باغ کتاب تهران مدتی است در قلب پایتخت افتتاح شده و فرصتی برای آشتی مخاطبان با کتاب و کتابخوانی فراهم آورده است، اما باغ کتاب نیز مانند هر طرح فرهنگی دیگر با نواقصی همراه است. به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا،‌ چند ماهی است پایتخت شاهد جنب و جوشی در تپه‌های عباس آیاد یعنی باغ کتاب تهران است،‌ مکانی که ادعا می‌شود‌، بزرگترین مرکز سرگرمی‌های علمی و فرهنگی کشور است و می‌توان ضمن بازدید و خرید از کتاب فروشی‌های آن، در مدرن‌ترین مرکز علم کشور برای کودکان و مرکز علم نوجوانان تجربه‌هایی جدید را از سرگذراند. اما این مهمترین مرکز سرگرمی علمی و فرهنگی کشور دارای چه مشخصاتی است؟ به جرات می‌توان اگر قصد تفریح در پایتخت را داشته باشید،‌ باغ کتاب تهران یکی از گزینه‌هایی است که شما را پشیمان نمی‌کند‌. اما آیا باغ کتاب تهران توانسته به همه آنچه که از ابتدای طراحی آن انتظار می‌رفت دست پیدا کند؟ این گزارش نگاهی اجمالی به بخش‌های مختلف باغ کتاب داشته و تلاش می‌کند،‌ نواقص موجود و افق چشم‌انداز آن را مشخص کند.

مهمترین خصیصه باغ کتاب تهران کتاب‌فروشی های بزرگ آن است،‌ کتابفروشی‌هایی که در دو بخش کودک و نوجوان و بزرگسال فعال هستند و توانستند فروش خوبی را نیز در طی این چند ماه گذشته داشته باشند‌، بخش کودک و نوجوان در زمستان سال گذشته طی یک مزایده به شرکت ماه‌پیشونی که هیئت مدیره آن چندین ناشر کودک و نوجوان هستند،‌ واسپاری شده است،‌ اما بخش بزرگسال بنا به گفته مجید حسینی مدیر عامل باغ کتاب تهران به دلیل عدم استقبال از مزایده حتی درحد یک ناشر توسط مجموعه باغ کتاب اداره می‌شود. کتابفروشی‌های کودک و نوجوان این کتاب فروشی‌ها که به دو بخش جداگانه یعنی کتابفروشی کودک و خرسال و کتابفروشی نوجوان تقسیم شده‌اند. مجموعه‌ای از کتابهای ناشران کودک و نوجوان را گرد هم آورده‌اند. حداقل 30 هزار عنوان از آثار کودک و نوجوان در این فروشگاه‌ها عرضه شده است. در داخل محوطه کتابفروشی فضاهایی برای نشستن و کتاب خواندن و قصه گویی وجود دارد. کتابفروشی و فروشگاه محصولات فرهنگی بزرگسال این فروشگاه به مساحت ۴۰۰۰ مترمربع، یکی از بزرگترین فروشگاه‌های کتاب کشور به شمار می‌رود و در آن کتابهای برگزیده ناشران خوب کشور عرضه شده است. بخشی از این فروشگاه، به عرضه و فروش محصولات فرهنگی مانند صنایع دستی مدرن و سنتی، چند رسانه‌ای‌ها، هدایای فرهنگی، لوازم التحریر و … اختصاص دارد. بخش ویژه‌ای نیز به عرضه کتب نفیس تخصیص یافته است. باغ علم کودک باغ علم کودک که با مشارکت شرکت ال.جی کره جنوبی ساخته شده است، چهار داستان علمی را برای شما بازگو می‌کند: داستان بدن، داستان خانه، داستان شهر و داستان زمین، در هر یک از سالن‌هایی که مخصوص این داستان‌هاست، چندین دستگاه علمی، بازی و سرگرمی و مسابقه و معما قرار دارد. در پایان این چهار داستان، یک سالن نمایش علمی و یک سالن سینمای سه بعدی منتظر شماست.

 فروشگاه لوازم التحریر، اسباب بازی و محصولات فرهنگی این فروشگاه که میان کتابفروشی کودک و کتابفروشی نوجوان قرار دارد، مجموعه‌ای از لوازم التحریر و اسباب بازی‌های فکری را عرضه می‌کند. باغ علم نوجوان باغ علم نوجوان، بزرگترین مرکز علم باغ کتاب است. در این باغ علم شما می‌توانید سوار هواپیمای واقعی شوید و پرواز را با شبیه سازی‌های آن تجربه کنید. با یک دست، یک خوردوی پیکان سنگین را از روی زمین بلند کنید. چنگ لیزری بزنید و با آینه‌های صوتی از فاصله دور بدون استفاده از تلفن و موبایل با هم صحبت کنید.در انتهای باغ علم نوجوان یک مرکز رویدادهای علمی وجود دارد که می توانید نمایشی هیجان انگیز از پدیده‌های علمی را با اجرای دانشمندان ایرانی مشاهده کنید. باشگاه رباتیک باشگاه رباتیک، محلی برای آشنایی، آموزش و خرید ابزار و تجهیزات رباتیک است. در این باشگاه کارگاه و کلاس درس وجود دارد و کسانی که با اصول اولیه آشنا می‌شوند، می‌توانند از تجهیزات و قطعات مورد نیاز ساخت ربات در نمایشگاه باشگاه بازدید کنند و درصورت نیاز آنها راخریداری کنند.

