به برگزارکنندگان جشنواره فیلم فجر
- انتقاد شدید یک منتقد به فیلمسازانِ افغانستانیِ ساکن ایران: بتازانید که دور دورِ شماست!
- جواد عزتی؛ ستارهی همهفنحریف سینمای ایران
- درخواست شهاب حسینی برای بازگشت بهروز وثوقی
- نامهٔ اعتراضی بازیگر ایرانی به رئیس جمهور
- بازیگرانِ ساعت خوش و ماجرای نوشابۀ مشکی!
- هنرمند با سلِبریتی فرق داره!
- رونقی که اینترنت نگذاشت در گیشۀ سینما پا بگیرد
نظرات کاربران
- 20 فیلم جنجالی که نباید با همسر یا نامزدتان تماشا کنید! (قسمت1)/دختر خوب و دختر گمشده!
- معرفی بهترین فیلم های عاشقانه 2018
- شمارۀ «محمدرضا گلزار» چند؟!
- بشنوید: «رسم عاشقی» اثر رسول نجفیان درباره شهدا
- ده فیلم مناسب برای درون گراها و انزوا طلبان!
- عکس/ تیپ مردانۀ نيوشا ضيغمى در فيلم «هشتگ»
- نگاهی به چند اثر حاضر در جشنواره فیلم فجر
- ببینید: زن و شوهری که در30 فیلم، نقش خودشان را بازی کرده اند!
- دست زدنِ مجری مرد به زن، برنامۀ زنده را به هم ریخت +ویدئو
- شکایت خانواده آتنا اصلانی از امیر تتلو
- سرنوشتِ دکورهای میلیاردی سریال «مختارنامه»/ به فیلمبرداران «عروسی» اجاره داده می شود!
- فیلم هایی که بحران های زندگی زناشویی را نمایش دادند
- از حامد همایون تا مهرداد جم و پرواز همای/تمام خوانندگان ایرانی که اسم و فامیل فِیک دارند!
- صد نقشِ فراموش نشدنی سینما و تلویزیون ایران
- معروف ترین و پر بیننده ترین سریال های ترکی/ از عشق ممنوع تا عشق اجاره ای!
- «جنگ ستارگان» ۴۵۰ میلیون دلاری شد
- ماجرای مرگ برادرِترانه علیدوستی درچهارشنبه سوری
- آیا علیخانی دوباره برنامه ماه عسل را میسازد؟
- 12 گام برای نوشتن یک فیلمنامه ی انیمیشن
- کچلهای سینما، از جمشید آریا تا صفر کشکولی!
- سانسور عجیبِ پاهای یک زن در شبکۀ نسیم!
- آیا سایت های فروش بلیت، تماشاگران را فریب می دهند؟
- کمدین هایی که نقش جدی بازی کردند/ از مهران غفوریان تا رضا عطاران و جواد عزتی
- رقابت 22 فیلم در چهلمین جشنواره فیلم فجر
- عکسهای بدون حجاب بازیگر معروف ایرانی در کانادا
- درخواست ترانه علیدوستی از حسن روحانی
- آنجلینا جولی معشوقه ی شیطان میشود!
- نامگذاری خیابانی به نام شجریان در تهران
- تمرین بازیگری در خانه
- انتشار یک فیلم کودکانه در شبکه نمایش خانگی
- ماهچراغ شبیه به 90 شبی های مهران مدیری نیست!
- ببینید: دیدار شهاب حسینی با بازیگر معروف هالیوود
- آخرین لیست ممنوع التصویرهای تلویزیون
- هدیه تهرانی هَمــگـُناهِ مهتاب کرامتی شد!
- پوراحمد: با بُکن نَکنهای صداوسیما کنار نمیآیم!
- ماجرای پخش قسمت جنجالی پت و مت از تلویزیون
- عصبانیت مهران احمدی از سانسور حرفهایش
- کدام هنرمندان در امور خیریه فعالند؟
- نگاهی به بنفشه آفریقایی/ مردانگی های یک زن!
- کانون تهیه کنندگان تئاتر تشکیل می شود
- سالنهای تئاتر در قرق ستارههای نامدار
- ساز و کار اصل تخاصم در فیلمنامۀ «ماجرای نیمروز»
- خود سانسوری از ترسهای ما سرچشمه میگیرد!
- «روزی روزگاری در هالیوود» سریال میشود
- پرفروش ترین کتاب های سال ۹۸ معرفی شدند
- نگاهی به فیلم سراسر شب/ خسته و پُر مَلال!
- برنامه ای موفق و برنامه ای ناموفق!
- آلبوم «بی نام» چاوشی پنجم آذر منتشر میشود
- ببینید: تغییرِ ظاهر مجری زن تلویزیون!
