نگاهی به فیلم «مسخره باز»: سونامی خلاقیت

علی رزازیان: دنیای ابزورد فیلم مسخره باز با رعایت همه المان های تیاتر ابزورد (تیاتر پوچ گرا  یا عبث گرا) یادآور همان دنیای تیاتر های کارگردانش ( مخصوصا می سی سی پی نشسته میمیرد) است.این المان های ابزورد هم در فرم و هم در محتوا به خوبی به چشم آمده تا در کنار هم یک ساختار دلنشین و خواستنی را رقم بزند ، داستان به خودی خود میل به پوچی دارد ، نمای انتهای داستان و زلزله و سونامی که همه چیز را در می نوردد خود گواه این انتخاب است ، اگر قرار است همگی در کنار هم به پیشواز مرگ برویم پس دلیل این همه کشمکش عبث چیست ؟

عناصر تکرار شونده ( یکی از المان های دنیای ابزورد ) در جای جای داستان گنجانده شده ، مویی که در کنسرو وجود دارد ، پرنده ای که هر روز به پنکه سقفی برخورد می کند ، طلب کردن آهنگ کازابلانکا در پایان هر شب توسط کاظم خان ( با بازی بی بدیل و درخشانِ استاد نصیریان)  ، کمک کردن به گدایان ( که خود تبدیل به موتیفی پیش برنده برای قصه می شود ) و ...

کارگردان در تکنیک نیز از این عناصر تکرار شونده بهره می جوید ، به دو حرکت دوربین مشابه که از پنکه سقفی میگذرد و به نمای بسته (کلوز آپ) یکبار دانش ( با بازی صابر ابر ) و بار دیگر شاپور ( با بازی بابک حمیدیان ) میرسد توجه کنید ، نماهای تکرار شونده و در یک جهت و زاویه از کاظم خان هنگام خواب ، نماهای متعدد تراشیدن سیبیل ها و ...علاوه بر عنصر تکرار ، کارگردان به دفعات فضاهای فانتزی و گاهاً سوررئالی را به تصویر می کشد که خود از دیگر المان های دنیای ابزورد است. اشاره مستقیم به گودو ( نمایش در انتظار گودو سامویل بکت ) از این دست است .

فیلم با صحنه پردازی بی بدیل ادای دین کاملی است به سینمای کلاسیک ، ارجاعات فراوان به فیلم های کازابلانکا ، پاپییون ، لئون ، درخشش ، خوب بد زشت و ... در جای جای فیلم گواه بر این مدعا است . فیلمبرداری درخشان است و کارگردانی با توجه به بسته بودن فضا آنقدر خوب عمل کرده که اگر کسی کارگردان را نشناسد در باورش نمیگنجد که این فیلم اثر اول اوست. بی شک باید منتظر درخشش این فیلم در بخش نگاه نو و به احتمال فراوان کاندیداتوری در چندین بخش در مسابقه سینمای ایران بود .