تفاوت «میزانسن» و«دکوپاژ» در کارگردانی
میزانسن و دکوپاژ در سینما تعاریف و کارکرد متفاوتی دارند. به صورت کلی دکوپاژ به زاویه و نوع حرکت دوربین و میزانسن به موضوعاتی که جلوی دوربین قرار میگیرد اشاره دارند.
یکی از نمونههای مثالزدنی دکوپاژ در فیلم «سرپیکو»ی سیدنی لومت است. نقش سرپیکوی پلیس را آلپاچینو بازی میکند. فیلم در مورد پلیسی است که علیه نظام فاسد پلیس آمریکا میشورد. در این فیلم سرپیکو در این مبارزه تنهاست. این مفهوم دراماتیک و داستانی فیلم است ولی لومت با زیرکی این مفهوم را در دکوپاژ و میزانسن های فیلمش نشان میدهد. تماشاچی متوجه این دقت بشود یا نشود، در پایان فیلم تنهایی سرپیکو را میپذیرد. با این که قهرمان فیلم در تقابلات و برخی موارد در تعاملات با آدم های دیگر فیلم است. در صحنههای این فیلم سرپیکو هرگز در نمایی دیده نمیشود که با جمعی همراه باشد. حتی جایی که در کلاس توجیهی پلیسها شرکت میکند، به تنهایی از تصویر خارج میشود و یا معمولاً در حضور در جمعهای انسانی فیلم مقابل گروهها قرار میگیرد. این مفهوم نمادین و روایی در زیبایی شناسی بصری فیلم هم وجود دارد.
میزانسن و دکوپاژ در سینما تعاریف و کارکردهای جداگانهای دارند. دکوپاژ به زاویه دوربین و جایگاه دوربین نسبت به موضوعی که مقابل دوربین است اطلاق میشود. در واقع چگونگی نگاه دوربین به سوژه دکوپاژ نام دارد. اما میزانسن، موضع چیزی است که نسبت به محیط، دیگران، اشیاء و... جلوی دوربین قرار میگیرد. میزانسن و دکوپاژ به تنهایی تعریف نشده و در کنار یکدیگر هستند که معنی پیدا میکنند.
به طور مثال حرکت دوربین در سینمای اصغر فرهادی تابع میزانسن است. یعنی اول عکسالعمل بازیگر نسبت به رخداد پیدا میشود و بعد بهترین زاویه برای دیدن آن عکسالعمل در نظر گرفته میشود. میزانسن دادن در یک پلان خلاقیت کمی میطلبد. در میزانسن، مخصوصا در فیلم واقعگرا، محدودیت وجود دارد. اما وقتی دکوپاژ به کمک میآید میتوان به محدودیت غلبه کرد. به طور مثال ریاکشن همه در مقابل سینی چایی برداشتن چایی است (میزانسن) اما اینکه از چه زاویه به این اکشن نگاه شود (دکوپاژ) خلاقیت و هنر کارگردان وارد میشود.
اصرار بر یک نوع دکوپاژ باعث ایجاد قرارداد بین تماشاگر و فیلم میشود. مثلا نمای متوسط، نمای بیقضاوت است. اما این به تنهایی معنی ندارد. تکرار این پلان با قالب مشخص معنایی برای پلان میسازد. مثلا در فیلم واقعگرا، قرارداد میکنیم که دوربین جلوتر از شخصیت حرکت نمیکند. یا مثلا برای صحنه دادگاه، با دادن نماهای بسته ایجاد استرس میکنیم.چگونگی اجرای دکوپاژ و میزانسن بستگی به زبان فیلم دارد. زبان فیلم فاصلهی قصه فیلم تا واقعیت است.
واقعیت: منظور از واقعیت چیزی نیست که در دنیای واقع هست، بلکه قراردادهایی است که عوامل مختلف فیلم برای ما تعریف میکنند. (مثلا دیدن واقعیت دویدن با حرکت دوربین سرشانه در سینما: حرکت دوربینها در صحنههای جنگ، آمدن دوربینهای خانگی و اینکه ما همیشه تصاویر واقعی را با لرزش دیدهایم؛ این باور را برای ما میسازد که اگر در صحنهای ببینیم که دوربین با حرکت دوی کاراکتر حرکت میکند،آن صحنه واقعیست.)
اگر فیلمی سعی بر نزدیک بودن وقایع با واقعیت داشته باشد زبان فیلم واقعگراست. و در حالت برعکس، اگر فیلمساز سعی کند آنچه نمایش میدهد با وقعیت فاصله داشته باشد، زبان فیلم واقعگرا نیست.
