مهدي صباغ‌زاده، كارگردان، تهيه‌كننده و پخش‌كننده قديمي سينماي ايران، اين روز‌ها درگير پخش فيلم سينمايي «ايتاليا ايتاليا» اولين ساخته سينمايي پسرش كاوه صباغ‌زاده است؛ فيلمي كه جزو آثار تحسين‌شده جشنواره فجر به شمار مي‌رود، اما در شرايطي سخت در حال اكران است. مهدي صباغ‌زاده در گفت و گو با «جوان» به شرايط عجيب اكران در نيمه دوم سال پرداخته است؛ زماني كه فيلم‌هاي زيادي متقاضي اكران هستند و ظرفيت سالن‌هاي سينما پر است.

اكران‌هاي سينما در نيمه دوم سال را چطور مي‌بينيد؟

به نظرم در شش ماهه دوم سال به دليل فشردگي بيش از حدي كه وجود دارد، فشار زيادي به فيلم‌هاي در حال اكران وارد مي‌شود و همين طور به فيلم‌هايي كه بر پرده هستند، اضافه مي‌شود. با اين وضعيت واقعاً اكران‌ها درب و داغان شده است.

چه شد وضعيت اكران‌ها به اين شكل درآمد؟

همه‌اش به برنامه‌ريزي بد شوراي صنفي نمايش باز مي‌گردد، در شش ماه اول طوري عمل كردند كه چند پخش‌كننده راحت فيلمشان را اكران كنند و نتيجه‌اش لطمه‌اي شد كه به بقيه خورد. شوراي صنفي حتي نمي‌تواند مديريتي روي اكران‌ها داشته باشد.

گفته مي‌شود كه چيزي مانند مافيا در چينش اكران‌ها دخيل است، اين را قبول داريد؟

چيزي به اسم مافيا نداريم، اما اينكه فيلمي را كه تازه ساخته شده مي‌خواهند سريع اكران كنند، يك بي‌عدالتي كامل است نسبت به فيلم‌هايي كه مدت‌ها منتظر نوبت اكران بودند. مسئوليت به وجود آمدن اين بي‌عدالتي هم شوراي صنفي نمايش است.نگاه كنيد در شش ماهه دوم امسال فقط 42 فيلم تقاضاي اكران در گروه آزاد را داده‌اند، در حالي كه در نيمه اول هيچ خبري نبود و بعضي از فيلم‌ها با خيال راحت به فروش‌هاي ميلياردي رسيدند.

مگر وظيفه اصلي شوراي صنفي اين نيست كه بر نحوه اكران‌ها مديريت كند؟

ما هم همين را مي‌گوييم، ولي مي‌گويند وظيفه ما فقط وارد و خارج كردن فيلم‌ها به اكران است. اگر نمي‌توانند براي سينما كاري انجام دهند، بگذارند خود وزارت ارشاد و سازمان سينمايي كاري كند و آقاي حيدريان اين كار را انجام دهد.

به نظرم سازمان سينمايي هم در اين ميان بي‌تقصير نيست!

بله. ارشاد مي‌خواهد خودش را از زير فشارسينمايي‌ها بيرون بياورد، براي همين سينما را رها كرده‌است، چند فيلم مانند «خانه دختر» رفع توقيف شدند، سريع مي‌خواهند آنها را اكران كنند، درحالي كه بسياري از فيلم‌هاي خوب، مدت‌ها است در صف اكران بوده‌اند.

چرا ارشاد سينما را رها كرده است؟

وزارت ارشاد مثل دولت عمل مي‌كند؛ يعني تا زماني كه يك كارخانه منافع داشته باشد، مديريتش را دولت در دست خودش نگه مي‌دارد و زماني كه ورشكسته و ضرر‌ده شد، آن را به بخش خصوصي واگذار مي‌كند تا مسئوليتش بر گردن ديگران بيفتد.

من با توجه به سوابقي كه از آقاي حيدريان مي‌شناسم، انتظار دارم بنشيند براي سينما برنامه‌ريزي كند و آن را به سمت درستي هدايت كند. الان دست پخش‌كننده‌ها را بسته‌اند. اگر پخش‌كننده نتواند كاري كند پس چرا اصلاً پخش‌كننده داشته باشيم؟ هر‌كس هر طور دلش خواست برود فيلمش را اكران كند!

