دیگر صحبت بر سر اکران یا عدم اکران یک فیلم توقیفی خاص نیست؛ بحث بر سر ایستادگی وزارت ارشاد در زمینه مجوزهایش است. از همین حالا ٢٩ آذر را می‌توان «روز آزمون» سازمان سینمایی وزارت ارشاد دولت حسن روحانی نامید. «عصبانی نیستم»، اولین فیلم رضا درمیشیان، مدتی است از محاق توقیف درآمده و قرارداد اکران آن ثبت شده است. این فیلم طبق مجوز شورای صنفی نمایش از ۲۹ آذر باید روی پرده سینماها برود تا به‌این‌ترتیب اکران زمستان سینماها با فیلم درمیشیان آغاز شود. جسته‌وگریخته اخباری مبنی‌بر تلاش برای انصراف رضا درمیشیان از اکران فیلمش اینجا و آنجا شنیده می‌شود. حتی عده‌ای ایستادگی‌نکردن وزارت ارشاد را روی مجوزهایش به «تیر خلاص» تشبیه کرده‌اند. اینکه این تیر خلاص را چه کسی می‌زند، سؤال است.

 اظهارنظری که شخصی بود

اظهارات نصرالله پژمانفر، عضو جبهه پایداری و نایب‌رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس، درباره «عصبانی نیستم» و اکران‌نشدن آن آغازگر ماجرا بود. روز یکشنبه، نایب‌رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس، از قول وزیر ارشاد اعلام کرد که فیلم «عصبانی نیستم» در سینماهای کشور به نمایش درنخواهد آمد. البته سیدعباس صالحی، وزیر ارشاد، ساکت نماند و در حاشیه مراسم تودیع و معارفه معاون هنری وزارتخانه درباره حاشیه‌های ایجادشده برای اکران «عصبانی نیستم» گفت: «شخص وزیر به مصادیق وارد نمی‌شود و این شورا‌ها هستند که باید به صورت تخصصی مصادیق را بررسی کنند». او هرگونه ورود و اظهارنظر شخصی وزیر برای توقیف‌ها را خلاف ‌واقع اعلام کرد. هرچند فاطمه ذوالقدر، دیگر عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون فرهنگی مجلس، در گفت‌وگو با «آی‌سینما» اعلام کرد صحبت‌های پژمانفر نظر شخصی اوست و موضع کمیسیون فرهنگی مجلس نیست؛ اما هنوز نگرانی اهالی سینما در قبال مجوزهای ارشاد سر جای خود باقی است.

 هنرمندان چه می‌گویند؟

وزارت ارشاد با وجود صدور مجوز برای ساخت و نمایش فیلم‌ها، در زمان اکران پای مجوزهای خودش نمی‌ایستد و این امر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی را در سینما با مشکل مواجه کرده است. این جان‌مایه صحبت سینماگران در قبال لغو مجوزهایی است که وزارت ارشاد صادر می‌کند. فرهاد توحیدی، فیلم‌نامه‌نویس، دراین‌باره به «شرق» می‌گوید: «در حوزه فرهنگ و هنر، متولی اصلی وزارت ارشاد است، اما متأسفانه اختیارات در این بخش تجمیع نشده و بعضا اتفاقات فراقانونی از مراکزی خارج از وزارت ارشاد وضع می‌شود و آنچه که همیشه خانه سینما و اهالی سینما روی آن تأکید می‌کنند این است که وزارت ارشاد روی مجوزهایش ایستادگی کند و پای آنها بایستد».

او در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره مجوزهای وزارت ارشاد ادامه می‌دهد: «اعتبار مجوزها هم باید به این‌گونه باشد که در تهران و شهرستان‌ها از یک میزان اعتبار برخوردار باشد، چراکه دیده شده بعضا فیلمی در تهران اکران شده است، اما در شهرستان‌ها به این شکل نبوده و وزارت ارشاد باید از اقتدار لازم برخوردار باشد».

توحیدی ادامه می‌دهد: «در ارتباط با عدم اکران فیلم «عصبانی نیستم» باید دید آیا وزارت ارشاد مخالف اکران این فیلم است یا خیر؟ البته تصور نمی‌کنم که این مخالفت از طرف وزارت ارشاد باشد، چراکه می‌توانست مجوز ندهد. تصور من این است که قدرت‌های دیگری خارج از وزارت ارشاد تصمیم‌هایی اتخاذ می‌کنند و مانع نمایش این فیلم می‌شوند. قطعا حرف تمامی اهالی سینما این است که ارشاد باید پای مجوزهایش بایستد و در صورت لزوم از سینماگران کمک بخواهد».

