بار ديگر فاجعه ای به نام «اكران مردمی»!
امير پوريا در روزنامه اعتماد نوشت: حدود سه ماه پيش، همين جا و در همين ستون همين روزنامه، از ابتذال اتفاق ضدفرهنگي و ضدسينمايي «اكرانهاي مردمي» كه باب شده، نوشتم و به جنبههايي از آن اشاره كردم كه عوارض برداشت ايراني از محيط مجازي است.بدترين ِ آنها كه عادتشدهترين هم بود، گم و فراموش شدن هدف اصلي اين اكرانها يعني تماشاي درست خود فيلم است كه با تمايل به سلفي گرفتن با بازيگران و بيرون آمدن از سالن به قصد اين كار، ديگر فرصتي براي تماشا باقي نميماند. اينبار و در حالي كه شدت اين اپيدمي بيشتر همه گوشههاي اكران عمومي فيلمهاي ما را به خود دچار كرده، به وجوه ديگري از ماجرا ميپردازيم كه بيش از همه، به از بين بردن همان بقاياي نيم بند مغناطيس و كاريزماي سينماگران ربط پيدا ميكند.
در تيزرهايي كه از برخي اكرانهاي اينچنيني ديدهايم، نشان دادن صف طويلي كه مردم در آن ايستادهاند تا بازيگران را ببينند و عكس و امضايي بگيرند، از افتخارات به حساب ميآيد. سينماي برگزاركننده برنامه كه حالا و در فاصله يادداشت قبلي تا امروز دريافتهام متهم رديف اصلي است، از اينكه چنين صفي در سالن انتظار مجموعه ما شكل گرفت، طوري حرف ميزند كه انگار بخشي از مردم بابت فضا و محيط آن سالن، از انتظار در صف لذت ميبرند و اصلا بابت لوكيشن، وارد اين بازي شدهاند! صاحبان فيلم روي اكران چنان اين ازدحام را به فيلم خود و استقبال از آن مرتبط ميدانند كه انگار نميبينند اين بساط به جاي كمك به ديده شدن فيلم شان، حتي دارد مانع از اين امر ميشود.
بدتر از اينها، بازيگراني كه تنها به كمك نگهبانها و گارد تشريفات سالن و در برخي موارد حتي در پناه باديگاردهاي عظيمالجثه ميتوانند از شر اين آشفتگي خلاص شوند، طفلكيها ميپندارند اين نشانههاي زودگذر محبوبيت، مُهر تاييدي بر انتخاب درست نقش و فيلمي كه در آن بازي كردهاند نيز به شمار ميرود. آن گذرا بودن كه بحث مفصلي در باب دوره زماني و ميزان امتداد محبوبيت ميطلبد، به واقع خارج از ظرفيت اين يادداشت است. اما اين روشن است كه درصد بالايي از آن ايستادگان در صف، فيلم را پيشتر نديدهاند و بعد از تماشاي آن، چه بسا از اينكه بازيگر مورد نظرشان در آن بازي كرده، از او گله داشته باشند؛ گلههايي كه هرگز بعد از تشريفات ويتريني لوس و بدون بحث و اظهارنظر اين نوع برنامهها، بازگو و شنيده نميشود.
به اين معنا، برخلاف آنچه در ابتدا به چشم ميآيد، آن صفها نه نشاندهنده جايگاه خدشهناپذير بازيگر و فيلم در قلب و ذهن مخاطبان، بلكه درست برعكس، تقليلدهنده ميزان اثرگذاري و شهامت آنها در نظر بيننده است. چون تمام هياهو را فقط به قصد همان سلفيبازيها بر پا ميكنند و آنجا و وقتي كه هدف اصلي اين نوع برنامههاست يعني دانستن نظر مردم بعد از تماشاي فيلم، هر كدام از عوامل سازنده فيلم از طرفي در ميرود و جايي براي پرسش و تحليل نميماند. جالب اينجاست كه خود سينماگران و حتي كارگردانان فيلمها هم براي معرفي تفاوت ميان فيلم خود با بقيه، راهي نميانديشند و تمام حرفهاي پيش از اكران فيلم، به همان خوشامدگوييهاي متعارف و «اميدوارم فيلمو دوس داشته باشين» خلاصه ميشود.