دولت كه هميشه شعار حمايت از سينما را داده، اين شعار با نوع عملكردش تناقض دارد!

چه كمكي؟! كدام يك از بخش‌هاي دولتي دارند به سينما كمك مي‌كنند؟ شهرداري اين همه امكانات دارد، ولي بيلبوردهايش را براي تبليغ در اختيار سينما قرار نمي‌دهد. در مقابل اين وضع من شنيده‌ام براي يكي از فيلم‌هاي سينمايي قرارداد 700 ميليون توماني تبليغات بسته شده‌است، اين پول يعني اگر فيلم 5/1ميليارد تومان هم بفروشد، همه پول را بايد براي هزينه تبليغ بدهد!

شايد اين فيلم با حمايت خاصي ساخته شده و حتي قبل از اكران به سود رسيده و نيازي به رسيدن به فروش نداشته باشد!

وقتي برنامه‌ريزي و نظارتي وجود نداشته باشد، كنترل از دست ارشاد خارج مي‌شود و بالاخره جايي كه نظارت وجود نداشته باشد، فساد هم به وجود مي‌آيد. اين مشكل هم تنها در سينما نيست، مگر شخصي را بازداشت نكرده‌اند كه چند هزار ميليارد از بانك‌ها وام گرفته بود؟ كسي از آن بانك پرسيده به چه حسابي به آن شخص اين همه وام داده‌اي؟

اين وضعيت قطعاً به ضرر بخش خصوصي است كه در سينما فعال است و با بي‌برنامگي‌ای كه به وجود آمده باعث ضرر مالي بخش خصوصي مي‌شود!

در كشورما چارچوب‌هايي براي فعاليت سينما قرار داده‌شده‌است. وقتي فيلمساز يا پخش‌كننده فيلم كه از چندين كانال و فيلتر عبور كرده تا مجوز بگيرد، در اين چارچوب‌ها فعاليت مي‌كند، بايد از آن حمايت هم شود. ولي مي‌بينيم هرجا مي‌خواهند شعار دهند، پاي بخش خصوصي به ميان مي‌آيد، مثل «حمايت از بخش خصوصي» و فعال «كردن بخش خصوصي» اما هرجا كه پاي منافع در ميان است، بخش دولتي آنجا است! سهم بخش خصوصي هميشه همان شعار بوده است.

به فشردگي‌ای اشاره كرديد كه براي اكران وجود دارد، اين وضعيت چطور به وجود آمده‌است؟

الان مي‌گويند هر فيلمي توانست با 10 سينما قرارداد اكران ببندد بيايد و در گروه آزاد اكران بگيرد. جالب است سراغ هر سالن سينمايي هم كه مي‌رويم، مي‌گويند چند قرارداد اكران داريم. براي فيلم «هاري» آقاي انصاري چند ماه است تلاش كرده‌ايم كه به اكران برسد و نشده است.

با اين شرايط هر فيلمي هم كه اكران شود، به مشكل مي‌خورد و نمي‌تواند فروش خوبي داشته باشد!

در سينما همه به دنبال منفعت هستند، ما يك خانواده هستيم، ولي با اين شرايط مي‌خواهند ما را به جان هم بيندازند. ما كه نمي‌توانيم رو در روي يكديگر قرار بگيريم و هر روز همديگر را كتك بزنيم.

اين وسط وزارت ارشاد بايد مثل قاضي عمل كند و ببيند چه اتفاقي افتاده و مسائل را حل كند. الان طوري شده كه سه دفتر پخش فيلم همه اكران‌ها را در دست دارند و باقي پخش‌كننده‌ها كه اتفاقاً دارند حرفه‌اي كار مي‌كنند و دفاترشان فعال است، فرصت اكران فيلمشان را به دست نمي‌آورند. اين كار ناشي از نبود نظارت است. آنها حتي نمي‌آيند فعاليت دفاتر ما را ببينند.