این روزها داغ‌ترین خبرهای سینمایی در مورد کمدی «اکسیدان» است که بی‌پروا به موضوعات حساسی همچون همجنس‌بازی پرداخته است. توهین به مسیحیان نیز از دیگر اتهامات این فیلم است که در رسانه‌ها مطرح می‌شود. «اکسیدان» را حامد محمدی کارگردان ۳۸ ساله ایرانی  ساخته است. او فارغ‌التحصیل رشته حقوق بین‌الملل از دانشگاه تهران است. این روزها سوال در مورد چرایی  اکران این فیلم، از طرف نمایندگان مجلس، برخی هنرمندان و رسانه‌ها  بیش از همیشه به گوش می‌رسد. اکسیدان فیلمی است در مورد مهاجرت و شرایط دریافت ویزا در ایران. کارگردان سعی کرده است در فیلم جدید خود باز هم از لباس روحانیت استفاده کند. این فیلم دوساعت  تمام می‌تواند با بازی بازیگران طنازی چون جواد عزتی و امیر جعفری مخاطب خود را بخنداند و با خود همراه کند اما سوالی که مخالفان اکران فیلم اکسیدان بیان می‌کنند، «خنداندن به چه قیمتی؟» است. هر چه از روزهای اکران  «اکسیدان» می‌گذرد، فیلم با حواشی بیشتر و فروش بالاتری روبه‌رو می‌شود. این روزها  با اینکه سید‌رضا صالحی‌امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرده است که در سینما توقیف نداریم‌، فیلم‌ها یا مجوز می‌گیرند یا نمی‌گیرند، حامد محمدی نگران پایان زود‌هنگام اکران فیلمش است و امید دارد «اکسیدان» به سرنوشت «مارمولک» دچار نشود. مهربانو ابدی‌دوست در رزونامه فرهیختگان با حامد محمدی گفتگویی ترتیب داده که قسمتهایی از آن را با هم می خوانیم:

زمانی که فیلمنامه اکسیدان را می‌نوشتید آیا فکر می‌کردید در اکران با این مشکلات روبه‌رو شوید؟ نفس شوخی با موضوع همجنس‌بازی و پوشیدن لباس روحانیت هرچند برای اقلیت‌های دینی باشد موضوع خطرناکی است که کارگردان‌ها و نویسنده‌ها به سراغ آن نمی‌روند.

ترجیح می‌دهم خیلی تند و صریح به شما جواب ندهم. برای همه فیلم‌هایی که کار کرده‌ام، وقتی متنی را می‌نوشتم به هیچ چیزی جز متن فکر نمی‌کردم. فقط و فقط متن و قصه مهم است. به هیچ حاشیه‌ای مثل اینکه بازیگرش چه کسی باشد، جشنواره‌ای می‌رود، جایزه‌ای می‌گیرد یا نمی‌گیرد حتی اکران می‌شود یا نمی‌شود، اینها دغدغه‌های من نیست. سعی می‌کنم قصه‌ای را که مرا درگیر کرده است به بهترین شکل ممکن و بدون خودسانسوری بنویسم. به نظر من هر نویسنده و هر فیلمسازی اگر در این مرحله خودش را سانسور کند باخته است و نتیجه‌اش هم می‌شود فیلم‌هایی که ساخته شدن با ساخته نشدن‌شان هیچ فرقی ندارد.

من ترجیح می‌دهم در فیلم‌هایی که به عنوان نویسنده یا کارگردان کار می‌کنم خودم را سانسور نکنم و راحت قصه‌ام را تعریف کنم. پیچیده‌گویی نکنم و به هیچ‌وجه به این موضوع که در اکران برایش چه اتفاقی می‌افتد یا این پلان را می‌زنند یا این دیالوگ را در‌می‌آورند و… فکر نکنم.

به طلا و مس باور دارم. همان زمان طیف روشنفکرنما که یک سری سایت داشتند «طلا و مس» را می‌کوبیدند که این فیلم سفارشی و حکومتی است و آخوندها را دارد خوب نشان می‌دهد. یک طیف متحجر  هم استدلال‌های عجیب و غریب می‌کردند که طلا و مس اسلام آمریکایی است. واژه‌ای که هنوز هم معنی‌اش برای من دشوار است. در حال حاضر هم همان طیف تندرو  می‌گویند «اکسیدان» مزخرف و  مبتذل و ولنگاری فرهنگی است. به نظر من بعضی وقت‌ها آدم‌ها با شخص مشکل دارند، با سوژه و مضمون مساله ندارند. من به حرف‌های «طلا و مس» باور داشتم و همین الان به حرف‌های «اکسیدان» هم باور دارم.