در نتيجه، فيلمي كه قاعدتا هر تماشاگر فهيم در انتهاي آن بسيار اندوهگين است با فيلمي كه همه را به «بشكن و بالابنداز» ترغيب ميكند، جلسات يكساني دارند و فضاي مشابه و جملات كليشهاي مشابه، اكران مردمي هر دو را همراهي ميكند. بازيگري كه رنج انبوهي در ايفاي نقش دردمند و مصيبت زدهاش در فيلم طي كرده، با چنان خنده و خوشخوشاني كيك تولدش را در مقابل تماشاگران فيلم فوت ميكند كه انگار خودش از ياد برده تاثيرگذاري فيلم، با تماشاي بغض و اشك و غم او به دست ميآيد.
انگار نميداند اين ديدن غشغش خندهاش در دقايقي پيش از نمايش خود فيلم، تا چه اندازه روح مرحوم برشت را بابت ايجاد جلوه جلف تازهاي از «فاصلهگذاري» پيشنهادي او، به لرزه ميافكند: بيننده به فرض اينكه پيش از اكران، عكس و امضا گرفته باشد و در طول نمايش فيلم براي ادامه بازي از سالن بيرون نرود، عملا آنگونه كه در غياب بازيگر، درگير نقش او و دنياي فيلم ميشد، تحت تاثير قرار نميگيرد. انگار كه بازيگر با آن حضور و دست در گردن تماشاگر انداختنها، مدام به خود و اينكه «همه اينها فيلم است» ارجاع داده باشد.
همين كه همه در فضاي مجازي بيش از آنكه بايد، «در دسترس» هستيم، با ناگزيري در همراه شدن با اين فضا، كافي نيست؟ حتما بايد با در دسترستر شدن به واسطه اين اكرانهاي مردمي و عمومي كردن پديدههاي شخصي مانند رفاقتها و تولدها و غيره، ته مانده كاريزماي هر سينماگر را هم از بين ببريم؟
بايد به جايي برسانيم كه هيچ كس، نه در ابعاد خصوصي خود و نه در قالب نقشي كه در فيلمي ايفا كرده، «راز»ي براي مردم نداشته باشد و تنها در همان مقطع محدود محبوبيت، اين هياهوها را با تثبيت شدن با نقش و نقشآفريني و فيلم ماندگار، اشتباه بگيرد؟ هيچ ميدانيم با سوداي يكي دو سئانس پر با اكران مردمي، به كارنامه و حتي به ذهن و روان سينماگراني كه همين شلوغي را مترادف با ستاره بودن و فردين شدن يا بهروز وثوقي بودن خود ميانگارند، چه آسيبي وارد ميآوريم؟
- مطالب مرتبط
- ویروسی بدتر از کرونا که به جانِ سینمای ایران افتاده!
- خودشیفتگی سحر قریشی کار دستش داد!
- یک پیشنهاد به برگزارکنندگان جشنواره فیلم فجر
- انتقاد شدید یک منتقد به فیلمسازانِ افغانستانیِ ساکن ایران: بتازانید که دور دورِ شماست!
- جواد عزتی؛ ستارهی همهفنحریف سینمای ایران
- درخواست شهاب حسینی برای بازگشت بهروز وثوقی
- نامهٔ اعتراضی بازیگر ایرانی به رئیس جمهور
- بازیگرانِ ساعت خوش و ماجرای نوشابۀ مشکی!
- هنرمند با سلِبریتی فرق داره!
- رونقی که اینترنت نگذاشت در گیشۀ سینما پا بگیرد
نظرات کاربران
- معرفی بهترین فیلم های عاشقانه 2018
- زیباترین بازیگران زن ایرانی در رتبه بندی جهانی
- 20 فیلم جنجالی که نباید با همسر یا نامزدتان تماشا کنید! (قسمت1)/دختر خوب و دختر گمشده!
- کدام هنرمندان در امور خیریه فعالند؟
- شمارۀ «محمدرضا گلزار» چند؟!