نظرات کاربران
- 20 فیلم جنجالی که نباید با همسر یا نامزدتان تماشا کنید! (قسمت1)/دختر خوب و دختر گمشده!
- شمارۀ «محمدرضا گلزار» چند؟!
- معرفی بهترین فیلم های عاشقانه 2018
- بشنوید: «رسم عاشقی» اثر رسول نجفیان درباره شهدا
- عکسهای اکران خصوصی فیلم «ساعت 5 عصر»
- کمدین هایی که نقش جدی بازی کردند/ از مهران غفوریان تا رضا عطاران و جواد عزتی
- نگاهی به چند اثر حاضر در جشنواره فیلم فجر
- نگاهی به فیلم «ماجان» / تکرارِ ساختاری منسوخ!
- تمام بازیگرانی که بعد از انقلاب، «ممنوعه» شدند
- ببینید: جشن تولدِ پدرخواندۀ سینمای ایران!
- کچلهای سینما، از جمشید آریا تا صفر کشکولی!
- ماجرای مرگ برادرِترانه علیدوستی درچهارشنبه سوری
- کلیپی که حمید عسکری را ممنوع الفعالیت کرد!
- دست زدنِ مجری مرد به زن، برنامۀ زنده را به هم ریخت +ویدئو
- ۱۰ بازیگر زن فرانسوی که کارنامه درخشانی دارند
- ساز و کار اصل تخاصم در فیلمنامۀ «ماجرای نیمروز»
- بازگشت ناامیدکنندۀ کارگردان بزرگ به سینما
- معروف ترین و پر بیننده ترین سریال های ترکی/ از عشق ممنوع تا عشق اجاره ای!
- تازه ترین آمار فروش فیلمهای سینمایی
- کمدین های شکستخورده ی 98 سینمای ایران
- تازه ترین تصویر از«دی کاپریو» خبر ساز شد!
- خانم مجری: ۱۰ سال است که ممنوعالتصویرم!
- خواننده های نسل جدید با کدام آهنگ ها معروف شدند؟
- نکات اولیه ای که هر فیلمنامه نویس باید بداند
- فیلم هایی که بحران های زندگی زناشویی را نمایش دادند
- «خانه سینما» از هیچ نامزدی حمایت نمی کند
- پسرِ امین حیایی: خدا نکند معتاد شوم!
- عکسهای چهاردهمین جشن بازیگر خانه تئاتر
- کدام فیلمساز ایرانی، فیلم کرونا را می سازد؟
- برترین فیلمهای احساسی تاریخ سینمامعرفی شدند
- خبرهای جدید از بازیگران فیلم «مست عشق»
- اسپانیا، برزیل و فرانسه بیشترین فیلم را در جشنواره شهر دارند
- سه فیلم به اکران «هنر و تجربه» افزوده میشوند
- «روزی روزگاری در هالیوود» سریال میشود
- آیا سایت های فروش بلیت، تماشاگران را فریب می دهند؟
- 10 فیلمی که حتی مردان را هم به گریه میاندازد!
- برگزاری کنسرت همایون شجریان در لندن
- عکس: مراسم تشییع پیکر حبیب الله کاسه ساز
- عکس/ دیدار محسن چاوشی با خوانندۀ خارجنشین!
- زمان پخش فصل جدید «بچه مهندس» مشخص شد
- اجرای یک پرفورمنس کرونایی در پیرانشهر!
- آلبوم جدیدِ بدلِ «اندی» در ایران مجوز گرفت!
- آنجلینا جولی معشوقه ی شیطان میشود!
- شایعات جنجالی دربارۀ ازدواج بازیگران/ از شریفینیا و رز رضوی تا بنیامین و بهاره افشاری
- اسکار ۲۰۲۳ برای «همه چیز همه جا به یکباره»
- دنباله سریال "دنیای شیرین دریا" بدون پوپک گلدره
- عکس/ ازدواج «دی کاپریو» با یک دختر 20 ساله
- نگاهی به دو فیلم جنجالی که بر اساس زندگی قاتل زنان خیابانی ساخته شده اند
- سرنوشتِ دکورهای میلیاردی سریال «مختارنامه»/ به فیلمبرداران «عروسی» اجاره داده می شود!
- در اکران آنلاین، انحصارها باید شکسته شود
- یک بازیگر شمالی: فقط نقش گیلکی به من پیشنهاد میشود!
- عکس متفاوت ترانه علیدوستی درفیلم مهتاب کرامتی
- پخش ۱۴ کنسرت آنلاین برای روزهای قرنطینه خانگی
- «مهناز آمریکایی» چه صیغه ای است؟
- شمارۀ «محمدرضا گلزار» چند؟!