وقتی به حرفی باور و ایمان دارم با شنیدن این نظرات و بحث‌های تند نه از کوره در می‌روم و نه خوشحال می‌شوم. به نظرم این افراد که معمولا با اسم مستعار مطلب می‌نویسند وظیفه‌ای روی دوش‌شان گذاشته شده و بالاخره هر کسی برای امرار معاش راهی را انتخاب می‌کند.

با فیلم «اکسیدان» می‌خواستید چه پیامی به مخاطب برسانید؟ خیلی‌ها مدعی هستند که پیام فیلم شما ضد فرهنگی است.

دغدغه من برای اکسیدان هویت ایرانی بود. اتفاقی  که به نظر من مسئولان باید متوجه بشوند. هویت ایرانی فقط به معنای سابقه ۲۵۰۰ ساله نیست. اولین چیزی که با آن ما را خارج از مرزها می‌شناسند گذرنامه است و این گذرنامه ایرانی در خارج از کشور متاسفانه مساوی شده با تروریسم و سوال و جواب و برخوردهای غیرقانونی. هر قدر هم توضیح دهید که من این هستم و گذشته‌ام این‌چنین است اصلا کاری به گذشته‌ات  ندارند. آنها می‌گویند ما ایرانی را با این گذرنامه می‌شناسیم، ایرانی حق ندارد به کشور من بیاید، اگر هم می‌خواهد بیاید باید از هزار فیلتر بگذرد و حتی  لاین ورودی مسافرش باید جدا شود.  باید بازرسی بدنی مجزا  بشوند. اینها مساله‌هایی است که بعضی‌ها دوست ندارند درباره‌اش حرفی زده شود. دوست دارند بگویند ما هرجا برویم برایمان فرش قرمز پهن  است. همین الان یک ایرانی بخواهد برای دیدن مادرش یا اقوامش یا برای درمان  یا تفریح به کشور دیگری سفر کند، نمی‌تواند. مکه و کربلا هم این شرایط را دارد و نمی‌توانیم برویم.

برخی معتقدند «اکسیدان» در جاهایی شبیه مارمولک است، همان‌طور که در مارمولک دزدی در لباس طلبه‌ای ظاهر می‌شود در اینجا می‌بینیم که فردی درستکار و مسلمان در لباس دیگری ظاهر می‌شود.

به نظر من هیچ شباهتی ندارند. مثل این است که شما بپرسید دو تا فیلم دفاع مقدسی چه شباهتی با هم دارند. چون لوکیشنش دفاع مقدسی است. کمدی اشتباهی  یکی از آن ژانرهای کمدی مطرح است که بارها و بارها تکرار شده است مانند  «لیلی با من است» و «مارمولک». فیلم‌های موفق این سال‌ها هم کمدی اشتباهی هستند مثل «مومیایی سه» و «گشت ارشاد». این ژانر  مختص فیلم‌های ایرانی هم نیست. خیلی از فیلم‌های خارجی هم در این ژانر ساخته شده و موفق هم بوده‌اند. اتفاقا کمدی اشتباهی یکی از موفق‌ترین مدل گونه‌های کمدی است. خیلی موفق است و خیلی جدی هم همه بازی می‌کنند،  دلقک بازی و کمدی بزن‌بکوب نیست. سخت‌ترین مدل کمدی و پرحرف‌ترین گونه در ژانر کمدی‌های ایرانی و خارجی است.

در دوره ریاست اقای ایوبی سازمان سینمایی تاکید داشت که باید فیلم‌های شاد ساخته شود. آیا انبوه فیلم‌های طنز و شاد که در حال حاضر در حال اکران است به‌خصوص فیلم شما حاصل همان تاکیدات است؟

به نظر من حال مردم ایران و جامعه خوب نیست، مردم خسته‌اند، مردم در شرایط بد اقتصادی و اجتماعی هستند. مردم به یک چیزهایی امید بسته‌اند که هنوز به آن نرسیده‌اند. من فکر کنم کمترین وظیفه‌ای که به‌عنوان یک فیلمساز داشتم این بود که با ابزارهایی که داشتم حال مردم را خوب کنم و در عین حال حرفم را هم با آنها بزنم. با اینکه فکر می‌‌کنم خنداندن مردم ایران خیلی کار سختی است امیدوارم موفق شده باشم دو ساعت مردم را از ته دل بخندانم. امیدوارم به لودگی و مسخره بازی نخندند و در عین حال به حرف‌هایی بخندند که بتواند تاثیری در آینده‌شان داشته باشد. من نقش کوچکی در تولید «اکسیدان» داشتم، کل دوستان دیگر پشت این فیلم بوده‌ و همه درجه یک بوده و همه تلاش کرده‌اند این اتفاق بیفتد و همه تلاش‌ها با هدف خنداندن مخاطب بود.