- حضور یک بازیگر زن ایرانی در سینمای ترکیه
- 12 گام برای نوشتن یک فیلمنامه ی انیمیشن
- بشنوید: «رسم عاشقی» اثر رسول نجفیان درباره شهدا
- پرطرفدارترین خواننده های ایرانی در اینستاگرام
- ده فیلم مناسب برای درون گراها و انزوا طلبان!
- وقتی مجری ها در صداوسیما حکومت می کنند!
- هم پیمان با کازابلانکا!
- ببینید: خواستگاری دخترجوان از احسان علیخانی!
- نگاهی به فیلم «یک روز بخصوص» از منظر پیچیدگی های شخصیتی
- عکسهای اکران خصوصی فیلم «ساعت 5 عصر»
- «بچه مهندس ۳» سریال مناسبتی شبکه دو شد
- فیلم سینمایی «فیتیله و ماه پیشونی»
- سرنوشتِ دکورهای میلیاردی سریال «مختارنامه»/ به فیلمبرداران «عروسی» اجاره داده می شود!
- دست زدنِ مجری مرد به زن، برنامۀ زنده را به هم ریخت +ویدئو
- گزارش تصویری از اختتامیه جشنواره فیلم کودکان
- برپایی نمایشگاه عکس در خانۀ عکاسان جوان
- کچلهای سینما، از جمشید آریا تا صفر کشکولی!
- عكس/گريم پسرانۀ بازيگر زن معروف ايراني
- نقد و بررسی فیلم «ستیغ اره ای» ساخته مل گیبسون
- نگاهی به فیلم«خفه گی»/ ناهمگونی فرم و محتوا!
- بازی علی نصیریان در تئاتر شهاب حسینی
- آغاز تصویربرداری «از یادها رفته» از ۱۷ تیرماه
- "دورهمی" چگونه تبدیل به "شبنشینی" شد؟!
- برنامه تلویزیونی «مثبت و منفی پنج»
- بشنوید: گل عشق باصدای رضا بهرام
- نگاهی به فیلم "پاپ"/ عشق و چیزهای دیگر
- «روتوش» بهترین فیلم کوتاه جشنواره کراکوف
- از حامد همایون تا مهرداد جم و پرواز همای/تمام خوانندگان ایرانی که اسم و فامیل فِیک دارند!
- کمدین هایی که نقش جدی بازی کردند/ از مهران غفوریان تا رضا عطاران و جواد عزتی
- ماندگار ترین دیالوگ های سریال «بازی تاج و تخت»
- بازیگر مشهور سینما به قتل رسید!
- پرفروش ترین فیلم های گروه «هنر و تجربه»
- برگزیدگان جشنواره جهانی فیلم فجر معرفی شدند
- قباد شیوا با «زمزمهها» به دیلمان میآید
- سریال «شب شیشهای»
- زاویه های دوربین در سینما
- فیلم هایی که بحران های زندگی زناشویی را نمایش دادند
- تماشاخانه ایرانشهر و ماجرای ستارههای پایتخت!
- معرفی نامزدهای بهترین فیلمنامه جشنواره کودک
- تمرین بازیگری در خانه
- شماره نوروزی مجله «فیلم» منتشر شد
- نگاهی به فیلم تک خال در حفره اثر بیلی وایلدر
- روایت تلخ پوری بنایی از بدحسابی سازندگان «قیصر»/ هیچ گاه تقصیر کیمیایی نیست!؟
- چند راهکار برای «کادر بندی» صحیح
- رقابت 50 هنرمند در جشنواره ستاره های صحنه
- هزینۀ تولید فیلم و سریال چقدر گران شده است؟
- گريم متفاوت مصطفى زمانی در فيلم "پريناز"
- اکبر عبدی با دخترهایش روی صحنه رفت!
- اهدای جایزه «منشور کوروش کبیر» به موزه سینما
- معرفی بهترین فیلم های عاشقانه 2018
- زیباترین بازیگران زن ایرانی در رتبه بندی جهانی
- 20 فیلم جنجالی که نباید با همسر یا نامزدتان تماشا کنید! (قسمت1)/دختر خوب و دختر گمشده!