- شمارۀ «محمدرضا گلزار» چند؟!
- معرفی بهترین فیلم های عاشقانه 2018
- بشنوید: «رسم عاشقی» اثر رسول نجفیان درباره شهدا
- عکسهای اکران خصوصی فیلم «ساعت 5 عصر»
- کمدین هایی که نقش جدی بازی کردند/ از مهران غفوریان تا رضا عطاران و جواد عزتی
- نگاهی به چند اثر حاضر در جشنواره فیلم فجر
- نگاهی به فیلم «ماجان» / تکرارِ ساختاری منسوخ!
- تمام بازیگرانی که بعد از انقلاب، «ممنوعه» شدند
- ببینید: جشن تولدِ پدرخواندۀ سینمای ایران!
- کچلهای سینما، از جمشید آریا تا صفر کشکولی!
- ماجرای مرگ برادرِترانه علیدوستی درچهارشنبه سوری
- کلیپی که حمید عسکری را ممنوع الفعالیت کرد!
- دست زدنِ مجری مرد به زن، برنامۀ زنده را به هم ریخت +ویدئو
- ۱۰ بازیگر زن فرانسوی که کارنامه درخشانی دارند
- ساز و کار اصل تخاصم در فیلمنامۀ «ماجرای نیمروز»
- بازگشت ناامیدکنندۀ کارگردان بزرگ به سینما
- معروف ترین و پر بیننده ترین سریال های ترکی/ از عشق ممنوع تا عشق اجاره ای!
- تازه ترین آمار فروش فیلمهای سینمایی
- کمدین های شکستخورده ی 98 سینمای ایران
- تازه ترین تصویر از«دی کاپریو» خبر ساز شد!
- خانم مجری: ۱۰ سال است که ممنوعالتصویرم!
- خواننده های نسل جدید با کدام آهنگ ها معروف شدند؟
- نکات اولیه ای که هر فیلمنامه نویس باید بداند
- فیلم هایی که بحران های زندگی زناشویی را نمایش دادند
- «خانه سینما» از هیچ نامزدی حمایت نمی کند
- پسرِ امین حیایی: خدا نکند معتاد شوم!
- عکسهای چهاردهمین جشن بازیگر خانه تئاتر
- کدام فیلمساز ایرانی، فیلم کرونا را می سازد؟
- برترین فیلمهای احساسی تاریخ سینمامعرفی شدند
- خبرهای جدید از بازیگران فیلم «مست عشق»
- اسپانیا، برزیل و فرانسه بیشترین فیلم را در جشنواره شهر دارند
- سه فیلم به اکران «هنر و تجربه» افزوده میشوند
- «روزی روزگاری در هالیوود» سریال میشود
- آیا سایت های فروش بلیت، تماشاگران را فریب می دهند؟
- 10 فیلمی که حتی مردان را هم به گریه میاندازد!
- برگزاری کنسرت همایون شجریان در لندن
- عکس: مراسم تشییع پیکر حبیب الله کاسه ساز
- عکس/ دیدار محسن چاوشی با خوانندۀ خارجنشین!
- زمان پخش فصل جدید «بچه مهندس» مشخص شد
- اجرای یک پرفورمنس کرونایی در پیرانشهر!
- آلبوم جدیدِ بدلِ «اندی» در ایران مجوز گرفت!
- آنجلینا جولی معشوقه ی شیطان میشود!
- شایعات جنجالی دربارۀ ازدواج بازیگران/ از شریفینیا و رز رضوی تا بنیامین و بهاره افشاری
- اسکار ۲۰۲۳ برای «همه چیز همه جا به یکباره»
- دنباله سریال "دنیای شیرین دریا" بدون پوپک گلدره
- عکس/ ازدواج «دی کاپریو» با یک دختر 20 ساله
- نگاهی به دو فیلم جنجالی که بر اساس زندگی قاتل زنان خیابانی ساخته شده اند
- سرنوشتِ دکورهای میلیاردی سریال «مختارنامه»/ به فیلمبرداران «عروسی» اجاره داده می شود!
- در اکران آنلاین، انحصارها باید شکسته شود
- یک بازیگر شمالی: فقط نقش گیلکی به من پیشنهاد میشود!
- عکس متفاوت ترانه علیدوستی درفیلم مهتاب کرامتی
- پخش ۱۴ کنسرت آنلاین برای روزهای قرنطینه خانگی
- «مهناز آمریکایی» چه صیغه ای است؟