سال سینمایی پر رونق ۹۶ هم به پایان نزدیک شد. وقتی سینما، رونق داشته باشد، یعنی تعداد زیادی از دست‌اندرکاران حرفه یا صنعت سینما هم، سال پرکاری داشته‌اند. البته بعضی‌ها، از دیگران پرکارتر بوده‌اند. کارگردان‌ها، تهیه‌کننده‌ها، فیلمنامه‌نویس‌ها، عوامل فنی و هنری صحنه و خیلی دیگر از انواع حرفه‌ها پشت صحنه‌ی فیلم‌ها کار کرده‌اند تا فیلمی روی پرده‌ی نقره‌ای در معرض دید تماشاگران قرار بگیرد. اما در زمان اکران، بیش از همه، بازیگران فیلم‌ها هستند که دیده‌ می‌شوند و  به شهرت دست می‌یابند؛ تا جایی که برخی از آنها به‌اصطلاح «ستاره می‌شوند.» و حضور آنها در یک فیلم، بخش زیادی از فروش فیلم در گیشه و دیده‌شدنش توسط تماشاگر را تضمین می‌کند.

اما بر خلاف تصور، همیشه، در یک سال کاری سینمایی، این ستاره‌ها نیستند که پرکارتر از دیگر هنرپیشه‌ها هستند. امسال، برخی از هنرپیشه‌ها، در چندین فیلم بازی کرده‌اند. نگاهی به فهرست این بازیگران، نشان می‌دهد که از ستاره‌های معروف و سوپراستارها، در این فهرست تقریباً خبری نیست! هنرپیشه‌های خوب و موفق، بازیگران طنز و کمدی و ... جزو پرکارها بوده‌اند، اما ستاره‌ها، نه!  پس معیار پرکار بودن یک هنرپیشه در یک سال، چیست؟ بد نیست ابتدا نگاهی گذرا به این بازیگران و کارنامه‌شان بیندازیم.

شقایق فراهانی

فهرست فعالیت‌های سینمایی شقایق فراهانی، به هرحال، پربار بوده است. اما امسال، با حضور در شش فیلم، یکی از پرکارترین هنرپیشه‌های سال ۹۶ شناخته شده است. او در «دعوتنامه» فیلمی از مهرداد فرید، «آزاد به قید شرط» ساخته‌ی حسین شهابی، «انزوا» فیلمی از مرتضی‌علی عباس‌میرزایی، «خانه کاغذی» ساخته‌ی مهدی صباغ‌زاده، «گذر موقت» اثری از افشین هاشمی و «نقطه کور» به کارگردانی مهدی گلستانه بازی کرده.تقریباً هیچ‌کدام از این فیلم‌ها چندان جشنواره‌پسند نبودند. هیچ‌کدام جزو پرفروش‌های سال ۹۶ هم نبودند. نتیجه آنکه، شقایق فراهانی در شش فیلمی بازی کرده که نه در حد آنچه به فیلم‌های گیشه‌ای معروفند، سطح نازلی داشته‌اند، نه در حد به ‌چشم‌آمدن در جشنواره‌ها، سطح بالاتر از متوسطی داشته‌اند. گفتنی است او در بیشتر این شش فیلم، نقش مکمل را ایفا کرده است.

سحر قریشی

سحر قریشی چند سالی است که با حضوری پر رنگ در سینما و تلویزیون ایران، ظاهر شده است. اما نوع فعالیت او به گونه‌ای است که اغلب در فیلم‌های خاصی بازی می‌کند. فیلم‌هایی که معمولاً به آنها گیشه‌پسند گفته می‌شود. این نوع فیلم‌ها، چند مشخصه‌ی کلی دارند. تقریباً همیشه طنز یا ملودرام عاشقانه هستند. در جشنواره‌ها حاضر نمی‌شوند یا اگر در جشنواره‌ای شرکت کنند، جایزه‌ای نمی‌برند. در عوض در گیشه معمولاً موفق هستند. هرچند قریشی تلاش کرده تا در فیلم‌های قوی‌تر و بهتر نیز بازی کند. و حاصل برخی از این تلاش‌ها هم چندان بد از آب درنیامده است. از جمله در ملودرام اجتماعی «کارگر ساده نیازمندیم.»