او با اشاره به فیلم درمیشیان می‌گوید: «عصبانی نیستم از زمان نمایش در جشنواره فیلم فجر به‌بعد دچار حواشی مختلفی شد که تا امروز ادامه پیدا کرده و بلاتکلیف باقی مانده است. این اتفاق جدا از اینکه عوامل ساخت فیلم را دچار سرگردانی می‌کند، عملا اشخاصی را که به‌دنبال سرمایه‌گذاری در سینما هستند نيز دچار سرگردانی و عدم امنیت می‌کند و آنها با چه اعتباری باید در سینما سرمایه‌گذاری کنند؟ متأسفانه تصورم این است که در دولت آقای روحانی به فرهنگ توجه کافی نمی‌شود و این حوزه به امان خدا رها شده است و هم‌وغم دولت متوجه سیاست خارجی و اقتصاد است و اگر به این منوال ادامه داشته باشد غیرقابل‌جبران خواهد بود».

 کامبوزیا پرتوی: اینها شلوغ‌بازی می‌کنند

کامبوزیا پرتوی، فیلم‌ساز، از اینکه عده‌ای می‌خواهند جلوی اکران «عصبانی نیستم» را بگیرند اظهار بی‌اطلاعی می‌کند و می‌گوید: «به‌هرحال مجوز وزارت ارشاد قابل احترام و اجراست و کسی نمی‌تواند جلوی این مجوز ارشاد را بگیرد». این فیلم‌ساز این حرکات غیرقانونی را «شلوغ‌بازی» عده‌ای می‌داند که سعی می‌کنند با جاروجنجال مانع از اکران فیلمی شوند؛ هرچند به گفته او نباید هم زیاد جدی گرفته شوند.

پرتوی «عصبانی نیستم» را دیده و درباره آن می‌گوید: «فیلمی قوی است که برای جوانان جذاب و جوان‌پسند است و لازم است که برای تماشاچیان جوان کشورمان اکران شود». او همچنین می‌گوید عصبانی نیستم از همان اول هم فیلم بدون مشکلی بوده و برای جامعه جوان ایران ساخت و اکرانش حتما ضروری است.

 اما سیدجمال ساداتیان، تهیه‌کننده باسابقه سینمای ایران، موضوع را کمی کلی‌تر می‌بیند و به «شرق» می‌گوید: «به نظرم تمام این بحث‌ها برمی‌گردد به شعارهایی که آقای روحانی در زمان انتخابات دادند و در زمان کاندیداشدن برای ریاست‌جمهوری در حوزه‌های مختلف مانیفستی ارائه دادند و تمام کسانی که به ایشان رأی دادند بر اساس مانیفست‌هایی که ارائه دادند او را انتخاب کردند. در بخش فرهنگ و هنر نیز طبق گفته‌های ایشان قرار بود جلوی یک‌سری خودسری‌ها گرفته شود، به‌همین‌دلیل بارقه امیدی در دل اصحاب فرهنگ و هنر ایجاد شد و از آقای روحانی حمایت کردند و نه‌تنها خودشان پای صندوق‌های رأی رفتند و به ایشان رأی دادند، بلکه قبل از انتخابات رأیشان را اعلام کردند تا مردم را هم با خود همراه کنند».

او در بخش دیگری از صحبت‌هایش ادامه می‌دهد: «لازم است تا آقای روحانی امروز بار دیگر شعارهای انتخاباتی‌شان را مرور کنند که آیا آن شعارها دست‌کم در حوزه فرهنگ و هنر امروز عملی شده است؟ و اگر قرار باشد بر اساس فشارهای بیرون، مطالبات مردم در نظر گرفته نشود، چه حاصلی خواهد داشت؟ باید به خرد جمعی که برای فرهنگ کشور تصمیم می‌گیرد احترام گذاشت و وزارت ارشاد باید پای مجوزهایش بایستد».

 تردیدی نیست که اکران فیلم‌های توقیفی را باید آزمون مهم سازمان سینمایی به حساب آورد. ماجرای به‌تعویق‌افتادن فیلم‌هایی که هربار با بهانه‌هایی از گردونه نمایش در سینماها حذف می‌شوند، شرایط را سخت‌تر و پیچیده‌تر کرده است. هفته‌ها با بهانه‌های مختلف، اکران فیلم سینمایی «عصبانی نیستم» به تعویق افتاد. باید دید سرانجام اکران این فیلم چه خواهد شد./شرق