به نظرتان تاثیر این فیلم روی کودکانی که «اکسیدان» را در سینما می‌بینند چیست؟ آیا این فیلم را برای دیدن خانواده‌ها توصیه می‌کنید؟

من خودم هم بچه دارم. بعضی‌ها فکر می‌کنند کسانی که در سینما هستند یک سری آدم‌های بی‌قید و بند و بی‌خانواده هستند، یعنی انگار دوست دارند ما را این‌طوری معرفی کنند. بعضی از مخالفان ذاتی سینما اصولا دوست دارند هنرمندان را بی‌اصل و نسب و بی‌ریشه و بی‌خانواده، آدم‌های اهل هر موضوعی و آدم‌های هرجایی معرفی کنند، چون وقتی یک برچسبی روی صورت یک فیلمساز می‌چسبانند، گفتن خیلی چیز‌ها برایشان راحت می‌شود. یعنی یک پسوند و یک پیشوند جلوی اسم یک فیلمساز می‌گذارند و بعد شروع می‌کنند در موردش حرف زدن. مثلا می‌گویند فیلمساز ضد انقلاب و بعد شروع می‌کنند می‌گویند فیلمساز ضد انقلابی که… یعنی همین اول حکم را صادر کرده‌اند.

الان هم به نظر من خیلی دوست دارند که بگویند فیلم ساختن بالذات فحشا و کثیف است، فیلمسازان که ذات‌شان همین است اگر نبودند که نمی‌رفتند مطرب بشوند، می‌رفتند دنبال یک کار دیگر، استاد دانشگاه یا پزشک و… می‌شدند و به مردم خدمت می‌کردند.

این روزها تکنولوژی آنقدر پیشرفت کرده که بچه کلاس اول هم در دستش موبایل هوشمند و تبلت دارد و با سرچ یک کلمه تعداد زیادی لینک مقابلش باز می‌شود. نباید یادمان برود که همین بچه‌ها در مدرسه از خانواده‌های مختلفی هستند و راحت می‌توانند درباره هر موضوع به ظاهر ممنوعی با هم حرف بزنند.اتفاقا یکی از مشکلات باز همین است، گفتن یک‌سری چیز‌ها را عیب می‌دانند. مثلا چند سالی است که در مملکت ما درس تنظیم خانواده را به دروس دانشگاهی اضافه کرده‌اند یا دردبیرستان‌ها درس سبک زندگی را گنجانده‌اند. درصورتی که کشورهای خارجی این دروس را از دبستان برای بچه‌ها تدریس می‌کنند. من چون کار حقوقی کرده‌ام و درس حقوق خوانده‌ام این را عرض کنم که بزرگ‌ترین مشکل خیلی از جدایی‌ها همین مساله نداشتن آموزش‌های پیش از ازدواج است و این همیشه قبح و تابو بوده است. چرا نباید در موردش حرف زد؟ آیا بهتر است بچه‌ها این موضوعات را به شکل بی‌پرده در جمع خلوت دوستانه بشنوند یا بهتر است در یک محیط عمومی و در کنار خانواده‌شان بشنوند و از شما مادر یا پدر سوال کنند این یعنی چه؟ و شما با زبان خودتان ذهن کودک را به باور برسانید.

ظاهرا جریانی درباره فیلم‌تان بین رسانه‌ها و هنرمندان راه افتاده است، نظرتان چیست؟

من ترجیح می‌دهم احترام همکاران پیشکسوت‌مان را نگه دارم و کوچک‌تر از آنها هستم و به آنها حق می‌دهم در مورد فیلم من و شرایط اکران صحبت کنند ولی من خودم به هر سالنی که رفته‌ام از مردم خواسته‌ام بروند فیلم‌های ایرانی را تماشا کنند و همه فیلم‌های روی پرده را ببینند. من برای کارهای همه همکارانم احترام قائل بودم و دوست داشتم فیلم‌شان بفروشد و خوب دیده شود. برای همه همکاران و فیلمسازانی که فیلم‌شان در حال اکران است آرزو می‌کنم که فیلم‌هایشان آن‌طور که دوست دارند و توقع داشتند در اکران موفق شود.