سحر قریشی امسال در شش فیلم که برخی از این نوع هستند، بر پرده‌ی نقره‌ای حضور داشته است: «عشقولانس» از محسن ماهینی، «ثبت با سند برابر است» فیلمی از بهمن گودرزی ، «خالتور» ساخته‌ی آرش معیریان ، «پا تو کفش من نکن» فیلمی از محمدحسین فرحبخش ، «کارگر ساده نیازمندیم» به کارگردانی منوچهر هادی ، «من و شارمین» ساخته‌ی بیژن شیرمرز.

او در اغلب این فیلم‌ها نقش اصلی زن را بر عهده داشته است. از این شش فیلم، «خالتور» جزو ده پرفروش سال ۹۶  بوده است.

پگاه آهنگرانی

 این هنرپیشه جوان پرحاشیه سینمای ایران نیز، بعد از مدتی غیبت از پرده‌نقره‌ای، امسال یکی دیگر از «پرکارترین‌ها» بود. او امسال در شش فیلم «سارا و آیدا» از مازیار میری ، «تیک‌آف» احسان عبدی‌پور ، «قاتل اهلی» فیلمی از مسعود کیمیایی ، «مادر قلب‌اتمی» از علی احمدزاده، «زادبوم» ساخته‌ی ابوالحسن داوودی ، «خانه‌دختر» فیلمی از شهرام شاه‌حسینی در سینماهای کشور ظاهر شد.

اغلب این فیلم‌ها از فیلم‌های حرفه‌ای و موفق و از کارگردانانی صاحب‌نام بودند که در جشنواره‌ها مطرح و محل بحث و توجه فراوان واقع شدند. هرچند هیچ‌کدام در فهرست پرفروش‌های سال، نبودند. پگاه آهنگرانی در اغلب این فیلم‌ها نقش اول زن را به‌عهده داشته‌است.

علیرضا استادی

 علیرضا استادی در بیشتر آثاری که ایفای نقش کرده، در نقش‌های مکمل حضور داشته است. اما اغلب فیلم‌های او به‌عنوان هنرپیشه‌ نقش‌های مکمل، فیلم‌های قوی و تحسین‌شده‌ی سینمای ایران هستند. او امسال با حضور در شش فیلم از همین طیف، جزو بازیگران بسیار پرکار سال ۹۶ بوده است:«اکسیدان» فیلمی از منوچهر محمدی، «ماجان» اثر رحمان سیفی‌آزاد ، «بیست و یک روز بعد» اولین ساخته‌ی بلند سینمایی محمدرضا خردمندان، «بدون تاریخ بدون امضاء» به کارگردانی وحید جلیلوند، «زرد» اولین فیلم مصطفی تقی‌زاده، «مالاریا» ساخته‌ی پرویز شهبازی. از این میان دو فیلم جزو پرفروش‌ها و دو تای دیگر نیز در فهرست ده فیلم برتر سال ۹۶، منتخب مخاطبان منظوم، حضور دارند.

محمدرضا هدایتی

هدایتی هرچند با نقش‌های طنزش بیشتر به یاد مخاطب می‌آید؛ اما در همین شش فیلم سال ۹۶ نیز می‌توان دید که شاید بتدریج نقش‌های غیرطنز او در کارنامه‌اش از طنزها در حال پیشی‌گرفتن است. او امسال در «خالتور»  از آرش معیریان، «آشوب» فیلمی از کاظم راست‌گفتار، «شکلاتی» ساخته‌ی سهیل موفق، «مالیخولیا» به کارگردانی مرتضی آتش‌زمزم، «فصل نرگس» از نگار آذربایجانی، «خانه دختر» فیلمی از شهرام شاه‌حسینی بازی کرده است.اغلب، نقش‌های مکمل به‌عهده‌ی محمدرضا هدایتی بوده است و از این شش فیلم، «خالتور» در میان ده فیلم چرفروش سال، جای گرفت.

بهنوش بختیاری

او، بیشتر هنرپیشه‌ی طنز و تلویزیونی به حساب می‌آید. اما در معدود فیلم‎هایی با ژانر متفاوت نیز در نقش‌های مکمل و غیراصلی بازی کرده است. امسال از او شش فیلم بر پرده‌ی سینماها اکران شد: «ما خیلی باحالیم» از بهمن گودرزی، «حریم شخصی» ساخته‎ی احمد معظمی، «قهرمانان کوچک» فیلمی از حسین قناعت، «پا تو کفش من نکن» ساخته‌ی محمدحسین فرحبخش، «انزوا» به کارگردانی مرتضی‌علی عباس‌میرزایی، «ماجان» اثر رحمان سیفی‌آزاد.