 باغ کتاب تهران یک آکادمی بزرگ دارد که هم در فضای مجازی(اینترنت) شاگرد می‌پذیرد. هم در باغ کتاب تهران. در این آکادمی که بخش‌های موضوعی مختلفی دارد، هم می‌توانید در یک رشته علمی مورد علاقه عضو و فارغ‌التحصیل شوید، هم با انواع مهارت‌های فنی و فردی آشنا شوید. این آکادمی در فضای مجازی شامل بخش‌های آکادمی کودک، آکادمی جوان، رادیو آکادمی، شبکه آکادمی و مجله آکادمی است. در فضای واقعی، دوره‌های متنوعی برای آکادمی تعریف شده است که از طریق وب سایت باغ کتاب و آکادمی اعلام و ثبت نام خواهد شد. کافه کودک در باغ کتاب، کافه‌ای مخصوص بچه‌ها ساخته شده است که فضا و میز و صندلی‌های آن با میز و صندلی‌های کافه‌های دیگر فرق دارد.غذاها و نوشیدنی‌هایش هم. خانه کودک خردسالان، جایی برای بازی واستراحت دارند و بچه‌ها می‌توانند از وسایل بازی استفاده کنند. سینما باغ کتاب تهران مجموعه‌ای از سالن‌های سینما، تئاتر و همایش را درخود جای داده است که همه آنها در ساختمان نگارستان قرار دارند. این مجموعه شامل یک سالن سینما ـ تئاتر اصلی به ظرفیت حدود 500 نفر، چهار سالن سینما و همایش به ظرفیت هر یک 120 تا 150 نفر، یک سینمای تابستانی روی بام به ظرفیت 500 نفر و تعدادی سینمای کوچک در زیرزمین که در مجموع ظرفیتی معادل 2000 صندلی را در اختیار باغ کتاب قرار می‌دهد. این سالن‌ها به نمایش فیلم‌های سینمایی، اجرای تئاتر و برگزاری رویدادهای فرهنگی، علمی و هنری اختصاص دارند و یک کافه سینما در مقابل تئاتر اصلی و یک فروشگاه آثار هنری در بلوک C1 آنها را کامل می‌کند. مجموعه سینماهای باغ کتاب تهران در کنار ورودی اصلی باغ کتاب (C4) قرار گرفته است.

گالری هنر گالری تخصصی باغ کتاب تهران به مساحت ۱۷۰۰ مترمربع یکی از بزرگترین گالری‌های هنری تهران به شمار می‌رود. این گالری سه بخش دارد: گالری هنر، کافه گالری داخلی و کافه گالری بیرونی. در گالری هنر مجموعه‌ای از آثار نفیس هنری از هنرمندان برجسته معاصر ایران به نمایش گذاشته شده است و امکان خرید آثار هنری در آن وجود دارد. دسترسی به گالری از طریق فروشگاه کتاب بزرگسال (بلوکD3) امکان پذیر است. این گالری در زیرزمین بلوک دی باغ کتاب تهران واقع است. اما با وجود همه بخش‌های جذابی که باغ کتاب در خود جای داده است،‌ افتتاح باغ کتاب در تهران حاشیه‌های پر سر و صدایی داشت،‌ از انتقاد عده‌ای از ناشران کتاب کودک و نوجوان و اتحادیه ناشران و کتابفروشان به فروش کتاب در آن و تهدیدی که برای کتابفروشی‌های خرد به شمار می‌رود‌، تا واسپاری آن به سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران که عده‌ای آن را غیرقانونی برشمردند.

 با این وجود باید گفت،‌ افتتاح چنین مرکزی در تهران را باید به فال نیک گرفت،‌ به چند دلیل. اول اینکه سال‌هاست دغدغه آشتی ملی با مطالعه و کتاب به صورت جدی مطرح است و تاکنون در این زمینه اقدام جدی انجام نشده است. باغ کتاب تهران با همه نواقصی که ممکن است داشته باشد،‌ فعلاً به محلی برای تفریح‌، سرگرمی و آموزش کودکان و خانواده‌ها و آشتی با کتاب،‌ قصه‌ها و قهرمان‌هایش تبدیل شده است. دوم اینکه‌، وجود نمایشگاه دائمی کتاب در قلب پایتخت سال‌ها مطالبه اهالی فرهنگ،‌ نشر و کتابدوستان بوده است،‌ که حالا تا اندازه‌ای زمینه برای تحقق آن فراهم شده است، اگرچه به نظر می‌رسد باغ کتاب تهران با راه‌اندازی فروشگاه کتاب به جای نمایشگاه تا اندازه‌ای از این هدف دور شده است. سوم اینکه‌، باغ کتاب جزو نخستین مراکزی است که با چنین ساز و کار و به شیوه‌ای مدرن طراحی شده و استقبال خوب مردم از آن نشان می‌دهد که وجود مراکز دیگری مشابه آن چه در کلان شهر تهران و چه در شهرهای دیگر کشور ضروری است. در پایان باید گفت،‌ نباید از ذهن دور داشت که تجربه نشان داده مراکزی از این دست زمانی که راه‌اندازی می‌شوند،‌ با استقبال مخاطبان روبرو شده اما در دراز مدت به دلیل تکراری شدن فعالیت‌ها و گسترش نیافتن آن‌ها از رونق می‌افتند،‌ باغ کتاب تهران برای پویای باید به روزآمد کردن برنامه‌ها و فعالیت‌های خود بیاندیشد‌، طراحی‌ فازهای متفاوت برای باغ کتاب،‌ بروزرسانی بخش‌های علم کودک و علم نوجوان و اضافه کردن ظرفیت‌های متعدد دیگر در این زمینه می‌تواند به این مهم کمک کند.