- کدام هنرمندان در امور خیریه فعالند؟
- شمارۀ «محمدرضا گلزار» چند؟!
- حضور یک بازیگر زن ایرانی در سینمای ترکیه
- 12 گام برای نوشتن یک فیلمنامه ی انیمیشن
- بشنوید: «رسم عاشقی» اثر رسول نجفیان درباره شهدا
- پرطرفدارترین خواننده های ایرانی در اینستاگرام
- ده فیلم مناسب برای درون گراها و انزوا طلبان!
- وقتی مجری ها در صداوسیما حکومت می کنند!
- هم پیمان با کازابلانکا!
- ببینید: خواستگاری دخترجوان از احسان علیخانی!
- نگاهی به فیلم «یک روز بخصوص» از منظر پیچیدگی های شخصیتی
- عکسهای اکران خصوصی فیلم «ساعت 5 عصر»
- «بچه مهندس ۳» سریال مناسبتی شبکه دو شد
- فیلم سینمایی «فیتیله و ماه پیشونی»
- سرنوشتِ دکورهای میلیاردی سریال «مختارنامه»/ به فیلمبرداران «عروسی» اجاره داده می شود!
- دست زدنِ مجری مرد به زن، برنامۀ زنده را به هم ریخت +ویدئو
- گزارش تصویری از اختتامیه جشنواره فیلم کودکان
- برپایی نمایشگاه عکس در خانۀ عکاسان جوان
- کچلهای سینما، از جمشید آریا تا صفر کشکولی!
- عكس/گريم پسرانۀ بازيگر زن معروف ايراني
- نقد و بررسی فیلم «ستیغ اره ای» ساخته مل گیبسون
- نگاهی به فیلم«خفه گی»/ ناهمگونی فرم و محتوا!
- بازی علی نصیریان در تئاتر شهاب حسینی
- آغاز تصویربرداری «از یادها رفته» از ۱۷ تیرماه
- "دورهمی" چگونه تبدیل به "شبنشینی" شد؟!
- برنامه تلویزیونی «مثبت و منفی پنج»
- بشنوید: گل عشق باصدای رضا بهرام
- نگاهی به فیلم "پاپ"/ عشق و چیزهای دیگر
- «روتوش» بهترین فیلم کوتاه جشنواره کراکوف
- از حامد همایون تا مهرداد جم و پرواز همای/تمام خوانندگان ایرانی که اسم و فامیل فِیک دارند!
- کمدین هایی که نقش جدی بازی کردند/ از مهران غفوریان تا رضا عطاران و جواد عزتی
- ماندگار ترین دیالوگ های سریال «بازی تاج و تخت»
- بازیگر مشهور سینما به قتل رسید!
- پرفروش ترین فیلم های گروه «هنر و تجربه»
- برگزیدگان جشنواره جهانی فیلم فجر معرفی شدند
- قباد شیوا با «زمزمهها» به دیلمان میآید
- سریال «شب شیشهای»
- زاویه های دوربین در سینما
- فیلم هایی که بحران های زندگی زناشویی را نمایش دادند
- تماشاخانه ایرانشهر و ماجرای ستارههای پایتخت!
- معرفی نامزدهای بهترین فیلمنامه جشنواره کودک
- تمرین بازیگری در خانه
- شماره نوروزی مجله «فیلم» منتشر شد
- نگاهی به فیلم تک خال در حفره اثر بیلی وایلدر
- روایت تلخ پوری بنایی از بدحسابی سازندگان «قیصر»/ هیچ گاه تقصیر کیمیایی نیست!؟
- چند راهکار برای «کادر بندی» صحیح
- رقابت 50 هنرمند در جشنواره ستاره های صحنه
- هزینۀ تولید فیلم و سریال چقدر گران شده است؟
- گريم متفاوت مصطفى زمانی در فيلم "پريناز"
- اکبر عبدی با دخترهایش روی صحنه رفت!
- اهدای جایزه «منشور کوروش کبیر» به موزه سینما