- عکس:تولد مهران غفوریان در کنار هنرمندان
- راز فیلم ارتباط جنسی زهرا امیر ابراهیمی فاش شد/ چه کسی سی دی «زهره» را پخش کرد؟!
- خواننده های نسل جدید با کدام آهنگ ها معروف شدند؟
- عکسهای اکران خصوصی فیلم «ساعت 5 عصر»
- یادداشتی بر فیلم «قهرمان»ساختۀ اصغر فرهادی
- شمارۀ «محمدرضا گلزار» چند؟!
- معرفی بهترین فیلم های عاشقانه 2018
- شمارۀ «محمدرضا گلزار» چند؟!
- بشنوید: «رسم عاشقی» اثر رسول نجفیان درباره شهدا
- ده فیلم مناسب برای درون گراها و انزوا طلبان!
- عکس/ تیپ مردانۀ نيوشا ضيغمى در فيلم «هشتگ»
- نگاهی به چند اثر حاضر در جشنواره فیلم فجر
- ببینید: زن و شوهری که در30 فیلم، نقش خودشان را بازی کرده اند!
- دست زدنِ مجری مرد به زن، برنامۀ زنده را به هم ریخت +ویدئو
- شکایت خانواده آتنا اصلانی از امیر تتلو
- سرنوشتِ دکورهای میلیاردی سریال «مختارنامه»/ به فیلمبرداران «عروسی» اجاره داده می شود!
- فیلم هایی که بحران های زندگی زناشویی را نمایش دادند
- از حامد همایون تا مهرداد جم و پرواز همای/تمام خوانندگان ایرانی که اسم و فامیل فِیک دارند!
- صد نقشِ فراموش نشدنی سینما و تلویزیون ایران
- معروف ترین و پر بیننده ترین سریال های ترکی/ از عشق ممنوع تا عشق اجاره ای!
- «جنگ ستارگان» ۴۵۰ میلیون دلاری شد
- ماجرای مرگ برادرِترانه علیدوستی درچهارشنبه سوری
- آیا علیخانی دوباره برنامه ماه عسل را میسازد؟
- 12 گام برای نوشتن یک فیلمنامه ی انیمیشن
- کچلهای سینما، از جمشید آریا تا صفر کشکولی!
- سانسور عجیبِ پاهای یک زن در شبکۀ نسیم!
- آیا سایت های فروش بلیت، تماشاگران را فریب می دهند؟
- کمدین هایی که نقش جدی بازی کردند/ از مهران غفوریان تا رضا عطاران و جواد عزتی
- رقابت 22 فیلم در چهلمین جشنواره فیلم فجر
- عکسهای بدون حجاب بازیگر معروف ایرانی در کانادا
- درخواست ترانه علیدوستی از حسن روحانی
- آنجلینا جولی معشوقه ی شیطان میشود!
- نامگذاری خیابانی به نام شجریان در تهران
- تمرین بازیگری در خانه
- انتشار یک فیلم کودکانه در شبکه نمایش خانگی
- ماهچراغ شبیه به 90 شبی های مهران مدیری نیست!
- ببینید: دیدار شهاب حسینی با بازیگر معروف هالیوود
- آخرین لیست ممنوع التصویرهای تلویزیون
- هدیه تهرانی هَمــگـُناهِ مهتاب کرامتی شد!
- پوراحمد: با بُکن نَکنهای صداوسیما کنار نمیآیم!
- ماجرای پخش قسمت جنجالی پت و مت از تلویزیون
- عصبانیت مهران احمدی از سانسور حرفهایش
- کدام هنرمندان در امور خیریه فعالند؟
- نگاهی به بنفشه آفریقایی/ مردانگی های یک زن!
- کانون تهیه کنندگان تئاتر تشکیل می شود
- سالنهای تئاتر در قرق ستارههای نامدار
- ساز و کار اصل تخاصم در فیلمنامۀ «ماجرای نیمروز»
- خود سانسوری از ترسهای ما سرچشمه میگیرد!
- «روزی روزگاری در هالیوود» سریال میشود
- پرفروش ترین کتاب های سال ۹۸ معرفی شدند
- نگاهی به فیلم سراسر شب/ خسته و پُر مَلال!
- برنامه ای موفق و برنامه ای ناموفق!
- آلبوم «بی نام» چاوشی پنجم آذر منتشر میشود
- ببینید: تغییرِ ظاهر مجری زن تلویزیون!
- عکس:تولد مهران غفوریان در کنار هنرمندان
- راز فیلم ارتباط جنسی زهرا امیر ابراهیمی فاش شد/ چه کسی سی دی «زهره» را پخش کرد؟!
- خواننده های نسل جدید با کدام آهنگ ها معروف شدند؟
- عکسهای اکران خصوصی فیلم «ساعت 5 عصر»
- یادداشتی بر فیلم «قهرمان»ساختۀ اصغر فرهادی