حمیدرضا آذرنگ

آذرنگ، هنرپیشه‌ی موفق و پرکار سینما و تئاتر و تلویزیون سینمای ایران، هنوز آنطور که باید و شاید، در سینما شناخته شده نیست. او در نقش‌هایی اغلب مکمل و کمتر اصلی، بازی‌های موفقی از خود ارائه داده است. در ادامه روند حضورش در سینما، امسال در این پنج فیلم بازی کرده و نام خود را به‌عنوان یکی از پرکارترین هنرپیشگان سال ۹۶ ثبت کرده است: «بلوک ۹ خروجی ۲» ساخته‌ی علیرضا امینی، «دعوتنامه» از مهرداد فرید، «آذر» اثری از محمد حمزه‌ای، «بیست و یک روز بعد» فیلمی از محمدرضا خردمندان و «قاتل اهلی» به کارگردانی مسعود کیمیایی. در سه فیلم از این پنج فیلم، آذرنگ در نقش اصلی ظاهر شده است. هیچ‎کدام از این فیلم‌ها جزو پرفروش‌های گیشه نبودند، اما برخی از آنها نظر مثبت منتقدان و جشنواره‎ها و طیفی از مخاطبان را به خود جلب کردند.

نادر فلاح

نادر فلاح نیز امسال با حضور در نقش‌های اصلی و مکمل پنج فیلم «دریاچه ماهی» ساخته‎ی مریم دوستی، «انزوا» اثری از مرتضی‌علی عباس‌میرزایی، «سد معبر» ساخته‌ی محسن قرایی، «مالیخولیا» فیلمی از مرتضی آتش‌زمزم و «خانه دختر» ساخته‌ی شهرام شاه‌حسینی از جمله هنرپیشگان پرکار امسال به حساب می‌آید. فیلم‌هایی که هرچند نظر تحسین برخی منتقدان و جشنواره‌ها را به خود جلب کرد، اما هیچ‌کدام موفقیت چندان چشمگیری در گیشه به دست نیاورد.

امیر جعفری،میلاد کیمرام، لیلا زارع، همایون ارشادی، لیلا اوتادی، هومن سیدی، پژمان بازغی، مجید صالحی، و یکتا ناصر نیزهرکدام با ایفای نقش در ۴ اثر در رتبه های بعدی هنرپیشگان پرکار امسال قرار دارند.

گفتنی‌است که بر اساس برآوردی که در برخی رسانه‌ها منتشر شد، حمید فرخ‌نژاد با بازی در فیلم «گشت ارشاد ۲»، رضا عطاران با ایفای نقش در«آینه بغل» و محمدرضا گلزار با بازی در همان فیلم، به ترتیب سه هنرپیشه‌ی پولساز سینمای ایران در سال ۹۶ معرفی شدند.

پدیده بازی در تعداد زیادی فیلم توسط یک بازیگر، حتی گاهی محصول شانس و اتفاقاتی ورای برنامه‌ریزی عوامل سازنده است. مثلاً اکران همزمان چندفیلم از یک هنرپیشه که در سالهای متفاوتی ساخته‌ شده‌اند و پس از رفع توقیف، به نمایش درآمده‌اند، باعث می‌شود یک هنرپیشه، تعداد فیلم‌هایی بیش از دیگران بر پرده داشته باشد.در عین‌حال درباره‎ی برخی از هنرپیشگان طنز، این مسئله، معلول این نکته است که بیشتر فیلم‌های ساخته شده در ایران در ژانر طنز هستند و تعداد هنرپیشگانی با این شهرت و توانایی، محدود است.

نکته جالب‌توجه‌تر آنکه، اغلب این فیلم‌ها که باعث پرکارتر شدن هنرپیشگان خود شدند، جزو پرفروش‌ها نبودند.  با توجه به تمامی جنبه‌های این پدیده، می‌توان گفت که ایفای نقش در فیلم‌های متعدد توسط یک هنرپیشه، ارتباط مستقیم و معناداری با میزان محبوبیت هنرپیشه و توانایی او در جذب مخاطب ندارد./ایرنا